Đảng cầm quyền Nhật Bản có tân nữ Chủ tịch, cánh cửa rộng mở đến vị trí Thủ tướng

Bà Takaichi đã trở thành người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo đảng LDP (Ảnh: AP)

Cột mốc lịch sử trong "chính trường nam giới"

Với chiến thắng này, nữ chính trị gia 64 tuổi - vốn được xem là một gương mặt bảo thủ cứng rắn và có lập trường chống Trung Quốc mạnh mẽ - gần như chắc chắn sẽ trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản.

Trong vòng bỏ phiếu cuối cùng, bà Takaichi vượt qua đối thủ quan trọng nhất là Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi - con trai cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi, với tỷ lệ 185 - 156 phiếu. Việc bà Takaichi giành chiến thắng thể hiện sự lựa chọn mang tính bước ngoặt của LDP trong bối cảnh đảng đang nỗ lực lấy lại niềm tin của công chúng sau hàng loạt thất bại bầu cử khiến LDP mất đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện.

Bà Takaichi đã trở thành người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo LDP - một đảng vốn bị chi phối bởi giới tinh hoa nam giới trong nhiều thập kỷ. Nhật Bản hiện xếp hạng thấp về bình đẳng giới trong chính trường theo các báo cáo quốc tế, do đó sự kiện này được coi là một bước ngoặt mang tính biểu tượng.

Là một người ngưỡng mộ cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher, bà Takaichi được đánh giá là một chính trị gia gần gũi với cựu Thủ tướng Shinzo Abe và chia sẻ tầm nhìn chính trị bảo thủ cực hữu. Việc bà thường xuyên tới đền Yasukuni - biểu tượng gây tranh cãi gắn liền với chủ nghĩa quân phiệt thời chiến - được dự báo có thể làm phức tạp thêm quan hệ của Tokyo với Trung Quốc và Hàn Quốc.

Đứng trước thách thức lớn về an ninh và kinh tế

Trong bài phát biểu sau khi đắc cử vào chiều nay, bà Takaichi cam kết sẽ ưu tiên kiềm chế giá cả đang leo thang, đồng thời củng cố liên minh Nhật - Mỹ như một trọng tâm trong chính sách đối ngoại. Một cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội dự kiến diễn ra ngày 15/10 sẽ chính thức bầu tân Thủ tướng Nhật Bản. Nếu không có bất ngờ, bà Takaichi sẽ kế nhiệm ông Shigeru Ishiba, người buộc phải từ chức sau khi LDP rơi vào khủng hoảng tín nhiệm.

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng nữ lãnh đạo LDP - nếu đắc cử Thủ tướng - sẽ sớm phải đối diện với phép thử ngoại giao quan trọng: khả năng gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump vào cuối tháng 10 nhân dịp Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Hàn Quốc. Washington nhiều khả năng sẽ tiếp tục hối thúc Tokyo tăng chi tiêu quốc phòng, trong bối cảnh chiến lược "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở" đang được Mỹ đẩy mạnh.

Trong chính trường Nhật Bản, LDP hiện đang mất ưu thế tại Quốc hội, trong khi các đảng đối lập và một số nhóm chính trị mới nổi như Sanseito với lập trường dân túy - đang hút dần cử tri trẻ. Bà Takaichi, vì vậy, sẽ phải tìm cách mở rộng liên minh với các lực lượng ôn hòa như đảng Công minh (Komeito) hoặc hợp tác với một số đảng trung dung để bảo đảm thông qua chính sách.

Trong chiến dịch tranh cử, bà Takaichi chủ động tránh nhấn mạnh những quan điểm bảo thủ cực đoan như chống hôn nhân đồng giới hay phản đối nhập cư, thay vào đó tự nhận mình là một "người bảo thủ ôn hòa" nhằm tranh thủ sự ủng hộ từ các phe đối lập.

Về kinh tế, bà Takaichi ủng hộ đường lối chi tiêu công mạnh mẽ theo tinh thần "Abenomics" (tập hợp các chính sách kinh tế do cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe khởi xướng từ năm 2012), đồng thời chỉ trích Ngân hàng Trung ương Nhật Bản vì tăng lãi suất trong bối cảnh nền kinh tế còn mong manh. Sau chiến thắng, bà công bố kế hoạch cắt giảm thuế, tăng trợ cấp, song vẫn cam kết giữ "tính kỷ luật tài khóa". Giới phân tích nhận định, nếu triển khai chi tiêu lớn, thị trường trái phiếu Nhật có thể biến động mạnh, trong khi đồng Yen chịu áp lực giảm giá.

Ngoài ra, bà Takaichi cũng ủng hộ tăng cường năng lực quốc phòng, an ninh mạng, đồng thời siết chặt quản lý đối với dòng khách du lịch và lao động nước ngoài. Quan điểm này từng khiến bà hứng chỉ trích khi viện dẫn những thông tin chưa kiểm chứng về hành vi phạm pháp của người nước ngoài tại Nhật.

Trong chính sách đối ngoại, bà Takaichi khẳng định sẽ duy trì các thỏa thuận kinh tế và thương mại đã ký với Mỹ dưới thời cựu Thủ tướng Ishiba, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác ba bên với Hàn Quốc, Australia và Philippines.

Nhiều cử tri Nhật Bản bày tỏ hy vọng việc lần đầu tiên một phụ nữ giữ vai trò lãnh đạo đất nước sẽ mở ra sự thay đổi trong chính trị. Tuy nhiên, cũng có lo ngại rằng lập trường dân tộc chủ nghĩa và các quan điểm xã hội bảo thủ của bà Takaichi có thể làm hạn chế tiến trình cải cách.

Chiến thắng của bà Sanae Takaichi không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong lịch sử chính trị Nhật Bản với khả năng lần đầu tiên có một nữ Thủ tướng, mà còn mở ra một giai đoạn thử thách lớn cho chính bà và đảng LDP. Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, niềm tin công chúng suy giảm và môi trường an ninh khu vực ngày càng phức tạp, bà Takaichi sẽ phải chứng minh khả năng lãnh đạo vượt lên trên những tranh cãi để định hình kỷ nguyên mới của Nhật Bản.