Anh có thể siết chặt quy định cấp quyền định cư vĩnh viễn cho người nhập cư

Động thái này được coi là phản ứng chính trị của đảng Lao động trước áp lực ngày càng gia tăng từ đảng Cải cách Anh (Reform UK) - lực lượng theo đường lối dân túy chống nhập cư đang dẫn đầu nhiều cuộc thăm dò dư luận.

Hiện tại, đa số người nhập cư có thể xin định cư vĩnh viễn sau 5 năm sinh sống hợp pháp tại Anh, được hưởng đầy đủ quyền làm việc và cư trú. Tuy nhiên, trong bài phát biểu đầu tiên trước Hội nghị toàn quốc của đảng Lao động trên cương vị Bộ trưởng Nội vụ, bà Shabana Mahmood dự kiến sẽ công bố các đề xuất mới: ứng viên chỉ được xem xét định cư nếu có đóng góp bảo hiểm xã hội, không có tiền án tiền sự, không nhận trợ cấp phúc lợi, đồng thời phải đạt chuẩn tiếng Anh cao và tham gia các hoạt động tình nguyện cộng đồng. Một cuộc tham vấn công khai sẽ được khởi động cuối năm nay.

Trong khi đó, đảng Reform UK - dưới sự dẫn dắt của ông Nigel Farage - đề xuất xóa bỏ hoàn toàn quy chế định cư vĩnh viễn, thay bằng thị thực lao động 5 năm có thể gia hạn. Thủ tướng Keir Starmer hôm 28/9 đã chỉ trích đây là "chính sách phân biệt chủng tộc", có nguy cơ "xé toạc xã hội Anh".

Vấn đề nhập cư từ lâu đã là trọng tâm chính trị tại Anh. Cuộc trưng cầu dân ý Brexit năm 2016 phần lớn xuất phát từ mong muốn "kiểm soát biên giới", song số lượng người nhập cư ròng sau Brexit vẫn đạt mức kỷ lục. Sức ép dư luận này đang đè nặng lên đảng Lao động, nhất là khi các cuộc bầu cử địa phương ở Anh, Quốc hội Scotland và Nghị viện xứ Wales sẽ diễn ra trong năm 2026.

Cùng với kế hoạch siết chặt định cư, chính phủ Anh cũng đã ban hành nhiều thay đổi lớn trong chính sách nhập cư. "Sách trắng Khôi phục kiểm soát" công bố hồi tháng 5 năm nay đặt mục tiêu giảm mạnh số lượng thị thực lao động và du học sinh quốc tế. Các quy định mới nâng mức lương và kỹ năng tối thiểu cho thị thực lao động có tay nghề, đồng thời thu hẹp danh mục ngành nghề được phép tuyển dụng.

Doanh nghiệp Anh hiện phải đối mặt với bài toán nhân lực phức tạp: tăng lương để giữ chân lao động nước ngoài, hoặc chấp nhận thiếu hụt nhân sự nếu không đáp ứng chuẩn thị thực. Với sinh viên quốc tế, đề xuất rút ngắn thời hạn visa sau tốt nghiệp từ 24 xuống 18 tháng có thể khiến nhiều chương trình tuyển dụng của doanh nghiệp bị gián đoạn.

Các trường đại học Anh cũng chịu thêm áp lực khi chính phủ dự kiến áp thuế 6% đối với sinh viên quốc tế, đồng nghĩa với việc học phí có thể tăng. Một số cơ sở giáo dục lo ngại sẽ mất khả năng cạnh tranh, dẫn đến suy giảm đơn đăng ký.

Dù chưa chính thức hóa, những thay đổi được bà Mahmood hé lộ phản ánh rõ sự dịch chuyển của chính phủ Thủ tướng Starmer sang lập trường cứng rắn hơn về nhập cư, nhằm vừa đối phó sự nổi lên của cánh hữu dân túy, vừa trấn an cử tri trong bối cảnh tranh luận gay gắt về kiểm soát biên giới và an ninh quốc gia.