Hiểu sâu - Sống chất: Luận giải vấn đề ‘nóng’ của xã hội

Giải thích, chỉ dẫn thay vì đơn thuần đưa tin

Là chương trình khoa giáo chính luận mới trên VTV2, Hiểu sâu – Sống chất ra đời với mục tiêu là nơi mọi vấn đề nóng của xã hội được luận giải. Phát sóng định kỳ vào lúc 20h30 tối thứ Hai và thứ Tư hàng tuần, mỗi số kéo dài 30 phút, chương trình xoáy sâu vào một chủ đề duy nhất nhằm đảm bảo sự tập trung và chiều sâu trong tiếp cận vấn đề. Đây là nơi khán giả có thể tiếp cận những câu chuyện chân thực từ đời sống, góc nhìn khoa học và cả lời giải thấu đáo cho những điều xã hội đang quan tâm mỗi ngày.

Nhà báo Lưu Ngọc Ánh, Trưởng phòng Tri thức xã hội, Ban Chuyên đề - Khoa giáo cho biết, điểm nổi bật của Hiểu sâu – Sống chất là cách tiếp cận mang tính giải thích, chỉ dẫn thay vì đơn thuần đưa tin hay phản ánh. Mỗi chương trình không chỉ cung cấp cái nhìn toàn cảnh mà còn đi sâu phân tích những khía cạnh phức tạp, giúp khán giả hiểu rõ nguyên nhân – bản chất – hệ quả của một sự việc. Chương trình hướng tới là một sản phẩm truyền thông chính luận nhưng gần gũi, sắc sảo, không ngại chạm đến các câu hỏi gai góc và cấp thiết nhất đối với đời sống người dân.

Dù khai thác nhiều chủ đề đa dạng từ: giáo dục, y tế, kinh tế cho đến các chính sách công hay hiện tượng mạng xã hội..., chương trình vẫn giữ vững tiêu chí khoa học, chính luận và nhân văn. Các đề tài được lựa chọn ưu tiên bám sát hơi thở cuộc sống với những vấn đề mà công chúng luôn quan tâm, ví dụ như thất nghiệp tuổi 40, miễn giảm viện phí, cải cách tuyển sinh, thực phẩm chức năng, hàng giả hàng nhái, hay ảnh hưởng của KOLs đến xã hội hiện đại...

BTV Anh Ninh - thành viên ekip sản xuất chương trình cho biết, điều quan trọng cốt lõi vẫn là câu chuyện trong mỗi chương trình. Vì thế, ekip thường tìm câu chuyện có điểm chạm với khán giả.

Cấu trúc chặt chẽ, chuyên sâu và truyền cảm

Mỗi số phát sóng được xây dựng theo cấu trúc ba phần mạch lạc: Thông tin – Talk nội dung chính - Thông điệp.

Mở đầu là phần "Thông tin" kéo dài 5 phút, nơi những tin tức, phóng sự ngắn được xâu chuỗi thành một câu chuyện truyền thông logic, tạo nên sự dẫn nhập hấp dẫn, khơi gợi vấn đề dưới một góc nhìn mới mẻ, có chiều sâu. Thay vì liệt kê theo mô-típ "5W1H" truyền thống, chương trình chủ động đặt ra những câu hỏi lớn để người xem suy nghĩ. Ví dụ, khi đề cập đến chủ trương miễn viện phí, nội dung không chỉ đơn thuần nói về đối tượng được thụ hưởng hay chi phí ngân sách mà còn phân tích: người dân được lợi ra sao? Lộ trình triển khai thế nào? Lấy nguồn lực ở đâu? Có khả thi không? Điều đó thể hiện rõ cá tính của chương trình - mạnh mẽ, sắc sảo và không ngại đánh thức tư duy khán giả.

Phần thứ hai là nội dung trò chuyện chuyên sâu kéo dài từ 15 đến 20 phút, được thực hiện dưới bối cảnh thực tế tạo không gian tự nhiên để có thể khích lệ khách mời thoải mái chia sẻ hết câu chuyện. Với sự tham gia của các chuyên gia uy tín, người có hiểu biết sâu rộng hoặc có trải nghiệm gắn bó với chủ đề. Không gian thân thiện, kết hợp với các đạo cụ, tình huống thực nghiệm, giúp cuộc trao đổi trở nên sinh động, thuyết phục và gần gũi.

