Bắc Ninh: Tinh vi thủ đoạn phá rừng tự nhiên

Anh Tuấn, Vương Cơ

11/08/2025 14:51 GMT+7

VTV.vn - Vụ phá rừng tự nhiên ở Bắc Ninh cho thấy quản lý lỏng lẻo, đất rừng bị chuyển thành rừng trồng kinh tế, đặt ra yêu cầu cấp bách bảo vệ và phục hồi rừng.

Dấu hiệu buông lỏng quản lý để rừng tự nhiên bị xóa sổ

Vụ án xâm hại rừng đã được cơ quan điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh triệt phá. Trách nhiệm của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Mai Sơn, đơn vị chủ rừng, đã rõ. Nhưng một vấn đề nhiều người quan tâm là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, chính quyền địa phương được giao nhiệm vụ quản lý và bảo vệ rừng.

Thời điểm tổ công tác của Công an tỉnh Bắc Ninh đi thực tế, hộ gia đình ông Tuân đang khai thác, thu hoạch cây bạch đàn tại khu vực rừng thuộc xã Lục Sơn. Dù vốn thuộc diện tích rừng tự nhiên nhưng ông Tuân cho biết việc chặt hạ này đã có sự đồng ý của Công ty Lâm nghiệp Mai Sơn.

Bắc Ninh: Dấu hiệu buông lỏng quản lý để rừng tự nhiên ‘hô biến’ thành rừng trồng kinh tế  - Ảnh 1.

Chị Bàn Thị Vạn, xã Lục Sơn, tỉnh Bắc Ninh cho biết: "Năm đầu tiên rừng cháy thì chúng tôi họp thôn, có kiến nghị nhiều lắm mà vẫn thấy người đốt người trồng. Cũng nhiều lúc đi họp thôn chúng tôi phản đối nhiều. Thấy có tổ bảo vệ rừng mà người ta cứ trồng thì chúng tôi cũng cứ trồng thôi".

Hoạt động đốt phá rừng tự nhiên để trồng rừng kinh tế diễn ra rầm rộ. Lãnh đạo Hạt Kiểm lâm liên xã Lục Nam thừa nhận có nắm được tình hình phức tạp, nhưng việc ngăn chặn và xử lý gặp khó, khiến kết quả không triệt để.

Ông Nguyễn Văn Thủy, Phó Hạt trưởng Hạt kiểm lâm liên xã Lục Nam, tỉnh Bắc Ninh cho biết: "Có nhiều nguyên nhân dẫn đến xử lý chưa triệt để. Về thẩm quyền, chúng tôi không có thẩm quyền xử lý chủ rừng nhóm 2. Còn về vi phạm hành chính, xác định được đối tượng mới tiến hành. Nếu đối với chủ rừng thì chỉ có đề xuất kiến nghị cấp trên thôi".

Bắc Ninh: Dấu hiệu buông lỏng quản lý để rừng tự nhiên ‘hô biến’ thành rừng trồng kinh tế  - Ảnh 2.

Tính đến thời điểm cơ quan điều tra phát hiện, khởi tố, nhiều khoảnh rừng tự nhiên Công ty Lâm nghiệp Mai Sơn cho người dân thuê khoán trái phép đã thu hoạch tới chu kỳ thứ 2, thứ 3. Việc “hô biến” từ rừng tự nhiên thành rừng trồng kinh tế là cả một quá trình. Tuy nhiên, việc công ty ký hợp đồng khoán với các hộ dân, Hạt kiểm lâm trên địa bàn không nắm được.

Ông Nguyễn Văn Thủy, Phó Hạt trưởng Hạt kiểm lâm liên xã Lục Nam, tỉnh Bắc Ninh cho biết: "Đối với các hợp đồng do Công ty Mai Sơn ký liên doanh với các hộ dân mà các hộ dân tham gia phá, lấn chiếm đất rừng tự nhiên của Công ty, thì về phía Hạt kiểm lâm và chính quyền địa phương không nắm được nội dung đó. Phản ánh có nắm được thông tin, tuy nhiên xác minh được nguồn gốc rất khó khăn. Vì lợi ích giữa người dân và công ty. Khi xác minh thì người dân không cung cấp bất cứ bản hợp đồng nào cho cơ quan chức năng cả".

