Tương lai của Sáng kiến An ninh Baltic, một chương trình riêng biệt được tạo ra để tăng cường lực lượng vũ trang của Estonia, Latvia và Lithuania, đang bị đe dọa (Ảnh: AFP/Getty Images)
Theo các nguồn tin ngoại giao tiết lộ cho báo Financial Times, Lầu Năm Góc đã thông báo với đại diện nhiều nước châu Âu rằng Mỹ sẽ ngừng cấp ngân sách cho các chương trình huấn luyện và trang bị quân đội tại Đông Âu - khu vực được coi là tuyến đầu nếu xảy ra xung đột với Nga. Các khoản ngân sách đã phê duyệt sẽ duy trì đến tháng 9/2026, song chính quyền Tổng thống Donald Trump không đề xuất thêm kinh phí mới.
Một quan chức Nhà Trắng cho biết, động thái này phù hợp với sắc lệnh hành pháp được ông Trump ký ngay ngày đầu nhậm chức hồi tháng 1, nhấn mạnh việc "tái đánh giá và điều chỉnh" viện trợ nước ngoài. "Chính sách này phản ánh quan điểm lâu dài của Tổng thống Trump, rằng châu Âu phải tự gánh vác nhiều hơn cho an ninh của chính mình", vị quan chức này nói với báo Financial Times.
Quyết định trên có thể ảnh hưởng đến chương trình theo Điều khoản 333, vốn có ngân sách toàn cầu hơn 1 tỷ USD. Từ năm 2018 - 2022, châu Âu đã nhận khoảng 1,6 tỷ USD, tương đương 29% tổng chi tiêu, với các nước thụ hưởng chính là Estonia, Latvia và Lithuania. Nhiều nhà ngoại giao châu Âu tỏ ra lo ngại khi chưa rõ liệu nguồn ngân sách trong nước có thể bù đắp thiếu hụt hay không, trong khi NATO cũng sẽ chịu tác động.
Ngoài ra, Sáng kiến An ninh Baltic - được khởi động năm 2020 để tăng cường năng lực quốc phòng cho 3 nước vùng Baltic - cũng đứng trước nguy cơ bị cắt giảm. Năm 2024, Quốc hội Mỹ đã phê duyệt 228 triệu USD cho chương trình này, nhưng Nhà Trắng không yêu cầu thêm ngân sách trong kế hoạch năm tới.
Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen, thành viên cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, chỉ trích động thái trên là "sai lầm", cho rằng nó gửi đi tín hiệu tiêu cực trong nỗ lực kiềm chế Tổng thống Nga Vladimir Putin. Trong khi đó, một số chuyên gia cảnh báo việc mất đi viện trợ của Mỹ sẽ là "cú đánh nặng nề" với các quốc gia Baltic, làm gia tăng nguy cơ bị tấn công mạng hoặc phá hoại hạ tầng.
Động thái cắt giảm còn diễn ra trong bối cảnh Lầu Năm Góc dưới sự dẫn dắt của ông Elbridge Colby - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng phụ trách Chính sách - đang ưu tiên chuyển nguồn lực sang khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nhằm tăng cường khả năng răn đe.
Dù vậy, ông Trump khẳng định Mỹ sẽ không rút quân khỏi Ba Lan. Mỹ hiện có khoảng 10.000 binh sĩ luân phiên đồn trú tại quốc gia này. Tổng thống Mỹ nhấn mạnh sẵn sàng tăng quân nếu Warsaw yêu cầu.
Theo báo Financial Times, quyết định của Washington sẽ góp phần tạo áp lực buộc châu Âu chi tiêu quốc phòng mạnh tay hơn, đồng thời làm gia tăng lo ngại về sự gắn kết của NATO trong giai đoạn bất ổn an ninh hiện nay.
Bình luận (0)