Nghệ sĩ Việt ngày càng chủ động trong bảo vệ bản quyền

Một bản nhạc có thể lan tỏa nhiều quốc gia chỉ trong vài giờ, một video có thể vượt hàng triệu lượt xem sau một đêm, nhưng phía sau những con số ấy là tháng ngày lao động miệt mài của người nghệ sĩ. Nếu không được bảo vệ bản quyền, công sức ấy có thể sẽ đổ sông đổ bể. Trong bối cảnh công nghiệp văn hóa đang chuyển mình mạnh mẽ, tín hiệu đáng mừng là một thế hệ nghệ sĩ trẻ Việt Nam đang ngày càng ý thức rõ điều này. Từ đó, họ lựa chọn con đường sáng tạo song hành, cùng hiểu luật bảo vệ bản quyền như một phần không thể thiếu trong hành trình làm nghề chuyên nghiệp.

“Tôi nghĩ các bạn nghệ sĩ hoàn toàn có thể tìm hiểu nhiều hơn, kỹ hơn về luật bản quyền tác giả, bản ghi âm cũng như vai trò của những người bảo vệ tác phẩm của họ trong hệ sinh thái nền công nghiệp âm nhạc Việt Nam. Ai là người bảo vệ bản ghi, ai bảo vệ quyền tác giả và nghệ sĩ có nhiệm vụ gì để giúp đỡ các đối tác ấy cùng chung tay bảo vệ tác phẩm của mình…”, ca sĩ - nhạc sĩ HALI chia sẻ.

Không dừng lại ở việc bảo vệ, bản quyền còn là nguồn thu nhập quan trọng, tạo điều kiện để nghệ sĩ đầu tư ngược trở lại cho sản phẩm. Theo Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, trong năm 2024, Trung tâm đã thu gần 400 tỷ đồng tiền sử dụng quyền tác giả âm nhạc, tăng hơn 14% so với năm 2023. Với nguồn thu ổn định, nhiều nghệ sĩ trẻ đã chủ động sản xuất MV, tổ chức concert, đầu tư cho hậu kỳ và ekip chuyên nghiệp. Thực tế cho thấy bản quyền không chỉ là tấm áo giáp pháp lý mà còn là nền tảng tài chính giúp nghệ thuật duy trì và phát triển một cách bền vững.

Chỉ riêng trong ba tháng đầu năm 2025, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã thu về 85 tỷ đồng tiền tác quyền, mức cao nhất trong một quý kể từ khi thành lập. Trong đó, có một nhạc sĩ nhận được hơn 1 tỷ đồng chỉ từ tiền bản quyền âm nhạc, con số minh chứng cho nguồn lực mạnh mẽ của nguồn vốn mềm này.

“Hiện tại, ở Việt Nam cũng có rất nhiều công ty cả trong và ngoài nước kinh doanh trong lĩnh vực giúp hỗ trợ phát hành nhạc, tức là đưa nhạc lên các nền tảng livestream, phát nhạc trực tuyến và quảng bá âm nhạc. Những công ty này có hệ sinh thái của riêng mình, có công nghệ giúp khai thác và bảo vệ bản quyền hiệu quả, nghệ sĩ có thể cân nhắc hợp tác với các công ty này. Tuy nhiên, điều lưu ý khi hợp tác với các công ty này thì đó là giao dịch về bản quyền nên nghệ sĩ cần phải trang bị sẵn cho mình kiến thức nhất định về bản quyền hoặc thuê chuyên gia pháp lý hỗ trợ, đảm bảo quyền lợi tốt nhất”, ông Tào Minh Hùng - Đại diện Liên đoàn Công nghiệp ghi âm quốc tế (IFPI) tại Việt Nam cho biết.

Tại các quốc gia có ngành công nghiệp văn hóa phát triển, bản quyền là một yếu tố cốt lõi để thúc đẩy sáng tạo. Nhiều nghệ sĩ trở thành triệu phú, tỷ phú nhờ các nguồn thu từ bản quyền, nhất là trên không gian số. Từ Anh, Mỹ đến Hàn Quốc, hệ thống phân phối bản quyền được tự động hóa và gắn liền với các nền tảng số như Spotify, Youtube, Apple Music. Đặc biệt, trong bối cảnh khi trí tuệ nhân tạo AI có thể mô phỏng giọng hát, phong cách và hình ảnh nghệ sĩ, việc kiểm soát bản quyền càng trở nên cấp thiết.

Thế giới đã bước những bước tiến dài và Việt Nam cũng đang nỗ lực học hỏi. Những tín hiệu đáng mừng cho thấy ý thức về bản quyền đang chuyển biến rõ rệt trong cộng đồng sáng tạo, đặc biệt là giới nghệ sĩ trẻ, những người không chỉ sáng tác mà còn chủ động học hỏi để bảo vệ thành quả lao động trí tuệ của mình. Trong bối cảnh hội nhập và số hóa, bản quyền không còn là lựa chọn mà là điều kiện tiên quyết để nghệ sĩ tồn tại và phát triển. Với một thế hệ nghệ sĩ trẻ, hành trình bảo vệ chất xám cũng chính là hành trình khẳng định bản sắc và giá trị của văn hóa Việt Nam trong thời đại mới.