BOJ báo hiệu cơ hội tăng lãi suất

BOJ có thể phải tăng lãi suất

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) có thể sẽ phải tăng lãi suất "một cách quyết đoán" để đối phó với nguy cơ lạm phát gia tăng, ông Naoki Tamura, một thành viên theo đường lối diều hâu của ngân hàng trung ương cho biết.

Ông Tamura cho biết thêm, BOJ có thể phải tăng lãi suất bất chấp tình trạng bất ổn kinh tế gia tăng do thuế quan thương mại của Hoa Kỳ, và nói rằng lạm phát cơ bản đang tăng với tốc độ nhanh hơn một chút so với dự kiến, tiến gần đến mục tiêu 2% của BOJ.

Ông Tamura nói rằng "khó có khả năng lạm phát tiêu dùng cơ bản...sẽ giảm xuống", trong bối cảnh tăng trưởng tiền lương mạnh hơn và giá cả tổng thể cao hơn, thành viên BOJ đã phát biểu tại một hội nghị ở Fukushima. Ông cũng đề cập đến khả năng lạm phát đạt mục tiêu 2% của BOJ sớm hơn dự kiến.

Trong các bình luận được đưa ra sau đó trong ngày, ông Tamura đã giảm bớt lập trường diều hâu của mình và tuyên bố rằng không có nhu cầu cấp bách để BOJ tăng lãi suất, và không có ý tưởng định sẵn về thời điểm BOJ sẽ tăng lãi suất tiếp theo.

Tuy nhiên, ông Tamura vẫn thể hiện quan điểm diều hâu mạnh mẽ hơn nhiều so với Thống đốc Kazuo Ueda, người đã nhiều lần kêu gọi cách tiếp cận thận trọng hơn đối với việc tăng lãi suất do sự bất ổn gia tăng về chính sách thương mại.

Thực tế cho thấy, chỉ số giá tiêu dùng Nhật Bản đã tăng đều đặn trong năm qua. Dữ liệu tuần trước cũng cho thấy, lạm phát CPI lõi đạt mức cao nhất trong hơn hai năm vào tháng 5. Lạm phát cao hơn có thể gây áp lực buộc BOJ phải tăng lãi suất bất chấp sự bất ổn dai dẳng về thuế quan thương mại.

Hoa Kỳ và Nhật Bản đã tham gia vào một loạt các cuộc đàm phán thương mại cấp cao kể từ khi Tổng thống Donald Trump vào đầu tháng 4 đưa ra kế hoạch áp thuế thương mại cao đối với các nền kinh tế lớn. Các mức thuế này dự kiến sẽ có hiệu lực từ đầu tháng 7, trừ khi đạt được thỏa thuận thương mại. Tuy nhiên, trước đó, các công ty Nhật Bản đã phải đối mặt với thuế quan phổ quát 10% của Hoa Kỳ, cũng như thuế 25% đối với ô tô. Mức thuế sau là điểm tranh cãi lớn đối với Tokyo.

Mặc dù vậy, Thủ tướng Shigeru Ishiba vẫn duy trì yêu cầu Nhật Bản được miễn tất cả các loại thuế của Hoa Kỳ. Các cuộc đàm phán thương mại với Hoa Kỳ cũng được cho là đã mất đà trong những tuần gần đây.

Năm ngoái, BOJ đã kết thúc chương trình kích thích kinh tế lớn kéo dài một thập kỷ và vào tháng 1 đã tăng lãi suất ngắn hạn lên 0,5% với quan điểm Nhật Bản đang trên đà đạt được mục tiêu lạm phát 2%. Trong khi ngân hàng trung ương đã phát tín hiệu sẵn sàng tăng lãi suất hơn nữa, tác động kinh tế của mức thuế quan cao hơn của Hoa Kỳ đã buộc họ phải cắt giảm dự báo tăng trưởng và làm phức tạp thêm các quyết định xung quanh thời điểm tăng lãi suất tiếp theo.

Lạm phát dịch vụ doanh nghiệp tăng 3,3% trong tháng 5 

Theo dữ liệu vừa được công bố, một chỉ báo quan trọng về lạm phát trong khu vực dịch vụ của Nhật Bản đã tăng lên 3,3% trong tháng 5, tiếp tục duy trì kỳ vọng rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) có thể sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong thời gian tới.

