Sau kỳ thi tốt nghiệp THPT, hàng triệu học sinh và phụ huynh đang đứng trước ngưỡng cửa quan trọng: lựa chọn ngành nghề và ngôi trường sẽ định hình tương lai. Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi sâu rộng thị trường lao động toàn cầu, việc đưa ra quyết định đúng đắn trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nhằm hỗ trợ sĩ tử và gia đình, tối 28/6, chương trình giao lưu trực tuyến do VTV Digital phối hợp cùng một trường Đại học FPT đã mang đến những góc nhìn thực tế và thiết thực về vấn đề này.
Với chủ đề “Định hướng nguyện vọng đại học để vững bước tương lai”, buổi tọa đàm được phát trực tiếp trên nền tảng số của Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số, quy tụ ba khách mời giàu kinh nghiệm giáo dục trong nước và quốc tế: Phùng Viết Hà – Giám đốc Đơn vị phần mềm chiến lược chuyên mảng Low-code FPT Software, Tập đoàn FPT; Nghiên cứu sinh Tiến sĩ Lê Đình Hiếu – Giám đốc tổ chức giáo dục MAX Education; và ThS. Lê Hồng Ngọc – Trưởng phòng Tư vấn tuyển sinh của trường đại học phối hợp tổ chức.
Nỗi lo chung thời nào cũng có: Chọn ngành, chọn trường
Theo khảo sát của các phóng viên Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số về nỗi băn khoăn của phụ huynh và học sinh về lựa chọn ngành nghề tương lai, 20% học sinh được hỏi chưa có lựa chọn nào và 45% đang phân vân trước nhiều ngả đường. Chia sẻ tại chương trình, anh Phùng Viết Hà cho biết cấu trúc ngành nghề đang thay đổi nhanh chóng bởi sự xuất hiện của AI.
“AI không lấy đi việc làm của con người, mà lấy đi những công việc lặp đi lặp lại, không cần tư duy hay sáng tạo”, anh Hà nhấn mạnh.
Anh cũng chia sẻ câu chuyện bản thân 17 năm trước, khi quyết định theo đuổi Kỹ thuật phần mềm – một ngành còn khá mới mẻ khi kinh tế, xây dựng đang thịnh hành. Anh nhận định đây là một lựa chọn đúng đắn, bởi công nghệ thông tin đã trở thành "xương sống" của nền kinh tế. MC Hạnh Phúc cũng đồng cảm, tiết lộ anh cũng từng học ngành điện tại Đại học Bách khoa nhưng lại gắn bó với nghề MC truyền hình.
Những câu chuyện này cho thấy, việc lựa chọn ngành nghề chưa bao giờ là dễ dàng. Các ngành học "hot" hôm nay có thể đã khác vào ngày mai. Vậy làm thế nào để khi bước chân ra khỏi cổng trường đại học, các bạn trẻ đã sẵn sàng gia nhập thị trường lao động, thậm chí tự tạo nghề nghiệp và danh tiếng cho riêng mình?
Đại học - Hơn cả một nơi đào tạo chuyên môn
Từ góc độ giáo dục toàn cầu, từng học tại các trường đại học danh tiếng như Pennsylvania, Stanford, Johns Hopkins, TS. Lê Đình Hiếu chỉ ra những điểm đáng học hỏi từ phương Tây: cá nhân hóa việc học, khuyến khích sinh viên học các kỹ năng xã hội, kỹ năng mềm, và đặc biệt là xu hướng liên ngành, đa ngành, để người học không bị giới hạn trong một hướng đi duy nhất. "Hơn 2/3 sinh viên đại học tại Mỹ hiện nay học liên ngành hoặc theo học các chuyên ngành có sự giao thoa nhiều ngành", TS. Lê Đình Hiếu chia sẻ.
Từ thực tế tại trường Đại học FPT, ThS. Lê Hồng Ngọc chia sẻ quan điểm của một cơ sở giáo dục đại học. Cô khẳng định giáo dục không dừng lại ở truyền đạt kiến thức mà còn cần coi trọng việc tổ chức và quản trị hành trình tự học, để sinh viên trở thành chủ thể trong chính quá trình học tập của mình. Điểm đặc biệt của chương trình đào tạo là các môn học luôn gắn liền với dự án thực tiễn, sinh viên tham gia các kỳ học OJT (On the Job Training) tại doanh nghiệp với sự hướng dẫn trực tiếp từ chuyên gia.
ThS. Lê Hồng Ngọc cũng khuyến khích sinh viên thực hiện các dự án, đồ án tốt nghiệp có tính liên ngành, nơi sinh viên các ngành khác nhau cùng giải quyết một "bài toán" của doanh nghiệp. Ngoài ra, sinh viên cũng cần được phát triển các kỹ năng mềm như làm việc nhóm, thuyết trình, tư duy phản biện, những yếu tố then chốt quyết định thành công sự nghiệp.
Trong khuôn khổ chương trình, một công cụ hữu ích mang tên SchoolRank đã được giới thiệu. Đây là một hệ thống đánh giá thứ hạng học sinh toàn quốc dựa trên kết quả học bạ, giúp các em có cái nhìn tổng quan về năng lực học tập của mình so với mặt bằng chung. Với SchoolRank, học sinh có thể dễ dàng định vị bản thân và đưa ra những lựa chọn ngành, trường phù hợp mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào điểm thi.
Công cụ này không chỉ hỗ trợ tra cứu thứ hạng mà còn là một cơ sở để các trường đại học xem xét xét tuyển. Ví dụ, thí sinh đạt Top50 SchoolRank năm 2025, cùng với tổng điểm tổ hợp 3 môn: Toán + 2 môn bất kỳ trong học kỳ 2 lớp 12 ≥ 21 điểm có thể được xét tuyển hoặc tham gia thi học bổng tại một số cơ sở đào tạo. Điều này bổ sung cho các phương thức tuyển sinh truyền thống như sử dụng kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của ĐHQG Hà Nội và ĐHQG TP.Hồ Chí Minh, hoặc xét kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.
Trong bối cảnh thị trường việc làm biến động không ngừng vì công nghệ và AI, chương trình giao lưu trực tuyến "Định hướng nguyện vọng đại học để vững bước tương lai" đã góp phần động viên và mang tới những chia sẻ thiết thực với hàng triệu học sinh và gia đình đang đứng trước những lựa chọn lớn. "Dù kết quả của kỳ thi sẽ trọn vẹn hay vẫn còn những tiếc nuối thì các em cũng đừng quên rằng tương lai của các em không chỉ nằm ở điểm thi mà còn ở chính lựa chọn ngày hôm nay của các em," MC Hạnh Phúc nhấn mạnh.
Bình luận (0)