Gia tộc Murdoch đạt thỏa thuận về quyền kiểm soát đế chế truyền thông

Tỷ phú Rupert Murdoch (bên trái) và con trai Lachlan Murdoch (Ảnh: NY Times/Getty Images)

Thỏa thuận mới đảm bảo con trai cả Lachlan Murdoch sẽ nắm quyền kiểm soát Fox Corp. và News Corp. sau khi cha qua đời, đồng thời giữ vững định hướng bảo thủ vốn gắn liền với các kênh và tờ báo chủ lực của tập đoàn truyền thông hàng đầu thế giới.

Kết thúc cuộc chiến pháp lý căng thẳng

Trong nhiều năm qua, câu hỏi lớn nhất xoay quanh gia tộc Murdoch là ai sẽ kế thừa quyền lực tuyệt đối trong tập đoàn truyền thông toàn cầu mà tỷ phú Rupert Murdoch xây dựng. Câu chuyện này được dư luận ví như một phiên bản ngoài đời thực của bộ phim truyền hình nổi tiếng "Succession", vốn lấy cảm hứng từ chính gia đình Murdoch.

Ban đầu, theo điều khoản của quỹ tín thác gia đình được lập từ cuộc ly hôn của Murdoch với người vợ thứ hai Anna (năm 1999), 4 người con lớn gồm Prudence MacLeod, Elisabeth Murdoch, James Murdoch và Lachlan Murdoch sẽ có quyền biểu quyết ngang nhau về tương lai tập đoàn sau khi cha qua đời. Điều này đồng nghĩa định hướng chính trị và chiến lược kinh doanh của Fox và News Corp. có thể thay đổi đáng kể nếu Lachlan - người được Rupert lựa chọn làm người thừa kế - không nhận được sự ủng hộ tuyệt đối.

Ba anh chị em của Lachlan, vốn có quan điểm chính trị ôn hòa hoặc tự do hơn, đặc biệt là James, nhiều lần chỉ trích Fox News và các tờ báo thuộc News Corp. vì xu hướng bảo thủ cực đoan, phủ nhận biến đổi khí hậu và ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Donald Trump. Sự bất đồng này khiến Rupert Murdoch lo ngại di sản chính trị của mình bị thay đổi sau khi ông qua đời.

Để củng cố vị thế của Lachlan, Rupert Murdoch và con trai đã tìm cách sửa đổi điều khoản quỹ tín thác. Động thái này ngay lập tức vấp phải sự phản đối kịch liệt từ Prudence, Elisabeth và James, dẫn đến một vụ kiện kéo dài tại tòa án thừa kế Nevada (Mỹ).

Tháng 12/2024, Ủy viên thừa kế Edmund J. Gordon Jr. phán quyết Rupert và Lachlan hành động "thiếu thiện chí", coi nỗ lực thay đổi cấu trúc quỹ tín thác là một "màn kịch được dàn dựng công phu" nhằm củng cố quyền lực tuyệt đối cho Lachlan. Phán quyết này được xem là thắng lợi bước đầu cho 3 anh chị em còn lại, mở ra nguy cơ Rupert Murdoch thất bại trên con đường "truyền ngôi".

Tuy nhiên, quá trình kháng cáo kéo dài và đầy bất định. Giữa lúc căng thẳng leo thang, đại diện các bên đã ngồi lại thương lượng. Kết quả là một thỏa thuận được công bố ngày 8/9/2025, chấm dứt toàn bộ tranh chấp.

Theo thỏa thuận, Lachlan Murdoch sẽ trở thành người thừa kế duy nhất quyền kiểm soát Fox Corp. và News Corp. sau khi tỷ phú Rupert Murdoch qua đời. Ba anh chị em lớn - Prudence, Elisabeth và James - đồng ý rút lui hoàn toàn khỏi quyền quản lý để đổi lấy khoản bồi thường bằng cổ phần trị giá khoảng 3,3 tỷ USD (tương đương 2,8 tỷ Euro).