Ông Đặng Minh Khôi, Chủ tịch UBND xã Lục Sơn, tỉnh Bắc Ninh cho biết: "Nội dung công ty lâm nghiệp ký hợp đồng khai thác với các hộ dân thì chúng tôi không nắm được. Anh em báo cáo lại không phát hiện như vậy. Hành vi khá tinh vi, vì trong cả một khu rừng sản xuất và rừng tự nhiên đan xen khó quản lý."

Bắc Ninh: Dấu hiệu buông lỏng quản lý để rừng tự nhiên ‘hô biến’ thành rừng trồng kinh tế  - Ảnh 3.

Đối tượng Trần Quang Huy, Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Mai Sơn: "Chúng tôi có nói chuyện sơ bộ với một số anh em về việc ký hợp đồng khoán với các hộ dân trên địa bàn. Nghe xong cũng không thấy nói gì".

Trong khi thông tin đưa ra còn bất nhất, một sự thật không thể chối cãi là diện tích lớn rừng tự nhiên trên địa bàn đã biến mất. Sau khi vụ án được làm rõ, Chủ tịch UBND xã Lục Sơn, Phó chủ tịch xã phụ trách và cán bộ địa chính đã bị cơ quan cấp trên kiểm điểm trách nhiệm với hình thức xử lý từ khiển trách đến cảnh cáo.

Thượng tá Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng Phòng An ninh kinh tế, Công an tỉnh Bắc Ninh cũng cho biết: "Ngoài vấn đề Công ty Lâm nghiệp Mai Sơn còn có dấu hiệu buông lỏng quản lý, nhất là cấp xã và kiểm lâm viên chưa thực hiện hết chức trách của mình. Để xảy ra tình trạng kéo dài và việc xâm lấn trồng cây trên đất quản lý, rồi hợp thức hóa trên đất rừng tự nhiên dẫn đến mất đất rừng tự nhiên".

Hiện cơ quan điều tra đang khẩn trương thu thập thêm thông tin, tài liệu để xác minh, làm rõ vai trò, trách nhiệm của các cá nhân liên quan trong công tác quản lý và bảo vệ rừng trên địa bàn.

Bắc Ninh: Dấu hiệu buông lỏng quản lý để rừng tự nhiên ‘hô biến’ thành rừng trồng kinh tế  - Ảnh 4.

Giải pháp bảo vệ, phát triển rừng tự nhiên sau vụ án phá rừng tại Bắc Ninh

Theo lãnh đạo Phòng An ninh kinh tế, Công an tỉnh Bắc Ninh, vụ án vừa xảy ra có tính chất phức tạp, là thủ đoạn mới, tinh vi nhằm lách luật, chưa có tiền lệ trong hoạt động điều tra các vụ án liên quan đến lĩnh vực lâm nghiệp. Hậu quả nặng nề nhất là khiến cho những cánh rừng tự nhiên biến mất trên bản đồ.

Thực tế tại địa bàn tỉnh Bắc Ninh, ngoài Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Mai Sơn, còn có 5 công ty nữa cũng được UBND tỉnh giao bảo vệ rừng. Tình trạng tranh chấp, lấn chiếm, khai thác đất và rừng tự nhiên vẫn diễn biến phức tạp giữa các đơn vị được giao quản lý với một số hộ dân trên địa bàn. Bên cạnh công tác đấu tranh, phòng ngừa vi phạm, vấn đề đặt ra là đâu là giải pháp để các cơ quan quản lý tại địa phương bảo vệ, quản lý và phát triển rừng bền vững?

Vị trí này vốn là rừng tự nhiên, từng được giao cho Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Mai Sơn quản lý. Nhưng sau quá trình bảo vệ, giữ rừng, đến khi trả lại cho Ban Quản lý bảo tồn Tây Yên Tử, phần diện tích rừng tự nhiên đã bị cạo trọc, nhường chỗ cho cây bụi và cỏ dại.

