Điều không thể bỏ qua mùa Vu Lan báo hiếu

Tránh đốt vàng mã tràn lan

Vu Lan báo hiếu là truyền thống văn hóa có sức sống mãnh liệt đối với người Việt. Thực hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", báo hiếu, báo ân tổ tiên, ông bà, cha mẹ bằng những việc làm thiết thực là cách bày tỏ lòng biết ơn quan trọng nhất của mỗi người con.

Lễ Vu Lan đã trở thành mùa lễ hội truyền thống đầy ý nghĩa, khơi dậy những tình cảm thiêng liêng cao đẹp của con người. Tuy nhiên, theo các chuyên gia văn hóa, nhiều người vẫn chưa hiểu hết ý nghĩa của tinh thần cốt lõi của lễ Vu Lan, dẫn đến những sa đà cầu cúng, đốt tràn lan vàng mã với tâm lý "trần sao âm vậy".

Lễ Vu Lan trong truyền thống người Việt gắn với tục lệ cúng rằm tháng bảy - ngày "xá tội vong nhân" trong tín ngưỡng dân gian. Nhiều gia đình đổ tiền bạc mua sắm và đốt thật nhiều đồ vàng mã, xem đó như một cách thể hiện lòng hiếu với ông bà, tổ tiên.

Không ít gia đình đầu tư hàng chục triệu đồng mua sắm lễ vật, bày mâm cao cỗ đầy để cầu cúng. Tuy nhiên trên thực tế, cách báo hiếu, tri ân như vậy vừa không đúng với văn hóa truyền thống, vừa gây lãng phí, ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn rủi ro cháy nổ.

Trước mỗi mùa lễ Vu Lan, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cùng các cơ quan quản lý Nhà nước về văn hóa đều có những hình thức tuyên truyền để người dân tránh việc thực hiện các nghi lễ không phù hợp truyền thống. Đồng thời, khuyến khích mọi người thực hiện các việc làm thiết thực, đền ơn đáp nghĩa người có công với đất nước, hướng đến những hoàn cảnh khó khăn.

Trong nhiều năm qua, hiện tượng người dân lạm dụng, đốt vàng mã tràn lan cũng đã có nhiều thay đổi theo hướng tích cực. Theo ghi nhận từ đầu tháng 7 âm lịch đến nay, "thủ phủ hàng mã" nằm trên con phố Hàng Mã (Hà Nội) cũng như tại nhiều khu chợ dân sinh khác không còn tấp nập cảnh tượng người dân mua bán đồ mã, vàng mã để cúng lễ trong ngày Rằm tháng bảy.

Chị Phương Thảo (Kim Liên, Hà Nội) cho biết, trước đây cứ gần ngày rằm tháng 7 âm lịch, gia đình chị lại mua nhiều vàng mã về đốt. Nhưng sau khi hiểu rõ ý nghĩa những việc cần làm, gia đình chị đã chuyển sang những việc làm có ý nghĩa hơn như đi chùa, đóng góp vào các quỹ từ thiện, phúc lợi xã hội…

Điều cần làm trong mùa Vu Lan báo hiếu

Lễ Vu Lan bắt nguồn từ sự tích Ngài Mục Kiền Liên cứu mẹ trong đạo Phật - một điển tích đẹp trong Phật giáo. Ngày Vu Lan báo hiếu - rằm tháng bảy âm lịch là dịp để mỗi người dân Việt Nam trở về với cội nguồn dân tộc, với đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", tưởng nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, tổ tiên.

Trong văn hóa Việt Nam, đạo hiếu được xem là giá trị tinh hoa, là nền tảng đạo đức quan trọng. Dù cuộc sống có những biến đổi thì đạo hiếu vẫn luôn là sợi dây liên kết các thành viên trong gia đình, bền bỉ qua nhiều thế hệ.

Thấm nhuần tư tưởng về đạo hiếu, mỗi người dân Việt Nam thường xuyên thực hành chữ hiếu, đạo hiếu trong cuộc sống và những sinh hoạt ngày thường. Theo đó, báo hiếu với cha mẹ, ông bà trước hết và quan trọng nhất là phải thể hiện khi họ còn sống, phải biết chăm lo, phụng dưỡng bố mẹ cả về vật chất và tinh thần.

Khi cha mẹ khuất núi, cách báo hiếu, việc tỏ lòng thành kính biết ơn có nhiều cách thể hiện khác nhau, nhưng đều phải hướng tới mang lại lợi ích thiết thực.

Truyền thống văn hóa của người Việt luôn biết ơn, hướng về tổ tiên, nguồn cội. Trên thực tế, những năm gần đây, đông đảo người dân cũng đã có tiến bộ lớn về nhận thức trong mùa Vu Lan. Những hoạt động từ thiện, đền ơn đáp nghĩa đang được nhân rộng.

Nhiều hoạt động văn hóa trong những ngày này thường xuyên được tổ chức nhằm hướng người dân đến những việc làm có ích, lan tỏa giá trị truyền thống tốt đẹp.

Trong đó, một nghi thức phổ biến là bông hồng cài áo. Mỗi người sẽ được cài một bông hồng lên áo. Hoa hồng đỏ là biểu tượng của việc còn mẹ, còn cha. Hoa hồng trắng dành cho người con có cha mẹ đã khuất. Ý nghĩa của việc thực hiện nghi thức này trong truyền thống văn hóa người Việt là nhằm thể hiện tình yêu thương, sự trọn vẹn của chữ hiếu.