Ngoại trưởng Iran: Tehran vẫn đủ khả năng làm giàu uranium

Hình ảnh các máy ly tâm tại cơ sở làm giàu uranium Natanz ở miền Trung Iran vào năm 2019 (Ảnh: AP)

Trong cuộc phỏng vấn với Fox News mới đây, ông Araghchi khẳng định Iran vẫn sở hữu đầy đủ các nhà khoa học, công nghệ và thiết bị cần thiết để tái khởi động chương trình hạt nhân vì mục đích dân sự.

"Nhà cửa có thể được xây dựng lại, máy móc có thể thay thế bởi vì chúng tôi có công nghệ. Chúng tôi có rất nhiều nhà khoa học và kỹ thuật viên từng làm việc tại các cơ sở hạt nhân", ông Araghchi nói.

Khi được hỏi về thời điểm nối lại hoạt động làm giàu uranium, ông cho biết điều này "phụ thuộc vào tình hình". Phát biểu của ông được đưa ra sau khi Mỹ tiến hành các cuộc tấn công vào tháng 6 nhằm vào 3 cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran. Theo các báo cáo, Israel cũng đã phá hủy phần lớn hệ thống phòng không của Iran, loại bỏ nhiều chỉ huy quân sự cấp cao và tiêu diệt ít nhất 13 nhân sự liên quan đến chương trình hạt nhân cùng hàng trăm người khác.

Phía Israel cho rằng 30 quan chức an ninh cấp cao và 11 nhà khoa học hàng đầu của chương trình hạt nhân Iran đã thiệt mạng trong các đợt tấn công.

Fox News dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết các cuộc tấn công đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho 2 cơ sở hạt nhân Fordow và Natanz, trong khi tên lửa nhắm vào cơ sở Isfahan đã vô hiệu hóa địa điểm này. Washington tuyên bố các hành động quân sự đã khiến chương trình hạt nhân của Iran bị trì hoãn trong nhiều năm.

Tuy nhiên, ông Araghchi khẳng định rằng Iran vẫn sở hữu công nghệ và nguồn nhân lực để tái thiết chương trình, đồng thời nhấn mạnh Tehran sẽ dựa vào năng lực trong nước. Ông cũng yêu cầu Mỹ phải bồi thường thiệt hại, chỉ trích việc Washington tấn công "ngay giữa lúc đàm phán" và yêu cầu có bảo đảm rằng những hành động tương tự sẽ không tái diễn trong tương lai.

Trong một phần khác của cuộc phỏng vấn, ông Araghchi cho rằng các cuộc tấn công gần đây của Israel - được gọi là "Cuộc chiến 12 ngày" - đã cho thấy không thể giải quyết chương trình hạt nhân Iran bằng giải pháp quân sự. Ông tiết lộ các cuộc tấn công này đã khiến nội bộ Iran kêu gọi nhiều hơn việc vũ trang hóa chương trình hạt nhân, dù Tehran vẫn tôn trọng sắc lệnh tôn giáo (fatwa) của Lãnh tụ Tối cao cấm chế tạo vũ khí hạt nhân. "Không có làm giàu, chúng tôi không có gì", ông Araghchi tuyên bố, nhấn mạnh quyền làm giàu uranium cho mục đích dân sự.

Tuy nhiên, việc làm giàu uranium vẫn là điểm mấu chốt gây tranh cãi giữa Tehran và Washington.

Trong khi đó, các quốc gia châu Âu đã cảnh báo sẽ kích hoạt cơ chế "snapback" nếu đàm phán hạt nhân với Iran không có tiến triển. Theo Kế hoạch Hành động toàn diện chung (JCPOA), các nước còn lại gồm Pháp, Anh, Đức, Trung Quốc và Nga có thể kích hoạt cơ chế này nếu phát hiện Iran không tuân thủ. Mỹ - đã rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2028 - hiện không có quyền sử dụng điều khoản này.

Đồng thời, Mỹ đã áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt mới lên mạng lưới dầu mỏ và đơn vị máy bay không người lái của quân đội Iran. Các nhà ngoại giao châu Âu hiện cũng đang đối thoại với Tehran nhằm tìm cách ngăn chặn việc tái kích hoạt các biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc - một giải pháp được đề xuất là Iran phải hợp tác đầy đủ trở lại với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và nối lại các cuộc thanh tra hạt nhân.

Ngoại trưởng Araghchi cảnh báo rằng nếu châu Âu kích hoạt các lệnh trừng phạt, Iran sẽ chấm dứt đàm phán, khẳng định rằng "đó sẽ là dấu chấm hết cho con đường đối thoại".

Trả lời phỏng vấn tờ Financial Times, ông Araqchi cũng đưa ra lời cảnh báo với Washington rằng công nghệ không thể bị xóa sổ bằng vũ lực và chỉ thông qua đối thoại chân thành mới có thể đạt được một thỏa thuận mà cả hai bên đều có thể chấp nhận.

Ông nhấn mạnh rằng Iran không bác bỏ khả năng đối thoại với Mỹ, tuy nhiên ở giai đoạn hiện tại, sẽ không diễn ra bất kỳ cuộc tiếp xúc trực tiếp nào.