Quy hoạch rừng đặc dụng nên việc “hồi sinh” cho rừng được coi là nhiệm vụ hàng đầu. Việc đầu tiên là trồng lim, một loài cây gỗ lớn, có ý nghĩa quan trọng với hệ sinh thái.

Bắc Ninh: Dấu hiệu buông lỏng quản lý để rừng tự nhiên ‘hô biến’ thành rừng trồng kinh tế  - Ảnh 5.

Phải mất hàng chục năm thậm chí hàng trăm năm, những cây gỗ lim mới trồng, mới có thể vươn cao tỏa bóng mát. Điều đó cũng đồng nghĩa, quá trình phục hồi rừng tự nhiên là quá trình dài, mất nhiều thời gian, công sức và cả tiền bạc. Phá thì dễ nhưng gìn giữ lại khó hơn gấp bội. Vụ án tuy xảy ra ở tỉnh Bắc Ninh nhưng cũng là lời cảnh tỉnh về công tác quản lý và bảo vệ rừng cho các địa phương khác trong cả nước.

Tấm biển này được dựng ở đây như một lời nhắc nhở nghiêm khắc, cấm mọi hành vi xâm hại đến rừng. Để giữ được màu xanh của rừng tự nhiên như vậy là do phần diện tích rừng này được đưa vào quy hoạch rừng phòng hộ để giao cho Ban Quản lý bảo tồn Tây Yên Tử quản lý nghiêm ngặt. Vì chủ yếu là rừng tái sinh, rừng nghèo kiệt nên quá trình khoanh nuôi tái sinh, phục hồi được coi là một nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng.

Ông Trương Văn Sơn, Trạm trưởng Trạm kiểm lâm Tân Lập, Ban Quản lý bảo tồn Tây Yên Tử cho biết: “Phục hồi rừng để rừng phát triển, đảm bảo trữ lượng và độ che phủ là vấn đề khó khăn. Cần cả chính quyền và người dân cùng vào cuộc".

Bắc Ninh: Dấu hiệu buông lỏng quản lý để rừng tự nhiên ‘hô biến’ thành rừng trồng kinh tế  - Ảnh 6.

Thượng tá Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng Phòng An ninh kinh tế, Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết: “Sau khi triển khai xử lý các đối tượng vi phạm trong vụ án đã kịp thời tham mưu với các cấp chính quyền từ UBND tỉnh chỉ đạo cấp xã, chấn chỉnh công tác quản lý rừng. Tổng chỉ đạo rà soát các diện tích rừng đã giao cho các công ty lâm nghiệp. Cần thiết sẽ chuyển đổi sang đất rừng phòng hộ để quản lý".

Chính sách giao rừng cho công ty lâm nghiệp từng được kỳ vọng sẽ góp phần bảo vệ và phát triển rừng bền vững, nhưng thực tế lại bộc lộ nhiều bất cập. Việc giao rừng thiếu minh bạch, không rõ ràng về mốc giới, thiếu sự tham gia giám sát của cộng đồng và khó khăn về kinh phí quản lý, bảo vệ rừng sau khi giao.

Qua vụ án vừa xảy ra cho thấy, những bất cập tồn tại nếu không có giải pháp phù hợp sẽ dễ nảy sinh tiêu cực, dẫn đến hiện tượng doanh nghiệp được giao bảo vệ rừng lại tiếp tay phá rừng tự nhiên, trồng rừng kinh tế để trục lợi, gây ra nhiều hệ lụy nặng nề về sau.

Tin liên quan

Tinh vi thủ đoạn phá rừng tự nhiên để trồng rừng sản xuất

Tinh vi thủ đoạn phá rừng tự nhiên để trồng rừng sản xuất

VTV.vn - Hơn 700ha rừng tự nhiên ở Bắc Ninh bị phá, thay thế bằng rừng trồng kinh tế do Công ty Lâm nghiệp Mai Sơn tiếp tay cho người dân đốt phá để trục lợi.
Từ khóa:

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bình luận không đăng nhập

Bạn không thể gửi bình luận liên tục.
Xin hãy đợi 60 giây nữa.