Cần bước đi vững cho mô hình AI bản địa

24/09/2025 09:25 GMT+7

VTV.vn - Xây dựng nền tảng AI có chủ quyền để đảm bảo năng lực cạnh tranh, tự chủ công nghệ và phát triển bền vững tiếp tục được nhấn mạnh tại sự kiện NVIDIA AI Day mới đây.

Diễn giả chia sẻ những sáng kiến góp phần xây dựng và hoàn thiện nền tảng AI có chủ quyền cho Việt Nam.

Diễn giả chia sẻ những sáng kiến góp phần xây dựng và hoàn thiện nền tảng AI có chủ quyền cho Việt Nam.

NVIDIA AI Day Ho Chi Minh City là chuỗi sự kiện quy mô lớn được NVIDIA tổ chức lần lượt tại nhiều thành phố trên toàn thế giới, cho phép khách tham dự trải nghiệm các công nghệ AI mới nhất, kết nối cũng như chia sẻ chiến lược để đưa AI từ lý thuyết trở thành thực tiễn. Sau TP Hồ Chí Minh, sự kiện sẽ lần lượt được tổ chức tại Tokyo, Sydney và Seoul.

Tại phiên thảo luận đặc biệt với chủ đề “Xây dựng AI có chủ quyền cho Việt Nam: Tầm nhìn, Năng lực và Cơ hội”, Ông Võ Xuân Hoài - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo (NIC), ông Lê Hồng Minh - Chủ tịch VNG và ông Phạm Minh Tuấn, CEO của FPT Software đã chia sẻ, phân tích về những chiến lược có thể giúp Việt Nam củng cố hạ tầng công nghệ, phát triển hệ sinh thái AI mở, tiên phong về đổi mới sáng tạo và xây dựng nền kinh tế số có chủ quyền, bền vững.

Theo ông Phạm Minh Tuấn, CEO của FPT Software, để AI trở thành “của chính mình”, Việt Nam cần làm chủ 5 yếu tố cốt lõi: hạ tầng điện toán hiệu suất cao, dữ liệu chuẩn hóa, đội ngũ nhân tài, chính sách hỗ trợ toàn diện và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Ông Võ Xuân Hoài – Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) – nhấn mạnh thêm: “Mục tiêu là có hơn 50.000 kỹ sư AI trong những năm tới, đồng thời hình thành hệ sinh thái AI khởi nghiệp mạnh mẽ trong vòng 5 năm tiếp theo.”

Việc xây dựng hạ tầng điện toán đám mây hiệu suất cao, phát triển bộ dữ liệu mở chuẩn hóa, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp AI, gây dựng đội ngũ nhân tài AI và hoàn thiện chính sách đang là những ưu tiên hàng đầu để thúc đẩy AI có chủ quyền của Việt Nam.

“Chính phủ đang tập trung vào việc xây dựng bộ dữ liệu tiếng Việt phục vụ việc nghiên cứu và phát triển AI. Bên cạnh đó, phát triển đội ngũ nhân tài AI đang là ưu tiên quan trọng nhất, cần được triển khai ngay một cách có hiệu quả với mục tiêu có hơn 50.000 kỹ sư trong những năm tới; đồng thời Chính phủ cần ban chính sách mang tính hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp, startup và cộng đồng nhân lực, qua đó hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp AI trong vòng 5 năm tiếp theo”, ông Võ Xuân Hoài cho biết.

Hiện nay, đẩy mạnh phát triển lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng và Chính phủ, được thể hiện thông qua Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030, với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và triển khai ứng dụng AI hàng đầu trong khu vực ASEAN.

Chủ tịch VNG Lê Hồng Minh chia sẻ: “AI có chủ quyền là phải xây dựng được các ứng dụng và mô hình kinh doanh AI thực chất, có giá trị riêng biệt, trong bối cảnh vốn đầu tư của Việt Nam còn rất nhỏ so với thế giới. Bên cạnh đó, chúng ta còn thiếu đội ngũ chuyên gia nghiên cứu AI và sự tích lũy các nền tảng công nghệ lõi. Để giải hai bài toán này, các doanh nghiệp công nghệ Việt cần tập trung phát triển, hoàn thiện sản phẩm và các cơ hội kinh doanh cụ thể. Người dùng không thể bị “ép” dùng AI, mà AI phải được tích hợp một cách tự nhiên vào trải nghiệm”.


Đối với AI, tốc độ triển khai đóng vai trò then chốt. VNG đã thương mại hóa thành công AI Cloud trong vòng 6 tháng, 20% người dùng Zalo hiện đang sử dụng các tính năng AI sau 2 năm thử nghiệm. Bên cạnh đó, VNG luôn tìm kiếm cơ hội hợp tác với Chính phủ, các trường đại học, giới nghiên cứu và khởi nghiệp để phát triển những ứng dụng có giá trị thực tiễn cao.


