Bão cát và bụi đe dọa sức khỏe toàn cầu

Theo báo cáo, các hạt bụi trong không khí từ những cơn bão cát gây ra 7 triệu ca tử vong sớm mỗi năm, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và an ninh lương thực.

Theo Đại sứ Ghana tại Liên hợp quốc, bão cát gây bệnh hô hấp, tim mạch và làm giảm 25% năng suất cây trồng, đẩy cộng đồng nông thôn vào nạn đói và di cư. Còn theo Đại sứ Iran, bão cát ảnh hưởng đến hơn 150 quốc gia, thải 2 tỷ tấn bụi vào khí quyển mỗi năm. Ngoài ra, theo các nghiên cứu, bão cát còn mang theo nấm và vi khuẩn, gây ra các bệnh đe dọa tính mạng.

Chúng là mối đe dọa nghiêm trọng, lan rộng đối với sức khỏe, cản trở việc đạt được phát triển bền vững về kinh tế, xã hội và môi trường. Bắt nguồn từ đất liền, các hạt cát với kích thước và thành phần khác nhau được nâng lên không trung, tạo thành bão. Tác động rộng lớn của chúng không chỉ giới hạn ở sức khỏe con người và chất lượng không khí, mà còn ảnh hưởng đến nông nghiệp, môi trường, công nghiệp, giao thông vận tải và chất lượng nước.

Bão cát và bụi góp phần trực tiếp vào ô nhiễm không khí bằng cách làm tăng nồng độ bụi mịn. Ở một số khu vực, bụi là nguồn gây ô nhiễm không khí chính từ bụi mịn. Những cơn bão bụi này đang gây ra mối lo ngại ngày càng tăng về môi trường và sức khỏe cộng đồng, chủ yếu là các bệnh về đường hô hấp và tim mạch.

Đây cũng là một vấn đề xuyên biên giới quan trọng. Mặc dù nằm gần mặt đất, bụi khoáng có thể di chuyển quãng đường đáng kể khi được đưa lên cao hàng km vào khí quyển. Ví dụ như bụi từ sa mạc Sahara thường xuyên bay đến vùng Caribe và bụi từ vùng nội địa Tây Bắc Á thường bay đến Bán đảo Triều Tiên và Nhật Bản.

WHO đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hướng dẫn và khuyến nghị chuẩn mực để giải quyết các tác động của bão cát và bụi đến sức khỏe. WHO nhận thấy việc tiếp xúc với bụi khoáng gió có thể gây ảnh hưởng bất lợi đến sức khỏe con người và đặt mục tiêu cung cấp các hướng dẫn dựa trên bằng chứng để bảo vệ người dân khỏi những mối nguy hiểm này.

Còn Liên hợp quốc khẳng định đây là mối nguy xuyên biên giới, cản trở tiến trình đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững 2030. Cơ quan này nhấn mạnh cần hợp tác quốc tế, quản lý đất bền vững và hệ thống cảnh báo sớm để giảm thiểu tác động của bão bụi.