Hình minh họa: Science Photo Library
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh (HCDC), loãng xương là một căn bệnh thầm lặng nhưng nguy hiểm, đặc biệt phổ biến ở người từ 50 tuổi trở lên. Theo thống kê của Hiệp hội Loãng xương quốc tế (IOF), loãng xương ảnh hưởng đến khoảng 500 triệu người trên toàn cầu, trong đó 21,2% phụ nữ và 6,4% nam giới từ 50 tuổi trở lên mắc bệnh. Mỗi năm, có đến 37 triệu ca gãy xương do loãng xương ở người trên 55 tuổi – tương đương khoảng 70 ca mỗi phút. Ước tính, 1/3 phụ nữ và 1/5 nam giới sau tuổi 50 sẽ gặp ít nhất một lần gãy xương do loãng xương.
Tình trạng loãng xương không chỉ là vấn đề toàn cầu mà còn đặc biệt đáng lo ngại tại các quốc gia và đô thị đang già hóa nhanh như TP Hồ Chí Minh – nơi hiện có hơn 1,5 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 16% dân số. Đây là một thách thức rất lớn đối với hệ thống y tế, an sinh xã hội, đòi hỏi những giải pháp toàn diện và bền vững nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.
Dinh dưỡng – Chìa khóa vàng giúp phòng ngừa loãng xương
Theo ThS.BS.Phạm Ngọc Oanh, một chế độ dinh dưỡng khoa học không chỉ giúp duy trì sức khỏe mà còn đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa và hỗ trợ điều trị loãng xương. Đặc biệt đối với người cao tuổi hoặc người có nguy cơ mắc bệnh cơ xương khớp, việc bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu là cực kỳ quan trọng để giữ cho hệ xương luôn chắc khỏe.
Canxi là khoáng chất thiết yếu tạo nên cấu trúc của xương và răng, giúp duy trì mật độ xương ổn định, ngăn ngừa tình trạng loãng xương và tham gia vào các chức năng quan trọng khác của cơ thể. Nguồn canxi tự nhiên có thể tìm thấy trong các thực phẩm như sữa, các chế phẩm từ sữa (phô mai, sữa chua), tôm, cua đồng, cá và các loại rau xanh như rau dền, rau ngót, cần tây…
Magie và Phospho là hai khoáng chất quan trọng giúp xương phát triển và duy trì cấu trúc chắc khỏe. Hai chất này có hầu hết trong các loại thực phẩm, có nhiều trong các loại đậu, ngũ cốc, sữa, trứng, thịt bò, thịt gà… Phospho có nhiều trong các loại đậu, hạt, ngũ cốc, sữa, trứng và các loại thịt.
Vitamin D giúp tăng cường hấp thu canxi và phospho qua đường tiêu hóa và giảm đào thải qua thận. Vitamin D chủ yếu được cơ thể tổng hợp từ ánh sáng mặt trời và có thể được bổ sung qua các loại thực phẩm như sữa, lòng đỏ trứng, dầu gan cá…
Vitamin K hỗ trợ gắn kết canxi vào xương và tham gia vào quá trình đông máu. Thực phẩm giàu vitamin K chủ yếu là các loại rau lá xanh đậm như: cải bó xôi, cải thìa, cải xoăn và bông cải xanh. Ngoài ra, vitamin K còn có trong trứng, thịt, các loại dầu như dầu đậu tương, hướng dương, dầu hạt nho.
Protein (chất đạm): là thành phần thiết yếu giúp xây dựng cơ bắp, bảo vệ khung xương, giúp hạn chế gãy xương do suy giảm khối cơ ở người lớn tuổi. Protein có nhiều trong các loại thịt, cá, trứng, sữa và các loại đậu, đỗ…
Kiểm soát các yếu tố nguy cơ – Hỗ trợ phòng ngừa loãng xương hiệu quả
Thói quen như ăn mặn, hút thuốc lá hay ít vận động đều âm thầm làm suy giảm mật độ xương theo thời gian.
Ăn mặn: Tiêu thụ quá nhiều muối khiến cơ thể tăng đào thải canxi qua đường tiểu, làm giảm lượng canxi dự trữ trong xương. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo mỗi người chỉ nên ăn dưới 5g muối mỗi ngày.
Hút thuốc lá: Ảnh hưởng đến quá trình hấp thu canxi, ức chế hoạt động của tế bào tạo xương và làm giảm mật độ xương dẫn đến tăng nguy cơ loãng xương.
Thiếu vận động thể lực: Khiến cơ và mật độ xương bị suy yếu, làm suy giảm khối cơ, tăng nguy cơ loãng xương và té ngã ở người lớn tuổi. Vận động đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày, liên tục 5 ngày trong tuần với cường độ trung bình và tùy theo tình trạng sức khỏe sẽ giúp cải thiện mật độ xương và giảm nguy cơ loãng xương.
Một lối sống lành mạnh kết hợp chế độ dinh dưỡng cân đối chính là chìa khóa giúp người cao tuổi duy trì hệ xương chắc khỏe, dẻo dai và giảm thiểu nguy cơ loãng xương.
1️⃣ Mật độ xương bình thường
T-score ≥ -1 SD
Mật độ khoáng xương trong giới hạn bình thường so với người trưởng thành khỏe mạnh.
2️⃣ Thiếu xương (Giảm mật độ xương)
T-score từ -1 SD đến -2,5 SD
Là giai đoạn sớm, báo hiệu nguy cơ loãng xương nếu không phòng ngừa kịp thời.
3️⃣ Loãng xương
T-score ≤ -2,5 SD
Mật độ khoáng xương giảm rõ rệt, xương giòn, dễ gãy dù chấn thương nhẹ.
4️⃣ Loãng xương nặng (Loãng xương có biến chứng)
T-score ≤ -2,5 SD và đã có gãy xương do loãng xương
Thường gặp ở người lớn tuổi, phụ nữ sau mãn kinh, dễ tái gãy xương.
📍 Lưu ý:
Đo T-score bằng phương pháp đo mật độ xương (DEXA).
Bình luận (0)