Bổ sung vitamin D3 cho trẻ: Hiệu quả hay thiếu sót nếu vắng mặt vitamin K2?

D3 nhỏ giọt, D3 xách tay, D3 kê đơn… đủ loại, đủ mức giá. Tuy nhiên, tại Hội thảo chuyên đề do Viện Y học Ứng dụng Việt Nam tổ chức tại Hà Nội vừa qua, các chuyên gia đã nhấn mạnh việc chỉ bổ sung D3 đơn lẻ trong thời gian dài mà thiếu vitamin K2 lại tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe – đặc biệt là ở trẻ nhỏ đang trong giai đoạn phát triển xương nhanh.

Thực tế, việc bổ sung D3 hằng ngày cho con đã trở thành thói quen phổ biến trong các gia đình có con nhỏ. Trên các diễn đàn làm cha mẹ, D3 được truyền tai như "vi chất vàng" giúp trẻ hấp thu canxi và phát triển chiều cao. Tuy nhiên, theo TS.BS Trương Hồng Sơn (Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, Phó Tổng Thư ký Tổng hội Y học Việt Nam), việc bổ sung D3 đơn lẻ trong thời gian dài mà thiếu đi vitamin K2 có thể làm giảm hiệu quả chuyển hóa canxi, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe lâu dài.

Giải thích rõ hơn tại hội thảo, TS.BS Hồng Sơn cho biết: Vitamin D3 giúp hấp thu canxi từ ruột vào máu, nhưng để canxi được gắn đúng vào cấu trúc xương, cơ thể cần có vitamin K2 – chất kích hoạt protein osteocalcin, đưa canxi tới xương thay vì lắng đọng ở mô mềm.

Tại hội thảo, TS.BS Hồng Sơn cũng dẫn lại một nghiên cứu cắt ngang công bố trên Tạp chí Nutrition (2025), khảo sát 689 trẻ từ 2–15 tuổi. Kết quả cho thấy: nhóm trẻ thấp còi có nồng độ vitamin K2 huyết thanh thấp hơn đáng kể so với nhóm bình thường.

Nghiên cứu cũng ghi nhận nồng độ K2 có xu hướng giảm theo độ tuổi, đặc biệt trong giai đoạn 11–15 tuổi – thời kỳ xương tăng trưởng nhanh nhưng lại là nhóm dễ thiếu K2 nhất. Điều này cho thấy, thiếu hụt K2 là một yếu tố nguy cơ độc lập đối với tình trạng suy dinh dưỡng thể thấp còi, bên cạnh nguyên nhân năng lượng và vi chất khác.

Thiếu hụt K2 được xác định là một yếu tố nguy cơ độc lập đối với tình trạng suy dinh dưỡng thể thấp còi. Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nồng độ vitamin K2 trong máu có xu hướng giảm dần theo độ tuổi, đặc biệt ở nhóm trẻ từ 11–15 tuổi – giai đoạn tăng trưởng chiều cao mạnh mẽ nhưng cũng là nhóm có nguy cơ thiếu hụt K2 cao nhất.

Việc bổ sung đơn lẻ một trong hai vi chất này có thể gây mất cân đối. Dùng D3 mà không đi kèm K2 sẽ làm tăng nguy cơ canxi lắng đọng sai vị trí. Ngược lại, nếu bổ sung K2 mà thiếu D3, cơ thể sẽ thiếu nguyên liệu để chuyển hóa, do không hấp thu đủ canxi từ ruột.

Những số liệu và cảnh báo này cho thấy việc bổ sung đơn lẻ D3 là chưa đủ, mà cần một giải pháp kết hợp D3 K2 chuẩn khoa học để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho trẻ trong quá trình phát triển xương – chiều cao.

Tại hội thảo, các chuyên gia nhấn mạnh rằng, việc kết hợp D3 và K2 hiện được áp dụng rộng rãi tại các nước có hệ thống chăm sóc dinh dưỡng nhi khoa tiên tiến như Đức, Nhật Bản, Hà Lan… Dạng kết hợp này không chỉ giúp tăng hấp thu canxi mà còn đảm bảo canxi được chuyển hóa hiệu quả, gắn vào xương thay vì "lạc đường".

Ngoài ra, BS. TS Trương Hồng Sơn cũng đưa ra các kết quả nghiên cứu, cho thấy, việc kết hợp D3 và K2 giúp tăng hấp thu canxi, đồng thời kích hoạt protein osteocalcin – yếu tố "gắn" canxi vào xương hiệu quả hơn. Ngoài ra, K2 còn giúp hạn chế tình trạng dư thừa canxi trong máu – điều mà D3 đơn lẻ không kiểm soát được.

Đặc biệt, ở giai đoạn từ 6 tháng đến 6 tuổi – thời điểm khung xương phát triển nhanh – bổ sung đúng, đủ và cân bằng D3 K2 là điều kiện quan trọng để trẻ đạt chiều cao, tăng mật độ xương và phòng ngừa các bệnh lý liên quan sau này.

Trong bối cảnh thị trường có hàng trăm sản phẩm bổ sung vi chất cho trẻ, các chuyên gia khuyến cáo phụ huynh không nên chỉ nhìn vào liều D3 cao hay mẫu mã đẹp, mà cần đọc kỹ nhãn thành phần: sản phẩm có K2 không? K2 dùng có dạng MK7 ổn định không? Có nguồn gốc rõ ràng và chứng minh lâm sàng hay không?

Sự thay đổi từ việc dùng D3 đơn lẻ sang chọn đúng sản phẩm D3K2 kết hợp chuẩn khoa học không chỉ là điều nên làm, mà là một bước đi cần thiết để bảo vệ sức khỏe xương và sự phát triển lâu dài của con trẻ.

"Sự thay đổi từ việc dùng D3 đơn lẻ sang bổ sung D3K2 kết hợp chuẩn khoa học không chỉ là lựa chọn đúng – mà là điều cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả phát triển xương lâu dài cho trẻ," ông khẳng định.