Các vụ nổ tia gamma lặp lại không giống bất kỳ sự kiện nào trong 50 năm

Mạnh Dương (t/h)

25/09/2025 09:03 GMT+7

VTV.vn - Giới thiên văn học đang tìm cách lý giải nguyên nhân loạt vụ nổ tia gamma lặp lại, hiện tượng năng lượng cực mạnh chưa từng được ghi nhận trong hơn nửa thế kỷ.

Chấm màu cam ở giữa ảnh biểu thị vụ nổ tia gamma lặp lại nhiều lần trong một ngày (Ảnh: ESO)

Chấm màu cam ở giữa ảnh biểu thị vụ nổ tia gamma lặp lại nhiều lần trong một ngày (Ảnh: ESO)

Theo nghiên cứu công bố trên tạp chí The Astrophysical Journal Letters ngày 29/8, các vụ nổ tia gamma (GRB) thường xảy ra khi một ngôi sao chết hoặc bị hố đen phá hủy, kéo dài từ vài phần nghìn giây đến vài phút. Tuy nhiên, vào tháng 7, kính viễn vọng đã phát hiện tín hiệu lặp lại 3 lần trong 24 giờ - dài gấp 100 đến 1.000 lần các GRB thông thường.

Ông Antonio Martin-Carrillo, nhà vật lý thiên văn tại Đại học Dublin (Ireland), cho biết: "Đây là hiện tượng chưa từng thấy trong 50 năm quan sát các vụ nổ tia gamma". Nhóm nghiên cứu xác định sự kiện này có nguồn gốc ngoài dải Ngân Hà nhờ dữ liệu từ Kính viễn vọng Không gian Hubble, Kính viễn vọng Lớn Nam Âu (ESO) ở Chile và nhiều thiết bị khác.

Các vụ nổ tia gamma lặp lại không giống bất kỳ sự kiện nào trong 50 năm- Ảnh 1.

Kính viễn vọng Very Large Telescope xác định vị trí vụ nổ và theo dõi tàn dư, trong khi Hubble xác nhận nguồn gốc ngoài thiên hà (Ảnh: ESO)

Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được làm rõ. Các giả thuyết bao gồm một siêu tân tinh kéo dài bất thường hoặc việc một sao lùn trắng bị hố đen xé toạc. Ông Andrew Levan, nhà thiên văn học tại Đại học Radboud (Hà Lan), nhận định: "Nếu đây là sự sụp đổ của một ngôi sao khổng lồ, thì đó là hiện tượng chưa từng được chứng kiến".

Các chuyên gia cho rằng việc xác định khoảng cách và thiên hà chủ sẽ giúp hiểu rõ hơn bản chất sự kiện. Trong khi đó, Kính viễn vọng James Webb cùng nhiều đài quan sát khác sẽ tiếp tục được huy động để theo dõi.

Theo các nhà khoa học, GRB có thể tạo ra năng lượng tương đương toàn bộ vòng đời 10 tỷ năm của Mặt Trời chỉ trong vài giây. Nhờ độ sáng cực mạnh, chúng trở thành “ngọn hải đăng vũ trụ” giúp quan sát những vật thể xa xôi và cung cấp manh mối về vũ trụ sơ khai.

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bình luận không đăng nhập

Bạn không thể gửi bình luận liên tục.
Xin hãy đợi 60 giây nữa.