Hộ kinh doanh nhỏ không bị "gánh nặng hóa đơn", không tăng áp lực
Từ 1/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm hoặc hoạt động trong các ngành bán lẻ, dịch vụ, ăn uống, khách sạn, vận tải hành khách…chính thức áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế theo Nghị định 70/2025/NĐ‑CP. Đây được xem là cột mốc trọng yếu thúc đẩy minh bạch doanh thu, chống thất thu ngân sách.
Với nhóm hộ có doanh thu dưới 400 triệu đồng/năm (khoảng 33 triệu/tháng) – chiếm phần lớn, vẫn được miễn kê khai thuế. Sự thay đổi chỉ tác động đến nhóm thu từ 1 tỷ trở lên, đồng nghĩa với khoảng hơn 37.000 hộ chuyển từ hình thức khoán sang kê khai minh bạch. Chính sách này vừa khích lệ hộ nhỏ duy trì hoạt động, vừa nâng cao tính công bằng đối với nhóm doanh thu thực chất hơn.
Từ ngày 1/1/2026, chính thức thực hiện việc bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh. Việc bãi bỏ thuế khoán là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước. Thực hiện chủ trương trên, ngành Thuế đang nghiên cứu áp thuế linh hoạt các loại thuế với hộ kinh doanh nhỏ để thuận lợi cho cơ quan thuế, hộ kinh doanh và không thất thu ngân sách nhà nước.
Đại diện Thuế TP. Hà Nội cho biết, tính đến 27/6/2025, toàn vùng có 341.936 hộ kinh doanh, trong đó trên 92% đã đăng ký giao dịch điện tử, với 9.000 hộ đã sử dụng hóa đơn điện tử qua máy tính tiền, vượt 180% chỉ tiêu năm. Điều này cho thấy việc chuyển đổi kỹ thuật được đón nhận thuận lợi, không tạo "gánh nặng" cho người kinh doanh.
Trong khi đó, thu ngân sách tăng vọt, giảm thất thu rõ rệt. Theo Thuế TP. Hà Nội, thu từ hộ kinh doanh trong 6 tháng đầu năm 2025 là 3.300 tỷ đồng, tăng 93% so cùng kỳ 2024, đạt 65% dự toán năm. Thống kê từ Bộ Tài chính cho thấy, trên cả nước, tổng số đã kê khai là 2,64 triệu hộ, trong đó 1,26 triệu hộ có doanh thu lớn hơn 100 triệu đồng/năm. Tính đến tháng 5/2025, tổng thu từ hộ, cá nhân kinh doanh đạt 11.673 tỷ đồng, bằng 125,9% cùng kỳ và đạt 36,5% nhiệm vụ năm 2025.
Doanh thu thật, thuế thật hơn
Theo thống kê, có hơn 4.000 hộ kinh doanh có doanh thu trên 10 tỷ đồng nhưng hơn một nửa trong số này vẫn nộp thuế khoán với mức thuế rất thấp, chỉ khoảng 0,4% doanh thu.
Có thể thấy, việc bãi bỏ thuế khoán là chủ trương đúng đắn, là bước đi căn cơ và cần thiết để minh bạch hoạt động của hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế các loại hình doanh nghiệp, thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp và mở rộng khu vực kinh tế chính thức.
Bên cạnh đó, việc áp dụng hóa đơn điện tử và kê khai doanh thu thật đã thu về ngân sách hiệu quả rõ rệt; Việc thống nhất số định danh cá nhân, thay vì dùng song song mã số thuế và CCCD, từ 1/7/2025 hộ kinh doanh sử dụng số định danh cá nhân (CCCD) để kê khai và xuất hóa đơn là bước tiến trong đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm trùng lặp dữ liệu.
Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết, Cục Thuế và Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) cũng sẽ nghiên cứu hoàn thiện khái niệm “hộ kinh doanh” trong bối cảnh mới, chuyển thành “cá nhân kinh doanh” để phù hợp với thông lệ quốc tế nội dung này sẽ được sửa đổi, bổ sung tại Luật Doanh nghiệp.
Thêm vào đó, số hóa là xu hướng, việc đăng ký giao dịch điện tử vượt 90%, hóa đơn điện tử qua máy tính tiền áp dụng từ 1/6, chứng tỏ công nghệ giúp quản lý hiệu quả mà không đè nặng thủ tục lên người dân.
