Biến đổi khí hậu đang thúc đẩy các cơn bão ngày càng khắc nghiệt

Các nhà nghiên cứu đang chạy đua tìm hiểu chính xác điều gì đã định hình các cơn bão với diễn biến khó lường như hiện nay, với hy vọng con người có thể thích nghi với những hiện tượng thời tiết cực đoan giữa những tác động khắc nghiệt của biến đổi khí hậu.

Nếu không có đại dương, Trái đất sẽ nóng hơn nhiều do biến đổi khí hậu. Nhưng trong 40 năm qua, đại dương đã hấp thụ khoảng 90% lượng nhiệt nóng lên do khí thải nhà kính. Phần lớn lượng nhiệt đại dương này nằm gần bề mặt nước. Khi một cơn bão quét qua đại dương, chúng hút phần nhiệt này để tăng cường độ của bão và tạo ra những cơn gió mạnh hơn, san phẳng các hòn đảo, nhấn chìm các thành phố ven biển, khiến người dân phải mất nhiều tháng để phục hồi.

Ông Ralf Toumi - Giám đốc Viện nghiên cứu Grantham, Vương Quốc Anh - cho biết: "Xoáy thuận nhiệt đới là những hoàn lưu quy mô rất lớn, chúng là những cơn bão xoáy lớn. Chúng có thể có kích thước lên đến hàng nghìn kilômét, xoay tròn và quay ngược chiều kim đồng hồ. Để bắt đầu hình thành xoáy thuận nhiệt đới, đại dương cần phải khá ấm, với mức nhiệt khoảng 26°C, khá phổ biến ở vùng nhiệt đới. Điều kiện khác là chuyển động quay của Trái đất, điều này giải thích tại sao xoáy thuận nhiệt đới thực sự không tồn tại ngay tại đường xích đạo".

Xoáy thuận nhiệt đới hay còn gọi là bão nhiệt đới là các hệ thống bão quay nhanh đặc trưng bởi một trung tâm có áp suất thấp, gió mạnh và cấu trúc mây dông xoắn ốc tạo ra mưa lớn. Biến đổi khí hậu cũng làm tăng lượng mưa do bão gây ra. Do bầu khí quyển ấm hơn nên có thể giữ được nhiều độ ẩm hơn, hơi nước tích tụ cho đến khi mây tan, gây ra mưa lớn.

Ông Toumi nói thêm: "Vai trò của biến đổi khí hậu xét về cách chúng ảnh hưởng đến tần suất và cường độ của xoáy thuận rất phức tạp, nhưng chúng tôi thực sự chia nó thành hai phần. Cường độ của xoáy thuận được chi phối bởi nhiệt độ đại dương vì nhiệt độ đại dương đẩy hơi ẩm vào khí quyển và hơi ẩm chính là nhiên liệu thực sự cho các cơn bão, xoáy thuận và bão cuồng phong. Khi hơi ẩm ngưng tụ, nó tạo ra nhiệt và điều đó tạo ra toàn bộ hoàn lưu. Vì vậy, hơi ẩm từ đại dương là một phần thực sự quan trọng của sự gia tăng cường độ bão. Và trong bối cảnh biến đổi khí hậu, các đại dương đang ấm hơn, khiến độ ẩm trong khí quyển sẽ nhiều hơn và các cơn bão sẽ trở nên dữ dội hơn nhiều".

Theo một nghiên cứu vào tháng 4/2022 trên tạp chí Nature Communications, trong mùa bão Đại Tây Dương năm 2020 - một trong những mùa bão hoạt động mạnh nhất được ghi nhận, biến đổi khí hậu đã làm tăng lượng mưa theo giờ trong các cơn bão cấp bão lên 8% - 11%. Nhiệt độ thế giới đã tăng 1,1^oC so với mức trung bình thời kỳ tiền công nghiệp.

Các nhà khoa học tại Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA) dự đoán rằng, nếu nhiệt độ tăng thêm 2^oC, tốc độ gió bão có thể tăng tới 10%. Và nếu nhiệt độ trái đất tiếp tục tăng, tỷ lệ bão đạt đến cấp độ mạnh nhất - cấp 4 hoặc 5 - có thể tăng khoảng 10% trong thế kỷ này.