Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ với khát vọng vươn mình trở thành quốc gia hùng cường như định hướng mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu trong các sự kiện chính trị. Cùng góp phần củng cố niềm tin và lòng tự hào dân tộc là các sự kiện trọng đại A50, A80 và nhiều thành tựu trên trường quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội to lớn, kỷ nguyên số với sự phát triển thần kỳ của nền công nghiệp văn hóa Việt Nam cũng mang đến không ít thách thức. Một trong những thách thức ấy chính là sự bùng phát của tin giả, thông tin xuyên tạc, vu khống, tin xấu độc trên mạng xã hội. Đây không chỉ là vấn đề pháp lý, mà còn liên quan trực tiếp đến hình ảnh văn hóa, uy tín quốc gia và sự phát triển của công nghiệp văn hóa Việt Nam trong tương lai.
Những vụ việc gần đây là minh chứng rõ ràng cho nguy cơ ấy. Một sinh viên năm thứ tư tại Thành phố Hồ Chí Minh đã lập tài khoản TikTok với tên gọi "Chính trị VN", đăng tải các video có nội dung bịa đặt về tiểu sử lãnh đạo Công an thành phố vào khoảng đầu năm 2025. Với mong muốn gây chú ý và thỏa mãn "đam mê ngành công an", người sinh viên này đã bất chấp sự thật, biến nhân vật lãnh đạo thành đề tài dàn dựng. Khi cơ quan chức năng vào cuộc, toàn bộ nội dung được xác định là sai sự thật. Người vi phạm bị xử phạt hành chính 7,5 triệu đồng, buộc gỡ bỏ các video, đồng thời cam kết không tái phạm. Đây là lời cảnh báo rằng ngay cả những người đang học tập ở trình độ đại học, được cung cấp tri thức nhưng chỉ vì háo danh, thiếu ý thức pháp luật, cũng có thể tự hủy hoại tương lai của mình chỉ vì vài lượt xem ảo trên mạng.
Không lâu sau đó, tại Hà Nội, một thiếu niên 19 tuổi đã đăng tải đoạn clip về lễ diễu binh kỷ niệm Quốc khánh với tiêu đề "Cụ cựu chiến binh 90 tuổi bị chặn không cho xem lễ diễu binh vì không mua chỗ". Đoạn clip lập tức gây sốt, lan truyền nhanh chóng và tạo ra làn sóng bức xúc. Nhiều người tin rằng đã có sự bất công, thiếu tôn trọng đối với một cựu chiến binh già yếu, trong khi toàn dân đang hân hoan kỷ niệm ngày trọng đại của đất nước. Nhưng sự thật lại khác hoàn toàn: cụ ông và người thân đã được lực lượng chức năng mời đến khu vực ghế ưu tiên, được tạo điều kiện tốt nhất để theo dõi sự kiện. Chỉ từ một đoạn clip cắt ghép và suy diễn, cả một lễ diễu binh - vốn là biểu tượng của sức mạnh dân tộc, nơi hội tụ tinh thần kiêu hãnh từ quá khứ đến hiện tại - đã bị biến thành một câu chuyện sai lệch. Người thiếu niên phải gỡ clip, công khai xin lỗi và đối diện với xử lý vi phạm hành chính. Trường hợp này cho thấy sự nguy hiểm của tin giả: nó có thể phá vỡ niềm tin, làm méo mó sự kiện lịch sử, biến niềm tự hào thành sự ngờ vực chỉ trong vài giờ đồng hồ.
Nghiêm trọng nhất là vụ việc liên quan đến Hoa hậu B.Q.H. Một phụ nữ 29 tuổi ở Hà Nội, vì mâu thuẫn cá nhân, đã đăng tải hàng loạt bài viết vu khống, sử dụng những lời lẽ thô tục, ám chỉ hoa hậu "đi khách". Hành vi này ngay lập tức tạo nên làn sóng tiêu cực, làm tổn hại nghiêm trọng đến danh dự của cá nhân người bị hại và ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của một cuộc thi nhan sắc quốc gia. Trong bối cảnh hoa hậu không chỉ là một danh hiệu cá nhân, mà còn là gương mặt đại diện Việt Nam trên trường quốc tế, hành vi vu khống này còn gây tổn hại đến hình ảnh đất nước. Cơ quan công an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can về tội "Vu khống" theo Điều 156 Bộ luật Hình sự. Đây là minh chứng rõ ràng rằng pháp luật Việt Nam sẽ không khoan nhượng với những hành vi bịa đặt, vu khống, xúc phạm danh dự, đặc biệt khi nó gắn liền với các biểu tượng văn hóa của quốc gia.
Ba câu chuyện nối tiếp nhau đã đặt ra nhiều vấn đề pháp lý và xã hội. Về mặt pháp luật, có thể thấy rõ sự phân định giữa vi phạm hành chính và vi phạm hình sự trong những vụ việc này. Theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP, hành vi đưa tin sai sự thật trên mạng xã hội sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 10 - 20 triệu đồng, kèm yêu cầu gỡ bỏ thông tin sai lệch. Sinh viên và thiếu niên trong hai vụ việc đầu tiên đã rơi vào trường hợp này - hành vi của họ gây hậu quả xã hội nhưng chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm, nên xử lý hành chính là phù hợp. Đây vừa là sự răn đe, vừa là cơ hội để người vi phạm nhận thức lại trách nhiệm của mình.