Các chuyên gia đánh giá, tuy siết chặt nhưng quy định mới khá linh hoạt. Chỉ nhóm hộ có doanh thu lớn mới bị kiểm soát sát sao – tránh áp dụng chung, gây khó khăn cho hộ nhỏ. Việc miễn, giảm gánh nặng được giữ vững, trong khi nhóm có doanh thu cao thực hiện kê khai và nộp thuế đúng mức.
Gỡ vướng trong triển khai: Đề xuất linh hoạt và hỗ trợ thực chất
Theo các chuyên gia kinh tế, dù chính sách thuế mới cho hộ kinh doanh đang mang lại hiệu quả rõ rệt, quá trình triển khai vẫn đối mặt với một số thách thức cần được tháo gỡ để bảo đảm thực thi đồng bộ, hiệu quả và bền vững.
Trước hết, không ít hộ kinh doanh nhỏ, nhất là ở vùng sâu vùng xa hoặc chưa từng tiếp cận công nghệ, còn gặp khó khăn trong việc sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai trực tuyến. Thực tế ghi nhận nhiều hộ kinh doanh tỏ ra lúng túng trong việc cài đặt phần mềm, kết nối thiết bị với cơ quan thuế hoặc xử lý tình huống kỹ thuật khi vận hành máy tính tiền. Vì vậy, ngành thuế cần tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ miễn phí phần mềm hóa đơn, chữ ký số và tài liệu hướng dẫn trực quan.
Bên cạnh đó, việc sử dụng số định danh cá nhân thay mã số thuế từ ngày 1/7/2025 cũng đặt ra yêu cầu bảo mật dữ liệu cao hơn. Trong bối cảnh các giao dịch ngày càng số hóa và dữ liệu cá nhân trở thành tài sản nhạy cảm, cơ quan chức năng cần có quy định chặt chẽ về bảo mật thông tin, mã hóa và lưu trữ an toàn dữ liệu người nộp thuế, tránh nguy cơ rò rỉ hoặc lạm dụng.
Việc áp dụng hóa đơn điện tử và kê khai doanh thu thật đã thu về ngân sách hiệu quả rõ rệt
Ngoài ra, để đảm bảo chính sách đi vào thực tiễn đồng bộ, bộ máy thuế ở cơ sở cũng cần được kiện toàn, nâng cao năng lực phản ứng nhanh. Cán bộ thuế không chỉ đóng vai trò kiểm soát mà còn là người hỗ trợ, hướng dẫn, đồng hành cùng hộ kinh doanh trong thời gian đầu chuyển đổi. Mô hình quản lý hai cấp đang được duy trì tại nhiều chi cục cần phát huy vai trò trung gian, giúp giảm áp lực từ trung ương đến cơ sở.
"Chính sách thuế mới đang đi đúng hướng, nhưng để hiệu quả lan tỏa rộng khắp, các biện pháp hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo kỹ năng và bảo vệ dữ liệu cần được đầu tư đồng bộ. Chỉ khi hộ kinh doanh thực sự an tâm, tự tin vận hành hệ thống mới, quá trình cải cách mới có thể đạt được mục tiêu kép: thu đúng – thu đủ – thu thuận lợi", chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong nhấn mạnh.
Theo Phó Cục trưởng Mai Sơn, quá trình thực hiện chính sách thuế mới từ nay đến năm 2026, trên cơ sở các ý kiến đóng góp của người nộp thuế, các hiệp hội tư vấn thuế, ý kiến chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, Cục Thuế sẽ phối hợp với các đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính để báo cáo cấp có thẩm quyền quy định mức tỷ lệ/thuế suất cũng như phương pháp khai thuế phù hợp với thực tế hoạt động kinh doanh của hộ, cá nhân kinh doanh; phù hợp với lộ trình chuyển đổi số nhằm minh bạch công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh bằng cách kết hợp chính sách, công nghệ. Các nội dung này sẽ được thể hiện ở Luật Quản lý thuế (sửa đổi) dự kiến trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025). Mục tiêu là thu đúng, thu đủ, không tạo gánh nặng nhưng vẫn chống thất thu và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh./.
Bình luận (0)