Áp lực kinh tế đè nặng gia đình Mỹ

Các dữ liệu việc làm suy giảm tại Mỹ

Cuối tuần qua, sự chú ý của thị trường tài chính đã đổ dồn vào các liệu mới công bố tại Mỹ, cho thấy sự chững lại đáng lo ngại của thị trường lao động Mỹ. Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, trong tháng 8, tăng trưởng việc làm tại Mỹ gần như đóng băng, chỉ với 22.000 việc làm mới được tạo ra. Con số này thấp hơn nhiều so với kỳ vọng và là mức tăng trưởng yếu nhất kể từ sau Đại suy thoái, không tính giai đoạn gián đoạn của Covid-19.

Cùng với đó, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên 4,3% - mức cao nhất trong gần 4 năm trở lại đây. Thậm chí, số liệu việc làm trong các tháng trước tiếp tục bị điều chỉnh giảm. Báo cáo điều chỉnh cho thấy, trong tháng 6, nền kinh tế Mỹ đã mất 13.000 việc làm - tháng âm đầu tiên kể từ cuối năm 2020. Kết quả này cũng kết thúc chuỗi thời kỳ tăng trưởng việc làm dài thứ hai trong lịch sử của nước Mỹ.

Nhìn xa hơn, sự chậm lại của thị trường lao động cũng rất đáng kể. Kể từ đầu năm tới nay, nền kinh tế Mỹ mỗi tháng tạo ra trung bình 75.000 việc làm, tức là chưa bằng một nửa so với con số 168.000 việc làm/tháng của năm 2024 và chưa bằng 1/4 giai đoạn bùng nổ năm 2021 - 2023.

Người lao động Mỹ chật vật tìm việc làm

Theo các chuyên gia, sự chững lại của thị trường lao động Mỹ diễn ra trong bối cảnh cung và cầu đều đang biến động mạnh, theo những chiều hướng trái ngược. Thực tế này khiến người lao động Mỹ ngày càng gặp khó khăn hơn trong việc tìm kiếm việc làm.

Chị Nekia - một phụ nữ 49 tuổi, đã tìm việc hơn 4 tháng qua, nhưng vẫn chưa thành công. Dù đã có kinh nghiệm 12 năm làm việc trong ngành y tế, chị cho biết, giờ đây, ngay cả việc được phỏng vấn thôi cũng đã là rất khó khăn.

Chị Nekia Mcnair - Người lao động Mỹ cho biết: "Ngày trước, khi bạn tìm việc và hồ sơ phù hợp, họ sẽ gọi lại, mọi thứ đều suôn sẻ. Còn bây giờ bấp bênh lắm, có thể họ sẽ gọi, có thể không. Lại có những chỗ bắt bạn ăn mặc chỉnh tề, đi cả quãng đường dài để phỏng vấn, rồi họ bảo: "Chúng tôi còn có ứng viên khác, sẽ liên hệ lại sau". Và sau đó không bao giờ thấy gì nữa".

Những câu chuyện như của chị Nekia giờ đang ngày càng trở nên phổ biến tại Mỹ, trong bối cảnh nguồn cung lao động gia tăng. Theo CNN, lực lượng lao động đã tăng thêm 436.000 người trong tháng 8 do nhiều người quay lại thị trường việc làm, với mong muốn tìm việc.

Trong khi đó, cầu lại đang có xu hướng suy giảm trong bối cảnh chính sách thuế quan, lãi suất cao và bất ổn về chính sách nhập cư, chi tiêu liên bang đang khiến các doanh nghiệp "án binh bất động" - hạn chế tuyển dụng mới, chờ đợi sự chắc chắn.

Ông Mark Hamrick - Chuyên gia kinh tế cấp cao, Công ty Bankrate chia sẻ: "Có nhiều người đang tìm việc hơn. Điều đó khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,3%, mức cao nhất trong vài năm trở lại đây. Tỷ lệ này chưa thể gọi là khủng hoảng, nhưng vấn đề là từ tháng 4 đến nay, hoạt động tuyển dụng đã sụt giảm, khiến thị trường lao động có nguy cơ suy yếu thêm và có thể kéo tỷ lệ thất nghiệp lên cao hơn nữa".

