Đề xuất 6 dự án hàng hải trọng điểm, cấp bách giai đoạn 2026-2030

Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam vừa trình Bộ Xây dựng đề xuất danh mục 6 dự án đầu tư công lĩnh vực hàng hải, đường thủy giai đoạn 2026-2030. Các dự án này đều được đánh giá là cấp bách, nhằm nâng cao năng lực quản lý nhà nước, đảm bảo an ninh, an toàn hàng hải và tăng cường hiệu quả công tác cứu hộ, cứu nạn trên biển, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế biển của đất nước.

Cấp bách đầu tư tàu chuyên dụng và hạ tầng cứu hộ, cứu nạn

Trong bối cảnh diễn biến thời tiết trên biển ngày càng khắc nghiệt, gây thiệt hại lớn cho tàu thuyền, đặc biệt là ngư dân, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đã đề xuất hai dự án mang tính chất sống còn.

Đầu tiên là dự án đóng mới 2 tàu chuyên dụng tìm kiếm cứu nạn hoạt động xa bờ. Theo Cục, vùng trách nhiệm tìm kiếm cứu nạn trên biển của Việt Nam rất rộng lớn, với diện tích trên 1 triệu km2 và trải dài 3.260 km bờ biển. Tuy nhiên, đội tàu cứu nạn hiện có còn mỏng và chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Việc bổ sung các tàu chuyên dụng có khả năng hoạt động dài ngày trên biển, phối hợp bảo vệ chủ quyền biển đảo, và thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện, chữa cháy, lai dắt, ứng phó sự cố tràn dầu… là hết sức cần thiết.

Thứ hai là dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ quản lý nhà nước và tìm kiếm cứu nạn. Mặc dù đã có, nhưng cơ sở hạ tầng hiện tại của Cục chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao về tổ chức, chỉ huy và hỗ trợ kỹ thuật. Nhiều công trình đã xuống cấp, thiếu đồng bộ, gây hạn chế trong việc huy động lực lượng, tiếp nhận thông tin và đảm bảo hậu cần trong các tình huống khẩn cấp. Trong khi đó, lưu lượng tàu thuyền qua lại vùng biển Việt Nam ngày càng tăng, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn hàng hải lớn hơn, đòi hỏi một hệ thống hạ tầng hiện đại và chuyên nghiệp để ứng phó kịp thời.

Nâng cấp phương tiện và hệ thống quản lý giao thông hàng hải

Bên cạnh việc cứu nạn, cứu hộ, các dự án còn tập trung vào việc tăng cường năng lực quản lý và an toàn hàng hải.

Cụ thể, Cục đề xuất trang bị tàu và ca nô nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ngành. Lực lượng này đóng vai trò nòng cốt trong việc quản lý, vận hành, thay thế phao báo hiệu, kiểm tra định kỳ và ứng phó khi có sự cố. Tuy nhiên, phần lớn phương tiện hiện có đã cũ, công nghệ lạc hậu, tiêu tốn nhiên liệu và thiếu an toàn. Hơn nữa, chúng không đủ khả năng chuyên chở vật tư, cũng như hoạt động trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Việc đầu tư mới các phương tiện này là cấp bách để đảm bảo lực lượng quản lý hàng hải hoạt động hiệu quả hơn.

Một dự án trọng điểm khác là đầu tư đồng bộ Hệ thống giám sát và điều phối giao thông hàng hải (VTS). Hiện tại, công tác quản lý giao thông hàng hải vẫn chủ yếu dựa vào các hệ thống cũ như AIS và radar cục bộ, thiếu đồng bộ và không đáp ứng được chuẩn mực quốc tế. Với lưu lượng tàu biển gia tăng, nguy cơ va chạm, mắc cạn, cháy nổ và ô nhiễm môi trường cũng lớn hơn. Hệ thống VTS sẽ giúp đảm bảo an toàn, an ninh trên các tuyến luồng và khu vực cảng biển, hỗ trợ điều động tàu thuyền, phòng ngừa tai nạn và tăng cường khả năng phối hợp tìm kiếm cứu nạn, ứng phó thiên tai.

Tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn tại các khu vực trọng điểm

Ngoài các dự án trên, Cục cũng đề xuất đầu tư xây dựng hạ tầng tại các khu vực chiến lược.

Thứ nhất, dự án xây dựng khu neo đậu tránh trú bão tại khu vực phía Bắc. Hạ tầng neo đậu hiện tại còn thiếu và phân bố không đồng đều. Khi bão xảy ra, nhiều tàu thuyền vẫn phải neo đậu tạm tại các cửa sông, vịnh nhỏ, tiềm ẩn rủi ro lớn. Việc xây dựng khu neo đậu hiện đại, an toàn và bền vững là rất cần thiết để bảo vệ tài sản và tính mạng của ngư dân, đồng thời đáp ứng nhu cầu của ngành kinh tế biển đang phát triển mạnh mẽ.

Thứ hai, dự án đầu tư xây dựng Đại diện Cảng vụ hàng hải Nha Trang tại Trường Sa. Trường Sa có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh và kinh tế. Khi hoàn thành, dự án sẽ mở rộng tầm hoạt động của đài thông tin duyên hải, nâng cao năng lực thông tin liên lạc và hỗ trợ an toàn cho tàu thuyền trong vùng chủ quyền của Việt Nam.

Cuối cùng, dự án xây dựng, bổ sung các đèn biển. Việc bổ sung đèn biển tại các khu vực gần tuyến hàng hải quốc tế, khu vực chuyển tiếp vào tuyến ven biển, và những vị trí thuận lợi cho quan sát là hết sức cần thiết. Điều này không chỉ giúp đảm bảo an toàn cho tàu thuyền, đáp ứng các tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) và Hiệp hội Đèn biển và Hỗ trợ Hàng hải Quốc tế (IALA), mà còn góp phần khẳng định chủ quyền biển đảo của Việt Nam.

Các dự án này đều mang tính chất cấp bách, có vai trò then chốt trong việc xây dựng hệ thống hàng hải hiện đại, chuyên nghiệp, phục vụ hiệu quả cho phát triển kinh tế biển và bảo vệ chủ quyền quốc gia.