Chế độ ăn lành mạnh có thể ngăn 15 triệu ca tử vong và giảm phát thải khí nhà kính

Theo Ủy ban EAT-Lancet, nếu hệ thống thực phẩm toàn cầu không có thay đổi đáng kể, nhân loại sẽ khó tránh khỏi những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu, ngay cả khi đã chuyển sang năng lượng sạch.

Ông Johan Rockström, Giám đốc Viện Nghiên cứu Tác động Khí hậu Potsdam (Đức), đồng tác giả nghiên cứu, nhấn mạnh: “Nếu không thoát khỏi con đường thực phẩm thiếu bền vững hiện nay, chúng ta sẽ thất bại trong ứng phó khí hậu, đa dạng sinh học và an ninh lương thực”.

Báo cáo cập nhật từ nghiên cứu công bố lần đầu năm 2019 cho thấy chế độ ăn “sức khỏe hành tinh” (planetary health diet) - tập trung vào ngũ cốc, rau củ, trái cây, hạt và các loại đậu - có thể ngăn chặn hàng triệu ca tử vong sớm. Báo cáo khuyến nghị nên ăn một khẩu phần thịt hoặc sữa mỗi ngày, giới hạn thịt đỏ khoảng một lần mỗi tuần, đặc biệt ở các quốc gia phát triển.

Các khuyến nghị này dựa trên dữ liệu bệnh tật có thể phòng ngừa như tiểu đường tuýp 2 hay bệnh tim mạch. Theo nhóm nghiên cứu, sức khỏe con người và hành tinh trùng khớp với nhau.

Báo cáo cũng cho thấy hệ thống thực phẩm là tác nhân lớn đẩy Trái Đất đến ngưỡng mất cân bằng, không chỉ vì khí thải mà còn do sử dụng đất, ô nhiễm nông nghiệp, nước và suy giảm đa dạng sinh học. Thay đổi chế độ ăn toàn cầu có thể giúp giảm 15% lượng khí thải nông nghiệp và kết hợp với tăng năng suất cây trồng, giảm lãng phí thực phẩm có thể đạt mức 20%.

Theo các nhà khoa học, nếu người dân ở các nước thu nhập cao và trung bình hạn chế tiêu thụ thịt bò và cừu chỉ còn một lần mỗi tuần, lượng phát thải có thể giảm.

Ngoài ra, báo cáo chỉ ra gần một nửa dân số thế giới đang bị tước quyền tiếp cận đầy đủ thực phẩm, môi trường lành mạnh hoặc điều kiện làm việc trong hệ thống thực phẩm. Các nhóm dễ bị tổn thương gồm cộng đồng bản địa, phụ nữ, trẻ em và người sống ở khu vực xung đột.

Trước thềm Hội nghị khí hậu Liên hợp quốc vào tháng 11, các nhà nghiên cứu kêu gọi các quốc gia đưa khoa học thực phẩm vào chính sách. Ông Rockström cảnh báo, nếu không hành động, xã hội sẽ ngày càng suy yếu cả về an ninh lương thực, sức khỏe và ổn định môi trường.