Phú Thọ quyết liệt tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ GPMB đường sắt tỷ đô

Khu vực chuẩn bị xây dựng ga Phú Thọ tại phường Phong Châu.

Dự án trọng điểm quốc gia

Đây là nhiệm vụ cấp bách, có ý nghĩa quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông chiến lược của quốc gia, tạo động lực tăng trưởng mới cho khu vực trung du và đồng bằng Bắc Bộ.

Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có tổng chiều dài hơn 391km tuyến chính và 28km tuyến nhánh. Riêng đoạn qua Phú Thọ dài hơn 99,1km, qua 5 xã phường, dự kiến thu hồi 630ha đất và 1.813 hộ dân phải bố trí tái định cư.

Phú Thọ nằm ở vị trí trung tuyến của dự án, trong đó khu vực ga Phong Châu (phường Phong Châu) là điểm nút quan trọng. Công tác GPMB tại đây được Chính phủ và Bộ GTVT yêu cầu hoàn thành đúng thời hạn để đảm bảo tiến độ khởi công, không làm ảnh hưởng đến kế hoạch tổng thể của tuyến đường sắt.

Tại phường Phong Châu là một trong những điểm nóng về GPMB của dự án đường sắt Hải Phòng – Lào Cai, có hơn 6,7 km tuyến đường sắt đi qua và thu hồi 22,16ha. Đến nay, đã giải phóng mặt bằng đã đạt trên 50% khối lượng, với 615 hộ dân phải di dời để nhường đất cho dự án.

Anh Nguyễn Quốc Đông (39 tuổi), trú tại khu 8 phường Phong Châu (khu 8 xã Phú Hộ cũ), cho biết gia đình anh có một căn nhà xây kiên cố nhiều năm trước cùng phần đất vườn với tổng diện tích 165m²; ngoài ra còn một thửa đất do ông bà để lại. Tổng diện tích hai thửa lên tới 670m² và đều thuộc diện bị thu hồi toàn bộ. Gia đình mong mức bồi thường theo đúng giá sát thị trường vì chi phí xây dựng hiện nay cao. Về khu tái định cư, gia đình đề nghị các cấp có thẩm quyền xem xét bố trí diện tích phù hợp, đảm bảo điều kiện để các hộ làm nông duy trì cuộc sống.

Anh Đông khẳng định người dân ủng hộ chủ trương thu hồi đất phục vụ dự án quốc gia, nhưng mong công tác bồi thường và hạ tầng tái định cư được thực hiện thỏa đáng, đảm bảo cuộc sống lâu dài sau di dời.

Theo ông Đinh Xuân Thắng – Phó Chủ tịch UBND phường Phong Châu cho biết, ngay từ đầu địa phương đã xác định đây là dự án trọng điểm quốc gia. Vì vậy, phường luôn chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng, triển khai tuyên truyền, vận động để người dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa và tạo sự đồng thuận trong quá trình thực hiện. Đến nay, phường Phong Châu đã hoàn thành giải phong mặt bằng, thu hồi đất đạt trên 50% tiến độ của giai đoạn 1.

Khi triển khai qua Phú Thọ, dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng sẽ thu hồi hơn 630 ha đất và phải xây dựng 36 khu tái định cư mới. Toàn tỉnh cũng phải di chuyển gần 300 điểm có đường dây điện và trạm biến áp. Bên cạnh đó, hàng loạt công trình hạ tầng xã hội và kỹ thuật như trường học, khu đô thị, cụm công nghiệp, hệ thống cấp – thoát nước sẽ bị ảnh hưởng. Quy mô giải phóng mặt bằng quá lớn đặt ra yêu cầu về nguồn lực tài chính đủ mạnh, nhằm bảo đảm chi trả bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư đúng tiến độ.

Đồng bộ giải pháp, bảo đảm tiến độ dự án trọng điểm

Xác định việc chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng có thể gây ra nhiều hệ lụy như đội vốn đầu tư, ảnh hưởng thời điểm khởi công và giảm hiệu quả lan tỏa kinh tế, UBND tỉnh Phú Thọ đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị dồn toàn lực cho nhiệm vụ này. Ban Chỉ đạo GPMB của tỉnh cũng tăng cường xuống cơ sở kiểm tra, giám sát tiến độ; đồng thời xây dựng kế hoạch bồi thường chi tiết, phân định rõ đơn vị chịu trách nhiệm và đặt ra thời hạn hoàn thành cho từng phần việc.

Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Trần Duy Đông khẳng định, việc chậm giải phóng mặt bằng sẽ dẫn đến đội chi phí, kéo dài thời gian thực hiện và giảm hiệu quả kinh tế – xã hội, do đó yêu cầu đặt ra là phải hành động quyết liệt, thống nhất và kịp thời.

Do đó, tỉnh cũng chú trọng mở rộng đối thoại và công khai đầy đủ các phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để người dân nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ khi đất bị thu hồi. Những khu vực còn tồn tại vướng mắc, đặc biệt liên quan đến việc di dời các công trình công cộng hay mồ mả, được yêu cầu xây dựng phương án xử lý riêng, vừa đảm bảo đúng quy định pháp luật, vừa phù hợp với phong tục và yếu tố tâm linh của từng địa phương.

Song song với đó, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Phú Thọ đang gấp rút hoàn thiện các thủ tục liên quan đến công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng trên địa bàn. Các phần việc được triển khai khẩn trương nhằm bảo đảm điều kiện phục vụ lễ khởi công dự án, dự kiến diễn ra vào ngày 19/12.

Ông Nguyễn Quốc Tuấn, Giám đốc Trung tâm thông tin, đơn vị đang làm việc sát sao với các sở, ngành và chính quyền cơ sở nhằm tăng cường tuyên truyền để người dân nắm rõ mục tiêu của dự án, cũng như các quy định về bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư.

Tại ga Phú Thọ (phường Phong Châu), công tác kiểm kê, kiểm đếm đã được hoàn thành, toàn bộ các hộ dân đều thống nhất với chủ trương của Nhà nước và không phát sinh kiến nghị. Trung tâm đã tổ chức nhiều cuộc họp dân, công khai đầy đủ các chính sách liên quan, đồng thời duy trì chế độ làm việc "3 ca 4 kíp" – ban ngày tiến hành kiểm kê, buổi tối thực hiện áp giá – nhằm rút ngắn tối đa thời gian thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường.

Tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng được xác định là một trong những dự án trọng điểm quốc gia, giữ vai trò kết nối hành lang kinh tế các tỉnh phía Bắc; đồng thời mở ra không gian phát triển mới cho vùng trung du miền núi phía Bắc. Với tổng mức đầu tư hơn 8,37 tỷ USD, dự án khi hoàn thành sẽ hình thành tuyến vận tải khối lượng lớn, tốc độ cao, giúp giảm tải cho đường bộ, thúc đẩy thương mại, logistics và xuất – nhập khẩu.