Lạm phát trong lĩnh vực dịch vụ hiện đang được BoJ theo dõi sát sao nhằm đánh giá liệu triển vọng tăng lương bền vững có thúc đẩy các doanh nghiệp tiếp tục tăng giá, từ đó duy trì lạm phát quanh mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương hay không.

Chỉ số giá dịch vụ (Services Producer Price Index – SPPI), đo lường mức giá mà các doanh nghiệp tính phí lẫn nhau đối với các dịch vụ, đã tăng 3,3% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 5, sau khi tăng 3,4% trong tháng 4 (đã điều chỉnh), theo dữ liệu của BoJ.

BoJ đã chấm dứt chương trình nới lỏng tiền tệ quy mô lớn kéo dài hàng thập kỷ vào năm ngoái và nâng lãi suất ngắn hạn lên 0,5% hồi tháng 1 sau khi đánh giá rằng Nhật Bản đang tiến gần tới việc đạt được mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững.

Mặc dù BoJ đã phát tín hiệu sẵn sàng tiếp tục tăng lãi suất, nhưng các tác động tiêu cực từ việc Hoa Kỳ tăng thuế quan đã buộc ngân hàng này phải cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế, khiến việc đưa ra quyết định về thời điểm tăng lãi suất tiếp theo trở nên phức tạp hơn.

Một cuộc khảo sát của Reuters cho thấy, phần lớn các chuyên gia kinh tế dự đoán đợt tăng lãi suất tiếp theo thêm 25 điểm cơ bản sẽ diễn ra vào đầu năm 2026. Theo biên bản tóm tắt cuộc họp chính sách tháng 6 vừa được công bố sáng nay, một số nhà hoạch định chính sách trong BoJ đã kêu gọi giữ nguyên lãi suất ở mức hiện tại trong thời điểm này do chưa rõ tác động của chính sách thuế quan từ Hoa Kỳ đến nền kinh tế Nhật Bản. Tuy nhiên, một số thành viên trong Ban chính sách gồm 9 người cho rằng lạm phát đang tăng cao hơn kỳ vọng, trong đó có ý kiến cho rằng BoJ có thể cần phải "hành động quyết liệt" tăng lãi suất vào một thời điểm nào đó, ngay cả khi bất ổn kinh tế vẫn còn lớn.

Tại cuộc họp ngày 16-17/6, BoJ đã quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 0,5% và thông báo sẽ giảm tốc độ thu hẹp bảng cân đối kế toán từ năm sau, cho thấy cách tiếp cận thận trọng trong việc rút dần các biện pháp kích thích quy mô lớn. “Mức độ bất định hiện nay vẫn cao, nên BoJ nên tiếp tục duy trì điều kiện tài chính nới lỏng bằng cách giữ nguyên lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế”, một thành viên cho biết.

Một số ý kiến bày tỏ lo ngại về tác động tiêu cực có thể xảy ra đối với nền kinh tế Nhật Bản vốn đang mong manh, trước làn sóng thuế quan quy mô lớn từ phía Hoa Kỳ. “Mặc dù các số liệu kinh tế cứng trong tháng 4 và 5 vẫn khá tích cực, nhưng có khả năng tác động từ thuế quan vẫn chưa thể hiện rõ”, một thành viên phát biểu. “BoJ cần có thêm thời gian để đánh giá mức độ ảnh hưởng của chính sách thuế quan từ Hoa Kỳ”, một thành viên khác nhận định và nhấn mạnh rằng những tác động này sẽ “chắc chắn” gây sức ép tiêu cực lên tâm lý doanh nghiệp.

Một ý kiến khác cảnh báo rằng nền kinh tế Nhật Bản đang “có dấu hiệu trì trệ,” dù tác động trực tiếp từ thuế quan Hoa Kỳ vẫn chưa hiện hữu rõ ràng, cho thấy tâm lý bi quan đang gia tăng trong nội bộ BoJ. Trong khi đó, một số thành viên khác nhận định áp lực lạm phát tại Nhật Bản đang gia tăng, một phần do giá gạo - mặt hàng thiết yếu của người dân - tăng mạnh, và cho rằng lạm phát tiêu dùng đang tăng nhanh hơn dự kiến./.