Nhà báo Trịnh Quốc Đông cho biết: "Chúng tôi đều có sự tham vấn các chuyên gia đầu ngành về một lĩnh vực nào đó. Không chỉ có một chuyên gia, mà có thể nhiều chuyên gia với nhiều góc nhìn khác nhau để có thể cung cấp cho khán giả góc nhìn toàn diện về một vấn đề, từ đấy khán giả sẽ có được những thông tin chính xác".

Xen kẽ trong phần trò chuyện là các phóng sự ngắn đan cài để giải quyết từng luận điểm cụ thể, giúp khán giả không chỉ nghe phân tích mà còn được chứng kiến minh họa thực tế. Với cách thể hiện này, chương trình vừa đảm bảo tính khoa học, kịch tính và giàu cảm xúc, vừa hướng đến việc xây dựng niềm tin và sự đồng thuận xã hội.

Phần thứ ba mang tên "Thông điệp" là đoạn kết tinh gọn và truyền cảm, tổng kết chương trình trong 5 phút với những điểm nhấn sâu sắc và mở rộng nội dung về phía giải pháp, nhân văn và truyền cảm hứng. Không chỉ đọng lại bằng lời nói, phần này còn có thể lồng ghép những phóng sự ngoại cảnh đặc biệt, câu chuyện thành công từ nước ngoài hoặc trong nước, góp phần mở rộng tầm nhìn, tạo cầu nối cho số phát sóng tiếp theo và nuôi dưỡng mạch vấn đề lâu dài.

"Cuối chương trình, chúng tôi thường đưa ra một thông điệp nào đó để khán giả có thể áp dụng vào trong cuộc sống. Làm thế nào để thông điệp đó không bị khô cứng, không bị mang tính giáo điều thì chúng tôi bàn luận rất kỹ. Thay vì đưa ra một giải pháp, chúng tôi sẽ đưa ra nhiều giải pháp khác nhau ở nhiều góc độ khác nhau và mỗi một khán giả sẽ thông qua nhiều giải pháp đó có thể áp dụng vào hoàn cảnh của mình", nhà báo Trịnh Quốc Đông chia sẻ.

Một trong những điểm hấp dẫn của Hiểu sâu - Sống chất là sự kết hợp giữa trường quay ảo, hiện trường thực và các chất liệu đồ họa trải nghiệm.

Đặc biệt, bên cạnh sóng truyền hình, Hiểu sâu - Sống chất còn được mở rộng thành một hệ sinh thái nội dung số mạnh mẽ trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok và YouTube. Tại đây, chương trình không chỉ chia sẻ trích đoạn ấn tượng để lan tỏa thông tin, mà còn thiết lập các diễn đàn trao đổi, khuyến khích người xem tương tác, đặt câu hỏi và chia sẻ quan điểm, từ đó tăng độ phủ, chỉ số tương tác, cũng như sức ảnh hưởng trên cả mặt trận số và truyền hình. Trên TikTok, các clip giới thiệu nội dung sẽ được phát hành trước giờ lên sóng để thu hút sự chú ý, trong khi YouTube sẽ là nơi lưu trữ nội dung đầy đủ, tạo giá trị dài hạn và hỗ trợ người xem tìm lại các chủ đề đã phát sóng một cách tiện lợi.

Hiểu sâu – Sống chất không chỉ phản ánh mà còn dẫn dắt, phân tích, lý giải, không chỉ cảnh báo mà còn khơi mở hướng đi. Những người thực hiện kỳ vọng chương trình sẽ trở thành điểm tựa đáng tin cậy để công chúng nhận diện đúng - hiểu đầy đủ - xử lý tốt các vấn đề của thời cuộc.

Chương trình Hiểu sâu - Sống chất phát sóng lúc 20h30 tối thứ Hai và thứ Tư hàng tuần trên VTV2, bắt đầu từ ngày 01/7/2025.