Tăng hơn 40% mức giảm trừ gia cảnh
Trong dự thảo Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội gửi Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Tài chính đề xuất nâng mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu/tháng (tăng khoảng 40,9% so với mức hiện hành). Cùng với đó, mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng.
Theo quy định hiện hành, mức giảm trừ đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm); mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Mức này được áp dụng từ tháng 7/2020.
Như vậy mức giảm trừ gia cảnh mới theo đề xuất Bộ Tài chính tăng khoảng hơn 40% so với hiện hành.
Với đề xuất mới, theo Bộ Tài chính, người có thu nhập tiền lương, tiền công 15 triệu đồng mỗi tháng không phải nộp thuế thu nhập cá nhân sau khi trừ các khoản bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp. Nếu thu nhập 20 triệu đồng, khoản thuế phải nộp khoảng 120.000 đồng/tháng.
Trường hợp có 1 người phụ thuộc, cá nhân thu nhập 25 triệu đồng sẽ nộp thuế 33.750 đồng; còn thu nhập 35 triệu mức đóng là 265.000 đồng. Nếu có thêm phụ cấp, trợ cấp, hoặc tham gia bảo hiểm hưu trí tự nguyện thì số thuế phải nộp sẽ thấp hơn, thậm chí bằng 0.
Khi áp dụng mức giảm trừ dự kiến này, hầu hết người nộp thuế ở bậc 1 sẽ chuyển sang không phải nộp thuế (chiếm 95% số người nộp bậc 1 hiện hành). Cùng với đó, một phần cá nhân thuộc bậc 2 chuyển sang bậc 1 hoặc không phải đóng thuế. Tương tự, những người ở các bậc thuế còn lại đều được giảm số thuế thu nhập cá nhân phải nộp.
Dự kiến, số thu ngân sách từ thuế thu nhập cá nhân còn khoảng 84.477 tỷ đồng, giảm 21.000 tỷ mỗi năm so với hiện hành. Số người còn phải nộp thuế là 2,21 triệu người, giảm 2,18 triệu người (49,66%) do chuyển từ bậc 1 sang diện không chịu thuế.
Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ được xem xét, nếu thông qua sẽ áp dụng cho kỳ tính thuế năm 2026.
Mức tăng chưa tương xứng?
Dù đã đề xuất tăng hơn 40% so với hiện hành, song nhiều ý kiến cho rằng cần nâng mức giảm trừ cao hơn. Bởi mức 15,5 triệu đồng chưa phản ánh đầy đủ thực tế thu nhập và chi phí sinh hoạt của người nộp thuế thời điểm hiện tại.
Dù đã đề xuất tăng hơn 40% so với hiện hành, song nhiều ý kiến cho rằng cần nâng mức giảm trừ cao hơn
Năm học mới lại đến, vợ chồng anh Vũ Hồng Thái (phường Cầu Giấy, Hà Nội) đang chuẩn bị mua sách vở, quần áo đồng phục, dụng cụ học tập cho các con. Mỗi tháng, loanh quanh những chi tiêu cơ bản cho việc học hành, ăn uống cũng tốn hơn chục triệu đồng. Đó là chưa kể những lúc con ốm đau. Với áp lực chi tiêu tại thành phố Hà Nội, 2 vợ chồng anh phải tiết kiệm từng đồng mới để được một khoản tích lũy nho nhỏ để phòng những biến cố sau này.
Theo các chuyên gia, đề xuất của Bộ Tài chính vẫn chưa phản ánh đầy đủ thực tế thu nhập và chi phí sinh hoạt của người làm công ăn lương. Hiện nay, người có thu nhập thấp được mua nhà ở xã hội nếu có mức thu nhập hàng tháng không quá 15 triệu đồng đối với người độc thân và không quá 30 triệu đồng đối với cặp vợ chồng. Như vậy, ngưỡng thu nhập thấp đã ở mức 15 triệu đồng/tháng, thì mức giảm trừ gia cảnh phải được nâng cao hơn nữa.
“Chỉ tiêu để người thu nhập thấp mua nhà đã 15 triệu rồi. Với mức sống và giá cả hiện nay, 15,5 triệu hay 16 triệu vẫn còn thấp. Chúng ta phải tính đến nhu cầu tiêu dùng cho người dân. Cơ cấu hàng tiêu dùng bây giờ khác cách đây 10 năm, nên nếu được cao hơn thì sẽ tốt hơn cho tất cả mọi người”, ông Nguyễn Văn Phụng - Ủy viên BCH Hiệp hội Pháp chế doanh nghiệp Việt Nam (VBLA) - nêu quan điểm.
