Nhiều loại vật liệu xây dựng tăng giá

Nhiều loại vật liệu xây dựng tăng giá

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, giá thép xây dựng đã tăng trung bình khoảng 12-15% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi giá xi măng tăng 8-10%, cát xây dựng tăng hơn 20% tại một số khu vực có nhu cầu lớn như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dương. Diễn biến này kéo theo chi phí đầu vào của các công trình đội lên đáng kể, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và kế hoạch giải ngân vốn. 

Trước thực trạng trên, Bộ Xây dựng đã có văn bản đề nghị các địa phương cập nhật kịp thời chỉ số giá xây dựng, đồng thời tăng cường công tác kiểm soát thị trường vật liệu xây dựng, chống đầu cơ, thao túng giá. Bộ Tài chính cũng đang phối hợp, nghiên cứu cơ chế điều chỉnh dự toán phù hợp với biến động giá cả thị trường.

Các chuyên gia nhận định nếu giá vật liệu xây dựng tiếp tục giữ ở mức cao hoặc tăng thêm trong những tháng cuối năm, nhiều dự án trọng điểm có nguy cơ phải giãn tiến độ, ảnh hưởng tới mục tiêu phát triển hạ tầng, thu hút đầu tư và tăng trưởng kinh tế của cả nước.

Theo các chuyên gia, có một số nguyên nhân chính làm giá gạch xây dựng và vật liệu xây dựng nói chung tăng mạnh trong thời gian qua tại Việt Nam. Trước tiên là chi phí đầu vào tăng cao.

Giá nguyên liệu như cát, đá, than, than xít và đất sét leo thang: cát tăng khoảng 10% so với cuối 2024 (140.000-400.000/m3), đá và than cũng tăng mạnh. Giá than xít phục vụ đốt lò nung gạch, tăng 40–50% so với năm trước.

Cùng đó, chi phí năng lượng và vận chuyển neo cao. Giá xăng dầu, điện, khí đốt tăng (ảnh hưởng đến sản xuất ximăng, gạch nung), làm chi phí vận chuyển vật liệu tăng mạnh.

Ở các vùng xa mỏ như Đắk Nông, chi phí vận chuyển cát tăng gấp 2-3 lần do khoảng cách dài, trong khi đó, nguồn cung hạn chế.

Do quy định bảo vệ môi trường siết chặt khai thác cát, đá, đất sét, thậm chí có mỏ phải dừng hoạt động. Chưa kể thiệt hại do thiên tai như bão, lũ (ví dụ sau bão Yagi) cũng đã khiến nhiều nhà máy gạch giảm công suất hoặc ngừng hoạt động. Trong khi đó, nhu cầu sử dụng gạch nung truyền thống vẫn cao, trong khi nguồn cung giảm nhẹ.

Thêm một yếu tố nữa là “cầu” tăng cao từ đầu tư công và thị trường bất động sản. Từ đầu năm 2025 đến nay, hàng loạt dự án hạ tầng, nhà ở xã hội, giao thông trọng điểm khởi công dẫn đến “đột biến” nhu cầu vật liệu.

Thị trường bất động sản hồi phục sau sửa Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản cộng với đầu tư công mở rộng khiến tổng cầu vượt xa nguồn cung.

Trên thị trường, tình trạng đầu cơ, găm hàng và thao túng giá cũng tác động không nhỏ. Một số khu vực xuất hiện tình trạng đầu cơ, găm hàng (Đà Nẵng) khiến giá cát, gạch leo thang bất hợp lý. 

Các chuyên gia xây dựng cảnh báo, nếu giá vật liệu tiếp tục tăng không kiểm soát và không có cơ chế cập nhật kịp thời, các dự án đầu tư công sẽ không chỉ chậm tiến độ mà còn ảnh hưởng đến giải ngân, qua đó kéo lùi tăng trưởng kinh tế địa phương.

Giá vật liệu xây dựng tăng cao không chỉ là bài toán kỹ thuật mà còn là một thách thức chính sách cần hành động nhanh từ cả trung ương và địa phương.

Những kiến nghị như của Hà Nội nếu không được phản hồi kịp thời sẽ khiến hàng loạt công trình công rơi vào trạng thái “tắc nghẽn” - điều không thể chấp nhận trong giai đoạn nước rút giải ngân đầu tư công hiện nay.