Đặc biệt, tăng trưởng việc làm hiện chỉ tập trung ở một số ít lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, giải trí và khách sạn. Các ngành có vai trò quan trọng với nền kinh tế như công nghệ thông tin, tài chính, sản xuất, dịch vụ kinh doanh… đều ghi nhận tình trạng đóng băng hoặc lao dốc trong tuyển dụng. Điều này đang tạo ra tâm lý bất an, kém tin tưởng vào triển vọng kinh tế.

Ông Mark Hamrick - Chuyên gia kinh tế cấp cao, Công ty Bankrate nêu ý kiến: "Đây là thị trường việc làm theo kiểu "không tuyển thêm, không sa thải" và gần đây người lao động, người tiêu dùng ngày càng bày tỏ sự thiếu niềm tin vào nền kinh tế nói chung - trong đó có thị trường việc làm. Nếu bạn đang lo lắng cho công việc hiện tại hoặc đang tìm việc mới, tình hình này chắc chắn không mang lại sự an tâm, thậm chí còn làm bạn nản lòng hơn".

Không chỉ làm giảm niềm tin, sự suy yếu của thị trường lao động còn ảnh hưởng đến triển vọng thu nhập của người Mỹ. Trong tháng 8, mức tiền lương trung bình theo giờ tại Mỹ chỉ tăng 3,7% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm so với tháng 7.

Áp lực kinh tế đè nặng gia đình Mỹ

Khi thu nhập không tăng kịp với sự leo thang giá cả, còn lãi suất vẫn chưa hạ, nhiều gia đình Mỹ giữ được cuộc sống ổn định trong chính ngôi nhà của mình đang là một thách thức lớn đối với họ. Báo chí Mỹ tuần qua đã phản ánh rõ thực trạng này.

Nước Mỹ, biểu tượng của sự thịnh vượng, vẫn chứng kiến nhiều gia đình đang sống trong những ngôi nhà đã xuống cấp nghiêm trọng. Thành phố Philadelphia, nơi nghèo nhất nước Mỹ, là ví dụ điển hình. Nhiều gia đình thừa hưởng nhà từ cha mẹ, ông bà, nhưng không đủ khả năng sửa chữa, bởi chi phí quá cao.

Washington Post cho biết, 6,7 triệu hộ gia đình Mỹ hiện đang sống trong những ngôi nhà không an toàn. Tuổi trung bình nhà ở Mỹ là 40 năm, trong đó Philadelphia là điểm nóng với 40% số nhà xây trước năm 1939. Chính quyền địa phương thừa nhận, hơn 60.000 căn nhà xuống cấp nghiêm trọng cần được sửa chữa gấp, nhưng nguồn quỹ hỗ trợ đã gần như đã cạn kiệt.

MarketWatch trích dẫn một khảo sát mới cho thấy tâm lý người tiêu dùng Mỹ đang có phần thận trọng hơn. Chỉ 25% người Mỹ tin rằng, cuộc sống của họ sẽ tốt hơn trong năm tới. Trong khi gần 70% cho biết, họ không còn tin vào "Giấc mơ Mỹ", một con số cao kỷ lục trong vòng 20 năm qua.

Áp lực từ chi phí sinh hoạt, bao gồm nhà ở, y tế, giáo dục, thuế quan và nợ tiêu dùng khiến người tiêu dùng Mỹ ngày càng dè dặt. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng, niềm tin tiêu dùng mang tính chu kỳ và có thể phục hồi nếu chính sách tài khóa và lãi suất được điều chỉnh phù hợp.

Từ góc độ chính sách, tuần qua Investopedia trích dẫn báo cáo của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) chỉ ra rằng, chi phí sinh hoạt và thuế nhập khẩu tiếp tục tác động đến hành vi tiêu dùng. Nhiều gia đình đang có xu hướng hạn chế chi tiêu, tạm dừng các khoản mua lớn, hoặc chuyển sang hàng hóa thay thế có giá rẻ hơn.

