Trong suốt nhiều thập kỷ, thực đơn đóng vẫn là cách phổ biến nhất để nhà hàng hoặc bếp ăn giới thiệu món đến thực khách. Tuy nhiên, sự kiện Future Menus 2025, tổ chức tại TP Hồ Chí Minh vào ngày 31/7/2025 đã làm thay đổi quan niệm này. Unilever Food Solutions đưa ra định nghĩa mới: ẩm thực đang bước vào kỷ nguyên cá nhân hóa – nơi công nghệ, trải nghiệm và sở thích cá nhân tạo nên những bữa ăn độc bản.
Món ăn giờ đây là sự đồng sáng tạo giữa đầu bếp và thực khách. Xu hướng mới này được định danh là Diner Designed - khi bữa ăn trở thành một trải nghiệm mang dấu ấn cá nhân rõ nét.
Chỉ vài năm trước, cá nhân hóa trong ăn uống đơn thuần chỉ dừng lại ở mức độ cay, khẩu vị mềm hay cứng, thêm rau thơm, gia vị ra sao… Giờ đây, mỗi bữa ăn còn là câu chuyện của cảm xúc, hoài niệm và thẩm mỹ cá nhân. Mỗi thực khách mang theo một câu chuyện riêng và mong muốn được lắng nghe, được tôn trọng trong từng trải nghiệm ẩm thực.
Theo bếp trưởng Nguyễn Văn Lập, Đại sứ của UFS Vietnam: "Ẩm thực cá nhân hóa là một xu hướng rất tốt, hỗ trợ cho các đầu bếp, đặc biệt là những đầu bếp thiếu ý tưởng cho thực đơn của mình. Future Menu 2025 đã đem đến đa dạng góc nhìn ẩm thực, cũng như khơi mở những ý tưởng và thiết kế thực đơn cho tương lai, kể cả ngắn hạn hay dài hạn.
Điển hình như món Cơm Nhà Mới gồm thịt heo hầm bông cải, được tái hiện để gợi nhớ mùi cơm nhà thuở nhỏ, hay Gió Hạ Tây Bắc là món tráng miệng có mousse matcha phối mận Hà Nội, thể hiện tinh thần cá nhân hóa, kết nối cảm xúc và thẩm mỹ trong ẩm thực đương đại. Đó không còn là món ăn, mà là thiết kế trải nghiệm.
Theo chia sẻ từ ban tổ chức Future Menus 2025, xu hướng này đang được dẫn dắt bởi thế hệ Gen Z - những người theo đuổi phong cách sống "bespoke lifestyle" (khái niệm chỉ lối sống mà mọi khía cạnh của cuộc sống đều được cá nhân hóa, thiết kế theo sở thích riêng, phù hợp phong cách của mỗi cá nhân). Họ muốn chọn lựa từng chi tiết: từ nguồn gốc nguyên liệu, quy trình chế biến, cho đến câu chuyện đằng sau mỗi dịch vụ.
Công nghệ cung cấp những trợ giúp đắc lực cho xu hướng này. Các ứng dụng AI, dữ liệu hóa và thiết bị bếp thông minh giúp ghi nhớ thói quen, gợi ý món theo xu hướng và thậm chí tùy biến theo cảm xúc người dùng. Công nghệ không thay thế đầu bếp, mà trở thành "bếp phụ" đắc lực để hiện thực hóa ý tưởng.
Để xu hướng này lan rộng, bài toán nằm ở khả năng giữ được sự nhất quán vận hành. Theo anh Lập: "Mỗi nhà hàng đều có những quy chuẩn khác nhau về món ăn, khẩu vị, hình thức cũng như hương thơm. Chúng ta nên tạo ra những công thức chuẩn từ các gia vị và nguyên liệu được chuẩn hóa, khi đó sẽ dễ dàng phát triển chuỗi để phục vụ khách hàng."
Các giải pháp chuẩn hóa đến từ UFS như sốt nền, gia vị tích hợp… đang góp phần tháo gỡ khó khăn này. "Tôi đánh giá rất cao những sản phẩm được chuẩn hóa quốc tế vì chúng giúp đầu bếp dễ dàng hơn trong việc chuẩn hóa thực đơn và đơn giản hóa quy trình vận hành", anh Lập nhận định.
Xu hướng "Diner Designed" - nơi thực khách không chỉ là người thưởng thức mà còn tham gia thiết kế bữa ăn - cũng đang thay đổi vai trò truyền thống của đầu bếp. Với nhiều người trong nghề, đây là áp lực, nhưng theo anh Lập, "nó cũng mở ra rất nhiều cơ hội để đầu bếp thỏa sức sáng tạo. Công việc sẽ trở nên thú vị hơn khi những ý tưởng của họ được khách hàng đón nhận."
Từ góc nhìn thực tiễn, đầu bếp Nguyễn Văn Lập cho rằng cá nhân hóa món ăn có thể ứng dụng từ nhà hàng cao cấp đến quán bình dân, miễn là người đầu bếp biết phát huy bản sắc. "Đó chính là cách để đầu bếp thể hiện giá trị bản thân và tạo ra những trải nghiệm đặc biệt cho khách hàng trong từng không gian bếp."
Để vừa giữ được "hồn Việt" vừa mở ra không gian sáng tạo cho thực khách, anh Lập nhấn mạnh "chìa khóa" chính là: "Với món ăn truyền thống, đầu bếp hoàn toàn có thể làm mới bằng cách bài trí khác đi, dùng dụng cụ đặc biệt, thay đổi phương pháp nấu hoặc sử dụng nguyên liệu mới – miễn là giữ được linh hồn ẩm thực Việt."
Tại Việt Nam, xu hướng này có thể vừa là thách thức vừa là động lực đối với ngành F&B. Trong bối cảnh người dân ngày càng đề cao tính cá nhân, dịch vụ cá nhân hóa có thể trở thành lợi thế cạnh tranh mới cho mỗi nhà hàng - dù là cao cấp hay bình dân. Một quán phở cho phép chọn loại bò, mức sử dụng gia vị, hay kiểu nấu nước dùng có AI hỗ trợ cá nhân hóa có thể tạo nên một bản sắc mới. Mô hình "từ nhà hàng đến người dùng cuối" đang ngày càng phổ biến. Diner Designed không chỉ dành cho các nhà hàng lớn, mà còn được ứng dụng trong quán ăn nhanh, bếp công nghiệp, và cả ẩm thực gia đình.
Từ chọn món đến tạo món, xu hướng ẩm thực cá nhân hóa đang làm thay đổi cách chúng ta ăn uống và tư duy về một bữa ăn. Future Menus 2025 đã gợi mở một kỷ nguyên mới, nơi người thưởng thức trở thành nhân vật trung tâm trong thiết kế trải nghiệm ẩm thực.
Bình luận (0)