“AI hiện nay giống như thời điểm Internet những năm 1995–1996: còn nhiều nghi ngờ, nhiều yếu tố bất định. Các nhà phát triển cần giữ sự hứng khởi với những khả năng mà công nghệ mang lại, không nên coi AI là điều hiển nhiên. Hãy học hỏi, mạnh dạn khám phá, thử - sai, và bám theo động lực doanh thu ngay từ đầu. Khác với Thung lũng Silicon, nơi startup có thể gọi vốn ngay cả khi chưa có sản phẩm, tại Việt Nam, bạn vừa phải khám khá, vừa tìm cách tồn tại”, ông Lê Hồng Minh nhấn mạnh. 


 Mô hình Ngôn Ngữ Lớn (LLM) tiếng Việt đầu tiên trên NVIDIA NIM


Trong khuôn khổ sự kiện, GreenNode đã giới thiệu GreenMind-Medium-14B-R1 (GreenMind). Đây là mô hình suy luận LLM tiếng Việt mã nguồn mở đầu tiên tích hợp trên nền tảng NVIDIA NIM và được tối ưu hóa để chạy trên một NVIDIA H100 Tensor Core GPU duy nhất.


Nhờ cơ chế vòng lặp dữ liệu tự cải thiện, kết hợp với sự tham gia của con người trong suốt quá trình huấn luyện, GreenMind phù hợp cho nhiều ứng dụng mang tính thực tiễn cao như: trợ lý AI doanh nghiệp, chatbot thông minh, hệ thống truy xuất tài liệu và tìm kiếm thông tin nâng cao hay các tác vụ suy luận phức tạp bằng tiếng Việt.


Chia sẻ về tầm nhìn của GreenNode, ông Võ Trọng Thư – Trưởng phòng AI Lab, GreenNode cho biết: “GreenNode tập trung làm chủ công nghệ cốt lõi, đồng thời phát triển GreenNode AI Platform như một nền tảng mở, giúp AI trở nên dễ tiếp cận và gần gũi hơn với cộng đồng. Việc ra mắt GreenMind trên NVIDIA NIM đánh dấu bước tiến quan trọng, giúp Việt Nam chủ động hơn trong việc phát triển mô hình AI bản địa, đồng thời tạo nền tảng để doanh nghiệp và startup trong nước ứng dụng AI linh hoạt, tiết kiệm chi phí và phù hợp nhu cầu thực tiễn.”


Bên cạnh đó, không chỉ dừng lại ở mã nguồn mở, Zalo AI đang hướng tới đỉnh cao khác: phát triển các mô hình LLM “from-scratch” – tức huấn luyện từ đầu hoàn toàn bằng dữ liệu tiếng Việt và do kỹ sư Việt trực tiếp xây dựng.


TS. Châu Thành Đức, Trưởng bộ phận R&D của Zalo AI, cho biết mô hình LLM nội địa do Zalo phát triển đã đạt hiệu suất cao hơn 1.5 lần GPT-3.5 (theo đánh giá của bộ benchmark VMLU), và xếp thứ 2 chỉ sau LLaMA-3-70B của Meta về năng lực xử lý tiếng Việt. Đây là bước đột phá đưa Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia Đông Nam Á có thể cạnh tranh thực sự về công nghệ AI ngôn ngữ.


Zalo cũng đã thương mại hóa hàng loạt tính năng AI như trợ lý công dân số, dịch tự động, soạn thảo bằng giọng nói, thu hút hơn 20% người dùng nền tảng sử dụng thường xuyên mỗi tháng. Theo ông Lê Hồng Minh, mục tiêu trong 5 năm tới là 100% người Việt sử dụng nền tảng AI do người Việt phát triển.


Tuy nhiên tại phiên thảo luận, ông Lê Hồng Minh thẳng thắn nhận định: “AI có chủ quyền không đơn thuần là sở hữu công nghệ, mà là xây dựng được sản phẩm, mô hình kinh doanh cụ thể – phù hợp với thực tiễn Việt Nam.”


Theo ông, AI phải “tự nhiên” gắn vào trải nghiệm người dùng thay vì “ép dùng”. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam không có nguồn vốn dồi dào như các quốc gia khác, việc ưu tiên học hỏi, thử – sai nhanh, và gắn liền AI với dòng tiền thực tế là chiến lược sống còn.


“AI hiện giống như Internet năm 1995 – nhiều cơ hội nhưng cũng đầy bất định. Khác với Silicon Valley, nơi bạn có thể gọi vốn ngay cả khi chưa có sản phẩm, ở Việt Nam bạn vừa phải khám phá công nghệ, vừa phải tìm cách tồn tại”, ông Minh chia sẻ.

Theo WIN World AI Index 2025, Việt Nam hiện đứng thứ 6 trong số 40 quốc gia về mức độ sẵn sàng cho AI, với 59,2/100 điểm. Báo cáo của PwC và Google dự báo AI có thể đóng góp tới 80 tỷ USD – tương đương 12% GDP Việt Nam vào năm 2030 nếu được ứng dụng rộng rãi.



Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bình luận không đăng nhập

Bạn không thể gửi bình luận liên tục.
Xin hãy đợi 60 giây nữa.