Góp ý về nâng mức giảm trừ gia cảnh, có ý kiến đề nghị tăng lên 17,3 triệu đồng cho người nộp thuế và 6,9 triệu đồng cho người phụ thuộc. Lý giải đề xuất này, năm 2020, thời điểm ban hành mức giảm trừ hiện tại, mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng một tháng. Đến nay, mức lương cơ sở là 2,34 triệu đồng, tăng hơn 57%. Chính vì vậy mức giảm trừ gia cảnh cũng cần tăng tương ứng.
Không phân biệt thành thị, nông thôn
Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng cần nâng mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân đối với người dân sinh sống ở các đô thị lớn (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh…). Cụ thể, có ý kiến đề xuất, những địa phương không phải đô thị loại I nên áp dụng mức giảm trừ 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc. Tại các đô thị loại I (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng...), mức giảm trừ cần cao hơn 20%.
Về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, về bản chất, quy định về giảm trừ trước khi tính thuế đảm bảo nguyên tắc cá nhân cần phải có một mức thu nhập nhất định nhằm đáp ứng được nhu cầu thiết yếu. Vì thế, thu nhập trên ngưỡng này mới phải nộp thuế.
Việc áp dụng các khoản giảm trừ còn hướng tới mục tiêu loại trừ các đối tượng có thu nhập thấp ra khỏi diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Và mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế, người phụ thuộc của người nộp thuế là mức cụ thể theo mặt bằng chung của xã hội, không phân biệt người có thu nhập cao hay thấp, với nhu cầu tiêu dùng khác nhau và sống ở các địa bàn khác nhau.
Việc phân biệt mức giảm trừ gia cảnh của thành thị cao hơn nông thôn, vô hình trung sẽ đánh thuế cao hơn vào người có thu nhập thấp hơn ở địa bàn khó khăn hơn là không phù hợp.
Ngoài ra, việc xác định mức giảm trừ gia cảnh cần căn cứ vào nhiều yếu tố, trong đó mức lương tối thiểu vùng chỉ là một căn cứ tham chiếu để xác định.
“Nếu quy định mức giảm trừ gia cảnh theo vùng, miền sẽ có những hạn chế và rất khó trong quá trình triển khai thực hiện. Chúng ta thấy rằng, ngay trong một tỉnh, một thành phố đã có những khu vực khác nhau với những chi phí sinh hoạt khác nhau. Vậy, nếu quy định mức giảm trừ gia cảnh theo vùng, miền thì với mỗi khu vực sẽ rất khác nhau và khác biệt", Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết.
Đưa chi phí y tế, giáo dục vào giảm trừ gia cảnh
Liên quan đến phương pháp tính giảm trừ gia cảnh, tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), lần đầu tiên Bộ Tài chính có đề cập đến việc xác định lại phương pháp tính giảm trừ gia cảnh, trong đó cân nhắc tính đến chi phí y tế, giáo dục. Cụ thể theo dự thảo, khoản chi cho y tế, giáo dục - đào tạo của người nộp thuế người phụ thuộc của người nộp thuế được giảm trừ vào thu nhập trước khi tính thuế theo mức do Chính phủ quy định.
Việc đưa chi phí y tế, giáo dục vào giảm trừ gia cảnh nếu có hóa đơn chứng từ đầy đủ được đánh giá sẽ giảm bớt gánh nặng về chi tiêu cho người nộp thuế.
Nói về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam - cho biết, việc xác định mức giảm trừ gia cảnh, mỗi quốc gia có một cách tính khác nhau. Có quốc gia sẽ quy định mức giảm trừ gia cảnh ở mức thấp nhất (thu nhập bình quân) sau đó sẽ thêm tính chi phí cho y tế, giáo dục, thuê nhà…
Có quốc gia sẽ không tách ra mức giảm trừ gia cảnh, thay vào đó sẽ khoán một mức cụ thể (Việt Nam đang áp dụng). Theo bà Cúc, nên nghiên cứu tách những phần này ra để đảm bảo bình đẳng bởi cùng có thu nhập nhưng người có con đi học sẽ phải chi phí nhiều hơn.
Việc nâng mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với bối cảnh giá cả sinh hoạt tăng cao, góp phần giảm gánh nặng cho người làm công ăn lương, tạo dư địa tài chính cho hộ gia đình, từ đó kích thích tiêu dùng và thúc đẩy tăng trưởng.
Bình luận (0)