Tuy nhiên, trong trường hợp vu khống hoa hậu, hành vi đã cấu thành tội phạm hình sự. Điều 156 Bộ luật Hình sự quy định rõ: người nào bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, thì có thể bị phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù từ 1 - 7 năm tùy mức độ. Vụ việc này không chỉ dừng lại ở việc xúc phạm cá nhân, mà còn gây ảnh hưởng xã hội sâu rộng, làm tổn hại đến hình ảnh quốc gia, nên việc khởi tố hình sự là cần thiết và có tính răn đe cao.
Từ góc nhìn văn hóa, những vụ việc trên cho thấy tin giả, thông tin bịa đặt không chỉ làm hại một cá nhân hay một tổ chức, mà còn có thể phá vỡ những giá trị văn hóa và làm lung lay niềm tin của xã hội. Trong bối cảnh Việt Nam đang xây dựng công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, việc bảo vệ sự thật và bảo vệ uy tín của các biểu tượng văn hóa càng trở nên quan trọng. Hoa hậu, nghệ sĩ, nhà sáng tạo không chỉ là cá nhân, mà còn là "sứ giả văn hóa" mang hình ảnh Việt Nam ra thế giới. Khi họ bị bôi nhọ, thì đó cũng là hình ảnh của Việt Nam bị tổn thương.
Công nghiệp văn hóa cần một môi trường truyền thông minh bạch và lành mạnh. Một nền công nghiệp sáng tạo không thể phát triển nếu bị bao phủ bởi tin giả và những scandal bịa đặt. Công chúng sẽ mất niềm tin, sản phẩm văn hóa chính thống sẽ bị lu mờ, và khát vọng vươn tầm quốc tế của Việt Nam sẽ bị kìm hãm. Chính vì vậy, việc xử lý nghiêm minh những hành vi tung tin giả, xuyên tạc, vu khống không chỉ là thực thi pháp luật, mà còn là bảo vệ nền tảng để công nghiệp văn hóa phát triển bền vững.
Niềm tự hào dân tộc đã được thể hiện rực rỡ trong Đại lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, khi hàng vạn người dân khoác lên mình màu cờ đỏ sao vàng, đứng chật kín hai bên đường, cổ vũ từng đoàn quân, từng bước diễu binh. Không một sức mạnh nào có thể ngăn cản được sự đồng lòng ấy. Nhưng niềm tự hào ấy không chỉ dừng lại ở những ngày lễ lớn. Nó cần được nuôi dưỡng trong từng hành vi nhỏ bé, từ lời nói, bài viết trên mạng, đến cách mỗi người ứng xử với thông tin. Khi mỗi công dân ý thức được rằng việc chia sẻ thông tin trung thực, cẩn trọng, kiểm chứng trước khi đăng tải cũng chính là cách bảo vệ niềm tự hào dân tộc, thì xã hội mới thực sự có một nền tảng vững chắc để phát triển.
Trong kỷ nguyên số, mỗi người đều cầm trong tay một thiết bị quay phim, ghi âm nhỏ gọn. Các smartphone này có sức lan tỏa mạnh mẽ, nhưng cũng có thể trở thành con dao hai lưỡi. Nó có thể truyền đi những thông điệp tự hào, lan tỏa những giá trị tốt đẹp, nhưng cũng có thể gieo rắc tin giả, phá hoại niềm tin và danh dự. Trách nhiệm của mỗi công dân số hôm nay chính là sử dụng chiếc smartphone ấy một cách có trách nhiệm, để tiếng nói của mình góp phần vào bản hợp ca vươn mình của dân tộc, chứ không trở thành nốt nhạc lạc điệu làm tổn hại cả dàn nhạc.
Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên cất cánh. Mỗi người dân, từ học sinh, sinh viên, công nhân, nông dân đến trí thức, nghệ sĩ, đều là những "cánh chim" góp sức đưa đất nước vươn lên. Trong hành trình ấy, sự thật cần được bảo vệ, tin giả phải bị loại bỏ, và danh dự con người phải được tôn trọng. Chỉ khi đó, công nghiệp văn hóa Việt Nam mới có thể phát triển mạnh mẽ, đưa hình ảnh Việt Nam ra thế giới không chỉ bằng kinh tế, mà còn bằng văn hóa, bản sắc và niềm tự hào dân tộc.
Ba vụ việc gần đây là những bài học sâu sắc. Chúng cho thấy sự cần thiết của việc thực thi pháp luật nghiêm minh, đồng thời nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm công dân trong kỷ nguyên số. Niềm tự hào dân tộc không chỉ nằm ở những sự kiện lớn, những lễ diễu binh hoành tráng, mà còn trong từng hành động nhỏ bé của mỗi người. Khi tất cả chung tay gìn giữ sự thật và lan tỏa những giá trị tốt đẹp, Việt Nam sẽ tiếp tục vững bước trên con đường cất cánh, trở thành quốc gia hùng cường, sánh vai cùng bạn bè năm châu.
Bình luận (0)