Củng cố hạ tầng số, đưa Việt Nam trở thành trung tâm AI mới của ASEAN

Ngọc Hiền

02/10/2025 10:06 GMT+7

VTV.vn - Hạ tầng số vững mạnh là nền tảng của kinh tế-xã hội số, là chìa khóa để Việt Nam làm chủ các công nghệ như AI, dữ liệu lớn, điện toán đám mây, chuỗi khối, bán dẫn, 5G, 6G.

Hạ tầng số là điều kiện tiên quyết

Ngày 30/9, tại Hà Nội, Hiệp hội Internet Việt Nam (VIA) phối hợp với các đơn vị tổ chức Diễn đàn Phát triển Hạ tầng số Việt Nam 2025 (DigiInfra 2025) với chủ đề "Hạ tầng số vững mạnh – nền tảng làm chủ các công nghệ chiến lược".

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam nhấn mạnh, trong bối cảnh thế giới bước vào kỷ nguyên bùng nổ ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn, điện toán đám mây, chuỗi khối, công nghệ bán dẫn, 5G và 6G, Việt Nam xác định hạ tầng số vững mạnh là điều kiện tiên quyết để làm chủ và khai thác hiệu quả các công nghệ này (Chiến lược phát triển hạ tầng số đến 2025, định hướng 2030).

Theo ông Vũ Hoàng Liên, DigiInfra 2025 đặt ra 4 trọng tâm: Khẳng định hạ tầng số là điều kiện tiên quyết làm chủ công nghệ chiến lược; thảo luận chính sách và mô hình phát triển; thúc đẩy hợp tác trong nước và quốc tế; khuyến khích hành động thực tiễn để hạ tầng số trở thành nền tảng kinh tế số và xã hội số.

Những thành tựu hiện tại cho thấy Việt Nam có hơn 80 triệu người sử dụng Internet. Tỷ lệ triển khai IPv6 đã vượt ngưỡng 60%, đưa Việt Nam lên vị trí thứ hai trong khu vực ASEAN và thứ 9 trên toàn cầu (APNIC Lab, 2025) và đang chuẩn bị bước sang giai đoạn IPv6-only từ 2026 - 2030.

Báo cáo của VNCDC 2024 (Câu lạc bộ Điện toán đám mây và Trung tâm dữ liệu Việt Nam) cho biết, thị trường điện toán đám mây tại Việt Nam đạt gần 19.375 tỷ đồng (tương đương 775 triệu USD) trong năm 2024, dự kiến sẽ tăng lên 1,24 tỷ USD vào năm 2025 và gấp đôi vào năm 2029. Bên cạnh đó, năng lực trung tâm dữ liệu đang có bước phát triển mạnh mẽ, từ mức 45MW năm 2024 dự báo sẽ tăng lên 525MW vào năm 2025 và gần 1.000MW vào năm 2030. Doanh thu từ dịch vụ colocation cũng được kỳ vọng sẽ đạt 1,4 tỷ USD vào năm 2030.

Tuy nhiên, đi kèm với cơ hội là nhiều thách thức về nguồn lực đầu tư, chuẩn xanh, an toàn – an ninh mạng, chủ quyền dữ liệu và năng lực R&D cốt lõi.

Ông Rafael Frankel, Giám đốc chính sách công khu vực Đông Nam Á, Tập đoàn Meta chia sẻ tại Diễn đàn.

Dữ liệu - tư liệu quan trọng trong thời đại số

Bà Nguyễn Thị Ngọc Dung, Chánh Văn phòng Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia khẳng định dữ liệu là nguồn tài nguyên chiến lược trong kỷ nguyên số. Việc ban hành Luật Dữ liệu và Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (2025) là bước đi chiến lược, thể hiện tầm nhìn của Việt Nam biến dữ liệu thành sức mạnh quốc gia, đồng thời bảo đảm an ninh, đạo đức.

Đại diện Hiệp hội cũng nêu ra ba trụ cột của ngành dữ liệu: chuẩn hóa kiến trúc dữ liệu quốc gia, phát triển nền tảng công nghệ do người Việt làm chủ, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, với điểm nhấn là việc công bố thành lập Mạng lưới Chuyên gia Dữ liệu toàn cầu. Song, những "nút thắt" lớn như hạ tầng năng lượng, chính sách vĩ mô còn non trẻ, thị trường dữ liệu và nhân lực chưa trưởng thành vẫn cần tháo gỡ.

Từ góc độ học thuật, GS. Hồ Tú Bảo (Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán) phân tích hạ tầng số cần được xây dựng đồng bộ trên 3 trụ cột: Kỹ thuật, dữ liệu và ứng dụng.

Theo ông, hạ tầng kỹ thuật hiện là mảng được triển khai tốt nhất. Hạ tầng dữ liệu đã có tiến triển với các trung tâm dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu ngành, song vẫn vướng về kiến trúc. Trong khi đó, hạ tầng ứng dụng còn yếu, chưa gắn với công nghệ lõi và chưa có chiều sâu.

GS. Hồ Tú Bảo nhấn mạnh, cần hoàn thiện khung pháp lý minh bạch, quy định rõ kiến trúc dữ liệu, tiến tới xây dựng kiến trúc tổng thể quốc gia số; đồng thời bảo đảm an ninh mạng và phát triển đội ngũ chuyên gia trình độ cao để làm chủ công nghệ.

Diễn đàn cũng ghi nhận nhiều ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp. Đại diện VNPT khẳng định định hướng tiên phong phát triển hạ tầng số dựa trên 5G, Cloud, IoT, AI, Data và Blockchain. Đại diện CMC Telecom chia sẻ về phòng thủ chủ động với AI trong kỷ nguyên đa nền tảng.

Một số tập đoàn quốc tế nêu kinh nghiệm xây dựng hạ tầng AI, đề xuất chiến lược để Việt Nam trở thành trung tâm AI mới của ASEAN, giới thiệu giải pháp WiFi 6GHz thu hẹp khoảng cách số, đồng thời phân tích yêu cầu bảo mật dữ liệu trong các trung tâm dữ liệu quy mô lớn.

Các chuyên gia khẳng định, hạ tầng số là nền tảng cốt lõi để Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên công nghệ mới. Với quyết tâm của Chính phủ, sự đồng hành của giới học thuật và doanh nghiệp, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia số, trung tâm đổi mới sáng tạo trong khu vực.

"An toàn" trong kỷ nguyên AI

Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo đang định hình lại nhu cầu của thế giới. Trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là xu thế mà còn là động lực cốt lõi thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội toàn cầu. Với sức mạnh trong phân tích dữ liệu, dự đoán và đưa ra các giải pháp tối ưu, AI là một trong những lĩnh vực ưu tiên trong chiến lược phát triển quốc gia và đang triển khai các chính sách hỗ trợ nghiên cứu, phát triển công nghệ, xây dựng cơ sở hạ tầng số.

Hiện nay, cơ sở hạ tầng trí tuệ nhân tạo mang tầm cỡ thế giới yêu cầu khắt khe về các kết nối real time (kết nối thời gian thực), hiệu quả và chiến lược.

Ông Vladimir Kangin, Founder & CEO, IPTP Networks trình bày tham luận tại hội thảo.

Tuy nhiên, để "an toàn" trong kỷ nguyên AI, ông Vladimir Kangin, Nhà sáng lập và Giám đốc IPTP Networks cho rằng Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm quốc tế và chiến lược thực tiễn để củng cố nền tảng số, tối ưu hóa trung tâm dữ liệu và trở thành trung tâm AI tiếp theo của ASEAN.

Ông Trịnh Quốc An, chuyên gia tư vấn bảo mật, CMC Telecom cũng chỉ ra những thách thức an ninh mạng đang phải đối mặt trong kỷ nguyên AI. Ông khẳng định rằng Việt Nam cần có những chiến lược và giải pháp toàn diện để có thể phòng thủ chủ động trong kỷ nguyên bùng nổ của AI.

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bình luận không đăng nhập

Bạn không thể gửi bình luận liên tục.
Xin hãy đợi 60 giây nữa.