Cần cơ chế pháp lý minh bạch cho quỹ đất dọc các tuyến metro tại TP Hồ Chí Minh

Cần tư duy phát triển không gian và cơ chế pháp lý minh bạch cho quỹ đất hai bên các tuyến metro tại TP Hồ Chí Minh. Đây là nhận định của các chuyên gia làm cơ sở cho công tác đền bù, giải phóng mặt bằng và tái phát triển đô thị.

Theo đó, mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng hay còn gọi là mô hình TOD sẽ là "xương sống" trong chiến lược phát triển đô thị mới của Việt Nam, nhằm giải quyết bài toán ùn tắc và nâng cao chất lượng sống trong dài hạn.

Cũng theo các chuyên gia, TP Hồ Chí Minh đang vào giai đoạn hình thành siêu đô thị với hạ tầng liên kết vùng - gồm Vành đai 3, Vành đai 4, cao tốc và metro, đem tới tiềm năng tăng trưởng nhà ở, thương mại và logistics.

Thành phố đặt mục tiêu đến 2035 sẽ huy động khoảng 7,8 tỷ USD từ quỹ đất TOD để tái đầu tư cho hạ tầng giao thông công cộng, tạo thuận lợi trong di chuyển, giảm ùn tắc và thúc ẩy phát triển đô thị bền vững.

Tiến sĩ khoa học, Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn nhấn mạnh: "Mô hình đô thị TOD chỉ có thể phát huy hiệu quả khi được triển khai trên nền tảng pháp lý rõ ràng và quy hoạch tích hợp ngay từ đầu. Theo ông, quỹ đất hai bên các tuyến metro cần có cơ chế pháp lý minh bạch, làm cơ sở cho công tác đền bù, giải phóng mặt bằng và tái phát triển đô thị".

Ông Sơn nhận định, đến nay chưa có một khu đô thị TOD thực sự nào. Tuyến metro số 1 cũng chỉ mới được 1/3 của mô hình TOD. Theo kế hoạch, TP Hồ Chí Minh sẽ thí điểm phát triển TOD ở 11 vị trí, với quy mô khoảng 1.700 - 1.800 ha, dọc theo các tuyến metro số 1, 2 và vành đai 3.

Phát triển đô thị theo mô hình TOD không chỉ là xu hướng của thế giới, mà đang trở thành yêu cầu tất yếu đối với Việt Nam trong giai đoạn mới. Để hiện thực hóa được mô hình này, cần có tư duy quy hoạch đồng bộ, cơ chế minh bạch, khả thi cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý - doanh nghiệp - chuyên gia, và đặc biệt là các chính sách khuyến khích phát triển nhà ở gắn với nhu cầu thật của người dân.

TS. Nguyễn Văn Đính cho rằng, bất động sản chỉ thực sự phát triển bền vững khi đồng hành với quy hoạch, và khu đô thị được tổ chức theo mô hình hiện đại, thông minh, lấy giao thông công cộng làm trục dẫn.