Hành lang cao tốc Nội Bài – Lào Cai: Một câu chuyện nhiều năm chưa dứt

Người dân cho rằng mùa mưa, nền đất yếu dễ gây sạt lở, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn. Ảnh: Nguyễn Quân.

Phản ánh từ cơ sở

Ông Nguyễn Văn Minh, trú tại thôn An Hòa, xã Mậu A, tỉnh Lào Cai (trước là thôn Cửa Ngòi, xã An Thịnh, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) gửi đơn tới Thời báo VTV phản ánh một số công trình nhà ở đã được xây dựng trong phạm vi hành lang cao tốc Nội Bài – Lào Cai và đường tỉnh 166, dù khu vực này đã được Nhà nước thu hồi, đền bù từ giai đoạn 2008–2009 để phục vụ dự án cao tốc.

Ông Minh cho biết, vụ việc này đã được ông phản ánh cho chính quyền địa phương từ chục năm trước và vụ việc đã được chính quyền xác thực là "có vi phạm". Bằng chứng ông Minh đưa ra là Công văn số 41-CV/ĐU ngày 26/4/2016 của Đảng ủy xã An Thịnh (cũ) và biên bản họp ngày 30/11/2018 của UBND xã An Thịnh (cũ).

Trước việc công trình vi phạm vẫn ngang nhiên tồn tại trên hành lang cao tốc cả chục năm, ông Nguyễn Văn Minh gửi lại đơn đến Thời báo VTV vào cuối tháng 9 năm 2025.

…"Có sai sót nhưng xử lý chưa triệt để"…

Xác minh thông tin bạn đọc cung cấp, phóng viên Thời báo VTV nhận thấy, trong công văn 41-CV/ĐU do ông Cao Văn Chí – Bí thư Đảng ủy xã An Thịnh (cũ) ký ngày 26/4/2016 đã xác nhận vụ việc ông Minh phản ánh xảy ra từ năm 2011, khi UBND xã An Thịnh cấp Giấy phép xây dựng số 12/GPXD cho hộ ông Trần Văn Nghị trên phần đất nằm trong phạm vi thu hồi làm cao tốc.

Đảng ủy xã An Thịnh lúc đó đã kết luận cán bộ địa chính đã "thiếu trách nhiệm trong việc xác minh vị trí đất đã được thu hồi và diện tích còn lại thực tế", dẫn đến việc cấp phép sai vị trí, và Ủy ban Nhân dân xã "thiếu sâu sát trong công tác kiểm tra", để hộ dân xây dựng một phần nhà trên đất đã giải phóng mặt bằng.

Sau khi phát hiện, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đã yêu cầu tháo dỡ. Gia đình ông Nghị tự tháo dỡ phần phụ, song phần nhà chính "chưa tháo do hoàn cảnh khó khăn". Đảng ủy xã An Thịnh lúc đó đã chỉ đạo kiểm điểm, rút kinh nghiệm cán bộ, đồng thời kiến nghị VEC tạo điều kiện tạm thời cho hộ dân ổn định nơi ở.

Theo ông Minh, chính kiến nghị "tạo điều kiện tạm thời" này của UBND xã Anh Thịnh trước đây khiến việc khắc phục bị kéo dài.

Hai năm sau, ngày 30/11/2018, UBND xã An Thịnh (cũ) tổ chức cuộc họp kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với ông Nguyễn Xuân Quyết – nguyên Chủ tịch UBND xã nhiệm kỳ 2013–2015, và ông Mai Kim Sơn – công chức địa chính xây dựng xã.

Nội dung kiểm điểm được thực hiện trên cơ sở kết luận của Đảng ủy xã và yêu cầu của Thanh tra huyện Văn Yên lúc đó. Cuộc họp diễn ra với sự tham dự của Thường trực Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã. Dù không có hình thức xử lý kỷ luật cụ thể, biên bản cho thấy cấp xã đã thừa nhận trách nhiệm tập thể và cá nhân liên quan trong vụ việc này. Biên bản kết luận, được thống nhất 100% nêu: "Hội nghị thống nhất nhất trí với nội dung kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với ông Nguyễn Xuân Quyết và ông Mai Kim Sơn."

