Kiến nghị giữ nguyên mô hình Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai tại TP Hồ Chí Minh

Ngày 13/10, Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP Hồ Chí Minh đã có văn bản gửi Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường, kiến nghị giữ nguyên mô hình Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai như hiện nay.

Theo Viện, chính quyền địa phương hai cấp hiện gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do cán bộ còn thiếu kinh nghiệm với các chính sách mới. Trong khi đó, mô hình hiện tại dù đã tương đối ổn định nhưng vẫn cần thêm thời gian để hoàn thiện theo quy định của các luật liên quan.

Luật Đất đai 2024 quy định việc số hóa dữ liệu đất đai, và hiện các địa phương đang triển khai thống kê, cập nhật cơ sở dữ liệu trong 90 ngày, theo kế hoạch thống nhất giữa Bộ Công an và Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Viện cho rằng, nếu xóa bỏ Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai kể từ ngày 15/10/2025, chuyển giao nhiệm vụ về cho chính quyền cấp xã trong khi hạ tầng dữ liệu chưa hoàn thiện sẽ gây ra nhiều trở ngại.

Tại TP Hồ Chí Minh, hệ thống dữ liệu hành chính và đất đai đang được làm sạch, số hóa trên cơ sở dữ liệu quốc gia. Khi cơ sở này chưa hoàn thiện trên nền tảng trực tuyến (VNeID), việc giao cho cấp xã quản lý và tiếp nhận hồ sơ đất đai sẽ tiềm ẩn nguy cơ chậm trễ, sai sót và gây phiền hà cho người dân.

Ngoài ra, các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai hiện hoạt động theo cơ chế tự chủ tài chính, thuê nhân lực ngoài để phục vụ người dân. Nếu chuyển giao về cấp xã, việc tăng biên chế, bố trí lương và chi ngân sách sẽ gặp nhiều khó khăn.

Vì vậy, Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP Hồ Chí Minh kiến nghị lùi thời điểm chấm dứt hoạt động của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cho đến khi hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Khi đó, chính quyền cấp xã mới có thể tiếp nhận, vận hành và phục vụ người dân hiệu quả.

TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP Hồ Chí Minh cho rằng:

"Khi Trung tâm chuyển đổi số quốc gia hoàn thành, sử dụng công nghệ blockchain có thể xử lý hàng triệu dữ liệu mỗi giây, việc giải quyết thủ tục đất đai sẽ nhanh chóng và minh bạch hơn. Khi đó mới nên xem xét việc bỏ Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai."

Trước đó, Đảng ủy Cục Quản lý đất đai đã đề xuất chuyển giao thẩm quyền và chức năng của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về UBND cấp xã, song vẫn giữ nguyên Văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh.