Chân dung nhà đầu tư 2025: Từ tham vọng sinh lời đến ưu tiên an toàn

Các chuyên gia cho rằng, đa dạng hóa danh mục đầu tư với sự kết hợp giữa các tài sản thanh khoản cao và tài sản dài hạn là bước đi phù hợp trong năm 2025.

An toàn là hiệu quả?

Bà Lê Trúc Thy, một nhà đầu tư cá nhân tại Phường Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh, là hình ảnh quen thuộc của hàng triệu người Việt trong năm 2025. Với danh mục đầu tư tập trung vào vàng và bất động sản, bà Thy phản ánh xu hướng ưu tiên sự an toàn và thanh khoản của thế hệ Gen X và Gen Y. Tuy nhiên, tại Hội nghị "Tích lũy & Quản lý Tài sản 2025" vừa được tổ chức tại TP Hồ Chí Minh, các chuyên gia đã chỉ ra rằng hành vi tài chính của người Việt đang dần thay đổi. Trong khi Gen X và Gen Y vẫn nghiêng về các kênh đầu tư truyền thống, Gen Z bắt đầu khám phá tài sản số và quản lý tài chính qua công nghệ. 

Dù vậy, điểm chung của các thế hệ là sự dịch chuyển từ kỳ vọng sinh lời cao sang ưu tiên bảo vệ tài sản và kiểm soát rủi ro. Để đáp ứng xu hướng này, nhà đầu tư cá nhân cần xây dựng chiến lược tài chính linh hoạt, kết hợp giữa phòng thủ và tăng trưởng, đồng thời tận dụng công nghệ và tư vấn chuyên nghiệp.

Theo khảo sát tại 5 thành phố lớn ở Việt Nam trong báo cáo "Tích lũy & Quản lý Tài sản 2025", 77% nhà đầu tư cá nhân tự quyết định chiến lược tài chính của mình, nhưng 42% kỳ vọng lợi nhuận từ 15–30%/năm. Tuy nhiên, phần lớn vẫn chọn các kênh đầu tư truyền thống như vàng, bất động sản và tiết kiệm. Ông Bùi Thành Trung, Phó Tổng Giám đốc cấp cao Công ty Chứng khoán Thiên Việt, cho biết: "Mặc dù GDP quý II/2025 tăng 7,96% và lạm phát ổn định ở mức 3,6%, tâm lý e ngại rủi ro vẫn chi phối hành vi đầu tư. Điều này tạo ra khoảng cách lớn giữa kỳ vọng tài chính và thực tế hành động."

Xu hướng này đặc biệt rõ nét ở Gen X và Gen Y, những người ưu tiên sự an toàn và thanh khoản. Trong khi đó, Gen Z, với sự cởi mở hơn đối với công nghệ, đang thử nghiệm các hình thức đầu tư vi mô và tài sản số thông qua các nền tảng như Finhay hay MoMo. Tuy nhiên, như ông Nghiêm Xuân Huy, CEO Finhay, nhận định, điểm nghẽn lớn nhất không phải là công cụ mà là nhận thức. Nhiều nhà đầu tư, dù thuộc thế hệ nào, vẫn thiếu khung tư duy tài chính dài hạn và không biết rõ mục tiêu của mình.

Bà Nguyễn Anh Viễn Phương từ Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam chỉ ra rằng tầng lớp trung lưu đang bùng nổ, kéo theo nhu cầu tiêu dùng và vay tín dụng tăng nhanh. Tuy nhiên, trong danh mục đầu tư, phần lớn vẫn tập trung vào tài sản hữu hình như bất động sản và vàng, thay vì đa dạng hóa vào cổ phiếu, trái phiếu hay quỹ đầu tư. Điều này phản ánh sự thiếu linh hoạt trong chiến lược tài chính, khiến nhà đầu tư bỏ lỡ cơ hội tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro. Để khắc phục, các chuyên gia đề xuất ba chiến lược chính: (1) xây dựng quỹ dự phòng chiếm 6–12 tháng chi tiêu, (2) đa dạng hóa danh mục đầu tư với sự kết hợp giữa các tài sản thanh khoản cao (cổ phiếu, trái phiếu) và tài sản dài hạn (bất động sản), và (3) tận dụng các nền tảng số để theo dõi và điều chỉnh danh mục theo thời gian thực.

Phòng thủ là nền tảng của tự do tài chính

Anh Trần Thiên Minh, một nhân viên tại một công ty tài chính ở Phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh, là minh chứng cho sự thay đổi trong tư duy tài chính của thế hệ trẻ. Sau khi tham dự Hội nghị "Tích lũy & Quản lý Tài sản 2025", Minh nhận ra rằng bảo vệ khoản đầu tư cá nhân là yếu tố quan trọng nhất, trước khi nghĩ đến việc gia tăng lợi nhuận. "Tôi từng chỉ chăm chăm vào lợi nhuận, nhưng giờ tôi hiểu rằng nếu không có chiến lược phòng thủ, mọi thứ có thể mất trắng," Minh chia sẻ.

Nhiều chuyên gia cũng đồng tình với nhận định, đầu tư an toàn là quan trọng nhất. Ông Nguyễn Hồng Sơn, Tổng Giám đốc Chubb Life Việt Nam, nhấn mạnh: "Đầu tư không chỉ là công cụ phòng vệ mà còn có thể gia tăng giá trị tài sản nếu được sử dụng đúng cách. Nó bảo vệ khả năng tạo ra tài chính trong tương lai, là nền tảng của tự do tài chính." Ông Sơn chỉ ra rằng nhiều người tập trung vào việc gia tăng tài sản nhưng bỏ qua việc bảo vệ nguồn lực tạo ra tài sản, chính con người. Trong bối cảnh "nhân sinh vô thường", bảo hiểm trở thành mảnh ghép không thể thiếu trong chiến lược tài chính dài hạn.

Bà Nguyễn Thị Thúy Sơn, Phó Tổng Giám đốc VinaCapital, nhấn mạnh sức mạnh của lãi kép và tầm quan trọng của việc bắt đầu sớm. "Nếu đầu tư 5 triệu đồng/tháng từ năm 20 tuổi, đến năm 60 tuổi, bạn có thể tích lũy 32 tỷ đồng, gấp sáu lần so với người bắt đầu ở tuổi 40," bà nói. Điều này cho thấy việc ưu tiên bảo vệ tài sản không có nghĩa là từ bỏ tăng trưởng, mà là xây dựng một nền tảng vững chắc để lãi kép phát huy hiệu quả.

Các chuyên gia cũng đề xuất mô hình tư vấn tài chính tích hợp, kết hợp giữa ngân hàng, bảo hiểm, đầu tư và pháp lý, để tạo ra các giải pháp cá nhân hóa. Ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng Á Châu, cho biết mô hình AI banking sẽ là xu hướng dẫn dắt, giúp nhà đầu tư theo dõi danh mục theo thời gian thực và nhận được gợi ý phân bổ đầu tư tự động. Tuy nhiên, yếu tố con người vẫn không thể thay thế. Nhiều nhà đầu tư vẫn cần sự đồng hành của các cố vấn để cảm thấy an tâm trong các quyết định tài chính.

Sự dịch chuyển từ kỳ vọng sinh lời cao sang ưu tiên an toàn và kiểm soát rủi ro đang định hình lại hành vi tài chính của người Việt trong năm 2025. Để đáp ứng xu hướng này, nhà đầu tư cá nhân cần xây dựng chiến lược tài chính toàn diện, bao gồm quỹ dự phòng, đa dạng hóa danh mục và sử dụng các công cụ công nghệ hiện đại. Đồng thời, các tổ chức tài chính cần đẩy mạnh giáo dục tài chính và phát triển các sản phẩm cá nhân hóa, kết hợp giữa công nghệ số và tư vấn chuyên gia. Như ông Ngô Thành Huấn, Chủ tịch HĐQT Công ty FIDT, nhấn mạnh: "Tự do tài chính không chỉ là số tiền bạn có, mà là khả năng bảo vệ và phát triển nó một cách bền vững." Với sự chuyển mình mạnh mẽ của nền kinh tế và nhu cầu tài chính ngày càng phức tạp, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để xây dựng một hệ sinh thái quản lý tài sản an toàn và hiệu quả.