Tại các Thành phố như Kansas City và Cleveland, các ngân hàng ghi nhận mức tăng nhẹ hồ sơ xin trợ cấp xã hội và giảm tỷ lệ vay tiêu dùng mới trong quý III.

Thị trường hiện đang kỳ vọng, Fed sẽ cân nhắc điều chỉnh lãi suất tại kỳ họp giữa tháng 9 để hỗ trợ sức mua vào cuối năm.

Kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất được củng cố

Sự suy yếu của dữ liệu việc làm và những rủi ro đối với tăng trưởng đang củng cố kỳ vọng của giới đầu tư vào khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ sớm phải hạ lãi suất để hỗ trợ thị trường lao động và nền kinh tế. Nhiều dự báo đã được thị trường đưa ra.

Theo công cụ FedWatch của CME Group, sau khi các dữ liệu việc làm tháng 8 được công bố, thị trường đang đánh giá có 89% khả năng Fed sẽ hạ lãi suất 0,25 điểm % trong cuộc họp chính sách vào các ngày 16 - 17/9. Khả năng Fed hạ lãi suất 0,5 điểm % hiện ở mức 11% và sẽ được điều chỉnh phụ thuộc vào các dữ liệu lạm phát Mỹ sắp được công bố trong tuần này. Chỉ số đồng USD - thước đo sức mạnh của đồng bạc xanh đã giảm 0,62% vào cuối tuần trước, do kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Nhiều chuyên gia cũng kỳ vọng khả năng Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất trong tháng 10 và tháng 12 năm nay.

Ông Kevin Hassett - Cố vấn kinh tế Nhà Trắng cho biết: "Tôi nghĩ chắc chắn Cục Dự trữ Liên bang sẽ cân nhắc các bước đi tiếp theo của mình. Khi xây dựng chương trình nghị sự, Chủ tịch Fed sẽ đưa ra các lựa chọn để mọi người cùng bàn thảo. Tôi cho rằng, họ sẽ thảo luận về phương án cắt giảm lãi suất 0,25 điểm % như kỳ vọng chính của thị trường. Fed cũng có thể trao đổi về khả năng cắt giảm mạnh hơn, dù cá nhân tôi không nghĩ điều đó sẽ xảy ra".

Ông Robert Conzo - Giám đốc điều hành, Công ty The Wealth Alliance chia sẻ: "Tôi tin rằng việc cắt giảm lãi suất 0,25 điểm % là hoàn toàn hợp lý. Fed nên làm điều đó. Còn mức 0,5 điểm %? Tôi không nghĩ điều đó thực sự cần thiết vào lúc này. Cần thêm các dữ liệu khác để đi đến một quyết định như vậy".

Ông Suan Tech Kin - Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Tập đoàn UOB nhận định: "Việc tỷ lệ thất nghiệp tăng lên sẽ củng cố lập luận cho việc cắt giảm lãi suất. Vì vậy, chúng tôi vẫn đang dự đoán, Fed sẽ phải hành động trong tháng 9. Đó là lý do tại sao chúng tôi dự báo lãi suất tại Mỹ sẽ giảm 0,25 điểm % trong tháng 9 và sau đó có thể là cả tháng 10 và tháng 12 năm nay. Nhìn chung, lãi suất tại Mỹ sẽ giảm, bởi theo tôi, thị trường lao động hiện đang là vấn đề đáng lo ngại hơn".

Giới chức Fed hiện vẫn đang có những quan điểm khác nhau về việc hạ lãi suất, bởi lo ngại giá cả có thể tiếp tục tăng mạnh sau khi các biện pháp thuế quan có hiệu lực. Chủ tịch Fed New York - John Williams ủng hộ việc cắt giảm thận trọng, trong khi Chủ tịch Fed Chicago -Austan Goolsbee cho rằng Fed cần xem xét thêm các dữ liệu lạm phát Mỹ sẽ được công bố trong tuần này trước khi đưa ra quyết định tại cuộc họp chính sách vào giữa tuần tới.