Miền Bắc đang bước vào giai đoạn cao điểm của mùa mưa lũ. Mưa lớn kéo dài, tập trung có thể gây ra lũ quét, sạt lở đất, đặc biệt tại các khu vực trung du và miền núi, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Trước thực tế đó, việc nâng cao năng lực dự báo và cảnh báo sạt lở đất, từ xây dựng bản đồ nguy cơ đến ứng dụng công nghệ cảnh báo sớm, đang trở thành yêu cầu cấp thiết.
Tỉnh Lào Cai là một trong những địa phương thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề bởi mưa lũ và sạt lở đất.
Ghi nhận tại thôn Át Thượng, xã Lục Yên, tỉnh Lào Cai vào tháng 9 năm ngoái. Trận mưa lớn kéo dài do hoàn lưu cơn bão Yagi đã khiến một phần sườn núi bất ngờ đổ sập trong đêm, vùi lấp hoàn toàn 7 ngôi nhà sàn và cướp đi sinh mạng của 9 người.
Đến nay, sau 1 năm, bà con thôn Át Thượng đã được di dời đến khu tái định cư mới kiên cố, khang trang.
Bà Hoàng Thị Thái, xã Lục Yên, tỉnh Lào Cai cho biết: “Được sự quan tâm của nhà nước xây cho căn nhà, không phải lo lắng chạy tránh bão tránh gì cả. Cũng thấy yên tâm hơn".
Đây là một trong rất nhiều điểm dễ xảy ra sạt lở đất tại tỉnh Lào Cai. Mỗi khi trời mưa, lượng nước ngấm sâu trong đất, sạt lở có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Chính vì vậy, công tác cảnh báo sớm, đặc biệt là việc lắp đặt các thiết bị xác định chính xác khu vực nguy cơ sạt lở, đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu thiệt hại do thiên tai.
Tại xã Trạm Tấu, một thiết bị cảnh báo sạt lở tự động đang được thử nghiệm. Dữ liệu được cập nhật liên tục về máy chủ theo thời gian thực, giúp phát hiện sớm khu vực có nguy cơ. Đây là dự án hợp tác kỹ thuật, lấy kinh nghiệm từ Nhật Bản với kỳ vọng nâng cao khả năng phòng tránh thiên tai tại địa phương.
Ông Suzuki Takashi, cố vấn về quản lý rủi ro thiên tai của JICA cho biết: “Ngoài việc xây dựng bản đồ cảnh báo rủi ro thiên tai, JICA cũng hỗ trợ lắp đặt thí điểm cảm biến cảnh báo sạt lở đất có còi báo động khi có nguy cơ để người dân kịp thời sơ tán. Dự kiến, thiết bị này sẽ được lắp đặt ở nhiều địa phương khác để dựa trên sự thay đổi của lượng mưa, chúng ta triển khai những biện pháp sơ tán kịp thời".
Không chỉ dựa vào sự hỗ trợ quốc tế, tỉnh Lào Cai cũng chủ động đầu tư, ứng dụng công nghệ hiện đại để nâng cao năng lực dự báo và cảnh báo sớm sạt lở đất, giảm thiểu thiệt hại ngay từ giai đoạn đầu.
Ông Nguyễn Thái Bình, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai cho biết: “Lào Cai đã triển khai lắp đặt 80 trạm đo mưa tự động, 1 trạm đo mực nước tự động và 04 hệ thống thông tin thời tiết và cảnh báo thiên tai. Các trạm này sử dụng cảm biến hiện đại để đo lượng mưa liên tục và tự động truyền dữ liệu về trung tâm qua sóng di động hoặc vệ tinh".
Nhờ tăng cường hệ thống cảnh báo sớm, năm 2025, Lào Cai đã kịp thời phát hiện nhiều điểm có nguy cơ sạt lở, giúp sơ tán người dân, giảm thiểu đáng kể thiệt hại về người và tài sản.
Bình luận (0)