Nga nâng cấp tên lửa siêu vượt âm khiến hệ thống phòng thủ Ukraine gặp khó khăn

Hệ thống phòng không Patriot (Ảnh: NurPhoto/Getty Images)

Theo tờ Financial Times (FT) cho biết trong bài phân tích công bố mới đây, việc Moscow nâng cấp các loại vũ khí chiến lược đã khiến chúng trở nên khó bị đánh chặn hơn, ngay cả với hệ thống phòng không Patriot uy lực do Mỹ sản xuất.

Theo FT, hai loại tên lửa được cải tiến là Iskander-M (tên lửa đạn đạo chiến thuật) và Kinzhal (tên lửa siêu vượt âm), có tầm bắn tối đa lần lượt là 500 km và 480 km. Bản nâng cấp mới cho phép các tên lửa này thực hiện những thao tác cơ động bất ngờ ở giai đoạn cuối đường bay, khiến việc dự đoán quỹ đạo và dẫn đường đánh chặn trở nên khó khăn hơn đối với radar của Patriot.

Các nguồn tin từ giới chức Ukraine và phương Tây nói với FT rằng những tên lửa này có thể lao xuống theo góc dốc và lệch hướng nhẹ ngay trước khi chạm mục tiêu, giúp chúng tránh được tên lửa đánh chặn đã phóng lên.

Theo dữ liệu FT công bố, tỷ lệ đánh chặn thành công của Patriot đối với Kinzhal và Iskander đã giảm mạnh, từ khoảng 37% vào tháng 8 xuống chỉ còn 6% trong tháng 9. Nguồn tin cũng cho biết Nga đã tấn công ít nhất 4 cơ sở sản xuất máy bay không người lái gần thủ đô Kiev, gây nhiều thiệt hại đáng kể. Một trong các mục tiêu bị đánh trúng vào cuối tháng 8 được cho là nhà máy Bayraktar của Thổ Nhĩ Kỳ. Vụ tấn công cũng làm hư hại một số văn phòng gần đó của Liên minh châu Âu (EU) và Hội đồng Anh.

Báo cáo của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ (DIA) được FT trích dẫn cho biết, trong giai đoạn từ 1/4 đến 30/6/2025, lực lượng Ukraine "gặp khó khăn trong việc duy trì hiệu quả của hệ thống Patriot trước các tên lửa đạn đạo Nga do những cải tiến chiến thuật gần đây", bao gồm khả năng thay đổi quỹ đạo và thực hiện thao tác cơ động thay vì bay theo đường đạn đạo cố định.

Theo FT, trong kho vũ khí phòng không của Ukraine, Patriot là hệ thống duy nhất có khả năng đối phó với tên lửa đạn đạo Nga. Đây là thành phần then chốt trong hệ thống phòng không nhiều tầng của Ukraine, được thiết kế chủ yếu để bảo vệ các đô thị lớn trước những đợt tấn công quy mô.

Trang Army Recognition cũng nhấn mạnh rằng tên lửa Iskander vốn nổi tiếng với đường bay phi tuyến tính và khả năng tác chiến điện tử, có thể phóng mồi bẫy để gây nhiễu radar đối phương. Tên lửa Kinzhal - được phát triển từ Iskander - cũng thừa hưởng đặc tính này. Các chuyên gia cho rằng bản nâng cấp gần đây chủ yếu nằm ở phần mềm điều khiển bay, cho phép tên lửa tự động tính toán thời điểm và góc lệch khi cơ động ở giai đoạn cuối.

Trước tình hình đó, các quan chức và chuyên gia công nghiệp quốc phòng Ukraine đã khuyến nghị điều chỉnh chiến thuật sử dụng Patriot, tăng số lượng bệ phóng trực chiến và nâng cấp phần mềm dẫn đường để thích ứng với thay đổi từ phía Nga.

Tờ FT cũng cho biết tiến độ Mỹ chuyển giao tên lửa Patriot cho Kiev đang chậm lại, dù tổng cộng đã có ít nhất 6 hệ thống được chuyển giao, và Na Uy cùng Đức gần đây cũng đã cung cấp thêm linh kiện cho ba tổ hợp bổ sung.