Đề xuất ngân hàng không thu giữ nhà ở duy nhất của bên bảo đảm

Nội dụng này có trong dự thảo Nghị định quy định điều kiện tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu được thu giữ đang được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phân tích, đây là biện pháp bảo vệ, giúp bên bảo đảm duy trì điều kiện sinh sống tối thiểu, có khả năng lao động và nuôi sống bản thân, gia đình. Dự thảo nghị định quy định rõ: Người vay - tức bên bảo đảm - phải tự xác nhận và cam kết tài sản thế chấp của mình có thuộc diện không bị thu giữ (nhà ở duy nhất, công cụ lao động thiết yếu) hay không. Việc này phải thực hiện ngay khi ký hợp đồng, kèm theo giấy tờ chứng minh. Nếu không có giấy tờ chứng minh, tài sản sẽ mặc nhiên được coi là không thuộc diện loại trừ.

NHNN giải thích, tổ chức tín dụng chỉ căn cứ vào lời cam kết và hồ sơ mà người vay cung cấp. Người vay phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, hợp pháp của những giấy tờ này.

Lý do là vì người vay chính là người sở hữu và hiểu rõ nhất về hiện trạng, pháp lý cũng như mục đích sử dụng tài sản. Ngược lại, ngân hàng không phải cơ quan quản lý Nhà nước, cũng không có thẩm quyền hay điều kiện để đi xác minh xem một căn nhà có thực sự là “duy nhất” hay một phương tiện lao động có phải là “nguồn thu nhập chính” của người vay.

Theo NHNN, nếu bắt buộc ngân hàng phải đi xác minh từng trường hợp, chi phí và thủ tục sẽ phát sinh thêm, vừa làm chậm quá trình cho vay, vừa gây khó khăn trong xử lý nợ xấu. Do đó, nghĩa vụ chứng minh phải thuộc về người vay - chủ sở hữu tài sản.