Hãng Fox xác nhận 3 người sẽ có 6 tháng để bán toàn bộ cổ phần cá nhân, đồng thời bị cấm lâu dài tham gia mua lại cổ phần hay tác động đến hoạt động của Fox và News Corp. Thỏa thuận này, được đặt mật danh "Dự án Hòa hợp gia đình", về bản chất là "mua lại sự im lặng" của những người con trong gia tộc Murdoch không cùng chí hướng.

Ngoài ra, hai con gái út của Rupert với người vợ thứ ba Wendi Deng - Grace và Chloe - sẽ trở thành đồng thụ hưởng tài chính trong quỹ tín thác mới, nhưng không có quyền biểu quyết. Quỹ này dự kiến duy trì đến năm 2050.

Tác động tới chính trị và truyền thông quốc tế

Câu chuyện "kế vị" của gia tộc Murdoch là một trong những tâm điểm trong lĩnh vực truyền thông nhiều năm qua. Đây không phải lần đầu Rupert Murdoch sử dụng tài sản khổng lồ của mình để giải quyết khủng hoảng. Trong quá khứ, ông từng chấp nhận chi hàng trăm triệu USD để dàn xếp với các nạn nhân trong vụ bê bối nghe lén điện thoại tại Anh. Với gia đình, ông cũng từng chia thêm tài sản để giữ hòa khí.

Lần này, bằng cách chấp nhận "mua lại" 3 người con lớn, Rupert Murdoch đã đổi lấy sự bảo đảm rằng di sản bảo thủ của ông sẽ được Lachlan duy trì. Nhiều nhà quan sát nhận định đây là "con thỏ cuối cùng được rút ra từ chiếc mũ" của Rupert Murdoch, thể hiện sự thực dụng và khả năng toan tính sắc sảo của một trong những ông trùm truyền thông quyền lực nhất thế giới.

Việc Lachlan chính thức trở thành người kế vị duy nhất mang ý nghĩa to lớn không chỉ trong nội bộ gia đình mà còn trên chính trường Mỹ và quốc tế. Fox News từ lâu đã là kênh tin tức số một của phe bảo thủ, giữ vai trò đặc biệt trong việc định hình dư luận cử tri ủng hộ Tổng thống Donald Trump.

Dưới sự lãnh đạo của Lachlan, nhiều chuyên gia dự báo Fox sẽ tiếp tục giữ vững xu hướng bảo thủ, thậm chí có thể còn cứng rắn hơn. Trong khi đó, tờ Wall Street Journal vẫn là cỗ máy tài chính sinh lợi, còn báo New York Post tiếp tục duy trì giọng điệu khiêu khích và gây tranh cãi.

Tuy nhiên, Fox cũng đang đối mặt với nhiều vụ kiện tụng tốn kém liên quan đến việc phát tán thông tin sai lệch về bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020. Năm 2023, tập đoàn này đã phải trả 788 triệu USD để dàn xếp với công ty Dominion Voting Systems. Hiện Fox còn đối diện vụ kiện hàng tỷ USD khác từ Smartmatic.

Dù thỏa thuận đã chấm dứt tranh chấp pháp lý trong gia tộc Murdoch, các chuyên gia cho rằng đây chỉ là một "nền hòa bình mong manh". Mối quan hệ giữa Rupert và James Murdoch vốn đã gần như rạn nứt hoàn toàn, trong khi Elisabeth và Prudence cũng cảm thấy bị phản bội khi cha và em trai bất ngờ kiện họ ra tòa.

Ở tuổi 94, Rupert Murdoch một lần nữa cho thấy sự quyết liệt trong việc bảo vệ di sản và định hướng chính trị của đế chế truyền thông khổng lồ mà ông gây dựng. Bằng thỏa thuận trị giá hàng tỷ USD, ông đã "mua lại" sự đồng thuận trong gia đình, đồng thời trao toàn quyền kiểm soát cho Lachlan - người con trai được ông tin tưởng nhất.