Kết luận Thanh tra chỉ ra vi phạm có thật nhưng khắc phục còn chậm

Trước sự kiên trì phản ánh tiêu cực của ông Nguyễn Văn Minh, tháng 8 năm 2024, Thanh tra huyện Văn Yên (cũ) đã ban hành Báo cáo số 62/TT do ông Phí Hùng Sơn – Chánh Thanh tra huyện lúc đó ký, trả lời kiến nghị của ông Nguyễn Văn Minh.

Báo cáo nêu rõ: "Việc hộ ông Trần Văn Nghị xây nhà vi phạm hành lang an toàn cao tốc là có thật, đồng thời chỉ rõ UBND xã An Thịnh báo cáo chậm gần 10 năm và chưa xử lý triệt để."

Cơ quan Thanh tra chỉ rõ, sau khi có yêu cầu tháo dỡ của VEC, chính quyền xã lúc đó, viện dẫn hoàn cảnh khó khăn của hộ dân, vẫn để công trình tồn tại. Ngoài vụ việc vi phạm của hộ nhà ông Trần Văn Nghị, báo cáo thanh tra còn ghi nhận nhiều trường hợp khác lấn chiếm hành lang đường tỉnh 166, như đào, đắp, xây tường rào, bậc tam cấp, nhưng xã không lập biên bản hoặc cưỡng chế, dẫn tới thu hẹp hành lang và nguy cơ mất an toàn giao thông. 

Trong kết luận, Thanh tra huyện Văn Yên lúc đó cũng nhận định: "Công tác quản lý đất đai, hành lang giao thông của UBND xã An Thịnh còn yếu kém, mang tính hình thức, thiếu kiểm tra thường xuyên." Thanh tra huyện yêu cầu UBND xã tổ chức khắc phục và phối hợp với ngành giao thông xử lý dứt điểm công trình vi phạm.

Hiện thực "vẫn y nguyên"

Tiếp tục xác minh phản ánh của người dân, phóng viên Thời báo VTV đã tới hiện trường, ghi nhận thực trạng vi phạm "vẫn y nguyên" trên hành lang cao tốc Nội Bài – Lào Cai.

Người đứng tên trên đơn phản ánh, ông Nguyễn Văn Minh cho biết: …"Xác định có sai sót, cơ quan thanh tra cũng đã chỉ ra nhưng việc xử lý không triệt để khiến tôi và một số hộ dân ở đây vẫn bức xúc, nên tôi tiếp tục có ý kiến"…

Trên thực tế, ông Nguyễn Văn Minh đã kiên trì phản ánh và theo dõi quá trình xử lý của chính quyền địa phương trong vụ việc này suốt 10 năm qua.

Từ đơn phản ánh đầu tiên đến kết luận của Đảng ủy xã năm 2016, biên bản kiểm điểm năm 2018 và báo cáo Thanh tra huyện năm 2024… tất cả đều xác nhận việc vi phạm hành lang an toàn cao tốc là có thật, sai sót nằm ở khâu cấp phép của chính quyền nhưng việc khắc phục thì gần như chưa có gì trên thực tế.

Trao đổi với phóng viên Thời báo VTV, đại diện Uỷ ban Nhân xã Mậu A – cơ quan chính quyền hiện nay quản lý địa bàn xã An Thịnh cũ, cho biết: chính quyền đã nắm được sự việc và cũng đã nhận được đơn của ông Nguyễn Văn Minh. Vụ việc đang được đoàn liên ngành của Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai tiếp nhận và đang trong quá trình xác minh nên Uỷ ban Nhân dân xã chưa có ý kiến. Tất cả đang đợi kết luận cuối cùng của đoàn kiểm tra liên ngành.

Hy vọng, với mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, trong thời sớm nhất, các vi phạm này sẽ được chính xã Mậu A, tỉnh Lào Cai giải quyết dứt điểm và phản hồi minh bạch cho người dân trên địa bàn./.