100 giây: Chân dung người làm báo giữa thời đại số

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), chiều 20/6, Liên Chi hội Nhà báo Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp với Đoàn Thanh niên Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức tọa đàm “Chúng ta đang làm báo như thế nào?” và lễ trao giải cuộc thi video “100 giây cho nghề - Kể thật về nghề”.

Chương trình có sự tham dự của các đồng chí lãnh đạo các đơn vị sản xuất nội dung cùng hơn 100 nhà báo, phóng viên, biên tập viên đại diện cho gần 1.500 người làm báo đang công tác tại Đài Truyền hình Việt Nam.

Tham gia chia sẻ tại tọa đàm có các diễn giả gồm: nhà báo Hà Thu Hằng - Trưởng phòng Xã hội, Ban Thời sự; nhà báo Nguyễn Thị Kim Xuân - Phòng Xã hội, Ban Thời sự; nhà báo Nguyễn Đức Đệ - Phòng Giải trí và Phim Tài liệu, Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh; nhà báo Nguyễn Thu Yến - Phòng Truyền thông, Ban Chuyên đề - Khoa giáo.

Tại tọa đàm, các nhà báo cùng nhìn lại những chuyển biến sâu sắc của nghề báo trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là sự trỗi dậy của mạng xã hội và trí tuệ nhân tạo (AI). Theo các diễn giả, cạnh tranh về nội dung, tốc độ đưa tin và thay đổi thị hiếu công chúng đặt ra không ít thách thức cho báo chí truyền thống, nhất là với một cơ quan báo chí quốc gia như VTV.

Các nhà báo cũng chia sẻ một cách thẳng thắn về áp lực nghề nghiệp, khó khăn trong cơ chế tài chính và thu nhập, cùng yêu cầu ngày càng cao về năng suất và hiệu quả. Tuy vậy, điều giữ họ bền bỉ với nghề vẫn là niềm đam mê, lý tưởng phụng sự công chúng và khát vọng lan tỏa giá trị chân thật của báo chí.

Nhà báo Hà Thu Hằng - Trưởng phòng Xã hội, Ban Thời sự - cho rằng, thời lượng “100 giây” mang hai ý nghĩa: vừa kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, vừa phản ánh xu hướng truyền hình hiện đại - nơi mỗi giây đều phải thu hút, cạnh tranh trực tiếp với mạng xã hội.

Theo nhà báo Hà Thu Hằng, thời lượng 1 phút 30 giây, thậm chí ngắn hơn, đã và đang trở thành “chuẩn mới” trong sản xuất phóng sự thời sự, đòi hỏi người làm báo phải linh hoạt hơn trong cách tiếp cận và thể hiện nội dung.

Đồng quan điểm, nhà báo Nguyễn Thu Yến - Phòng Truyền thông, Ban Chuyên đề - Khoa giáo - nhấn mạnh, động lực lớn nhất với người làm báo là khi thấy sản phẩm của mình tạo được tác động tích cực tới xã hội. 

“Việc thích ứng với thay đổi về cơ chế tài chính và mô hình vận hành là xu thế không thể đảo ngược, đòi hỏi nỗ lực chung của cả đội ngũ phóng viên và lãnh đạo các đơn vị” - nhà báo Nguyễn Thu Yến chia sẻ.

Phiên thảo luận tiếp theo tập trung vào vai trò của trí tuệ nhân tạo trong hoạt động báo chí. Các nhà báo nhìn nhận, AI đang trở thành công cụ hỗ trợ hữu hiệu trong phân tích dữ liệu, cá nhân hóa nội dung và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Tuy nhiên, điều không thể thay thế là tư duy, cảm xúc và bản lĩnh nghề nghiệp của con người.

Nhà báo Nguyễn Đức Đệ - Phòng Giải trí và Phim Tài liệu, Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh - nhấn mạnh: “Chất lượng một bài báo không nằm ở công cụ, mà nằm ở trái tim người viết. AI có thể hỗ trợ xử lý kỹ thuật, nhưng chỉ con người mới thấu cảm và truyền tải được chiều sâu thực sự của câu chuyện”.

Cùng quan điểm, nhà báo Nguyễn Thị Kim Xuân - Phòng Xã hội, Ban Thời sự - khẳng định, AI chỉ nên là công cụ bổ trợ, còn trung tâm vẫn là người làm báo - những người sống cùng câu chuyện, nắm bắt được nhịp đập của xã hội và nhu cầu thực sự của khán giả.

Chương trình cũng giới thiệu những đoạn phim ngắn ghi lại chia sẻ từ các đơn vị hậu cần, công nghệ, những bộ phận âm thầm góp phần tạo nên thành công của mỗi chương trình truyền hình.

Điểm nhấn xúc động cuối chương trình là lễ trao giải cuộc thi video “100 giây cho nghề - Kể thật về nghề”. Những tác phẩm dự thi tuy chỉ gói gọn trong vài chục giây nhưng đã phản ánh đậm nét tâm huyết, trải nghiệm và niềm tự hào của người làm báo VTV.

Giải Truyền cảm hứng mạnh mẽ được trao cho Phùng Anh - phóng viên thường trú Đài THVN tại Trung Đông, với tác phẩm cho thấy những khó khăn, hiểm nguy trong quá trình tác nghiệp nhưng cũng là vinh dự lớn lao của phóng viên thường trú. Tham gia chương trình trực tuyến từ xa, anh chia sẻ tình yêu không đổi với nghề và với mái nhà chung VTV.

Hạng mục “Hình ảnh ấn tượng” được trao cho hai tác phẩm:

- Ban Thời sự với clip tác nghiệp trong tâm bão Yagi, ghi dấu tinh thần xông pha, trách nhiệm và sự hy sinh của phóng viên trong thiên tai;

- Nhà báo Trường Sơn - Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh, với tác phẩm kể lại hành trình đưa tin tại World Cup 2014 ở Brazil, nơi anh đối mặt với nhiều nguy hiểm nhưng vẫn giữ trọn niềm đam mê với nghề báo.

Giải “Lời thật nhất” được trao cho nhà báo Nguyễn Thu Hà - Trưởng ban Chuyên đề - Khoa giáo, với những chia sẻ gần gũi, chân thành về hành trình làm nghề và những suy tư của người làm báo giữa dòng chảy đổi thay.

Ba giải “100 giây vàng”, danh hiệu cao nhất, được trao cho:

- Biên tập viên Xuân Anh - Ban Thời sự, với tác phẩm khắc họa sự trưởng thành của người trẻ trong môi trường báo chí chuyên nghiệp;

- Tập thể Trung tâm Truyền hình Việt Nam khu vực miền Trung - Tây Nguyên (VTV8) với clip “Làm phim với người điên”, một tác phẩm đầy nhân văn phản ánh nỗ lực tiếp cận những đề tài khó với góc nhìn cảm thông;

- Nữ quay phim Lê Thùy Bảo Anh (VTV8) với câu chuyện vượt qua định kiến giới để theo đuổi và thành công trong lĩnh vực quay phim truyền hình.

Giải Tập thể - Năng lượng kết nối được trao cho VTV8 - đơn vị có số lượng tác phẩm tham gia đông đảo, chất lượng tốt, lan tỏa mạnh mẽ tinh thần đoàn kết và nhiệt huyết nghề nghiệp trong toàn hệ thống.

Dưới đây là một số hình ảnh tại sự kiện: