Giao thông – vẽ nên diện mạo siêu đô thị
Sau sáp nhập, TP Hồ Chí Minh trở thành siêu đô thị Đông Nam Bộ với quy mô dân số dự kiến hơn 14 triệu người, hoạt động từ 1/7/2025. Với diện tích mở rộng, hệ thống hạ tầng giao thông đường bộ, hàng không, cảng biển của thành phố mới được nhận xét vẽ nên diện mạo của một siêu đô thị.
Đường Mai Chí Thọ, cửa ngõ phía đông TP Hồ Chí Minh hướng ra Vũng Tàu. Ảnh: Phạm Bằng
Về đường bộ, các dự án như vành đai 3, vành đai 4, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, TP Hồ Chí Minh – Thủ Dầu Một – Chơn Thành đang trong giai đoạn xây dựng, khi hoàn thành sẽ góp giảm ùn tắc và rút ngắn thời gian kết nối. Hệ thống metro hiện hữu của Thành phố sẽ được rà soát và mở rộng với khoảng 1.000 km đường sắt đô thị sau khi hợp nhất, kết nối trung tâm TP với Bình Dương và Vũng Tàu. Các tuyến metro hiện có (metro 1, 2) cùng metro mới tại Bình Dương giúp thông suốt từ nội thành ra các cụm công nghiệp.
Về hàng không, sân bay quốc tế Long Thành cách TP Hồ Chí Minh 40 km dự kiến hoàn thiện giai đoạn 1 vào năm 2026, có công suất 25 triệu khách/năm, mở ra tuyến logistic hàng không lớn, tăng cường kết nối trong vùng và cả nước.
Với hệ thống khoảng 89 cảng biển sau sáp nhập ba địa phương, trong đó cụm cảng Cái Mép – Thị Vải là cảng nước sâu có thể tiếp nhận tàu 190–200 k DWT, là đầu mối xuất nhập khẩu trọng điểm cho cả vùng. Việc kết nối tuyến cao tốc Quốc lộ 51, Biên Hòa – Vũng Tàu… sẽ tối ưu luồng hàng hóa từ Bình Dương, TP Hồ Chí Minh đến cảng sâu quốc tế.
Các chuyên gia nhận xét mạng lưới giao thông đa phương thức sẽ là động lực cho TP Hồ Chí Minh mới cất cánh, hỗ trợ cho các lĩnh vực sản xuất công nghiệp, logistics và công nghệ cao. Việc sáp nhập giúp quy hoạch giao thông vùng chuyên nghiệp hơn, kết hợp với chiến lược phát triển hiện đại và bền vững, mạng lưới giao thông mới của TP Hồ Chí Minh được xem là lĩnh vực thu hút đầu tư, là một cú hích về hạ tầng để phát triển kinh tế.
Logistic – triển vọng thành Hub hàng đầu Đông Nam Á
Sau sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, TP Hồ Chí Minh mới không chỉ mở rộng quy mô gần 6.800 km² mà còn sở hữu chuỗi hạ tầng logistics mạnh nhất phía Nam, tạo lợi thế cạnh tranh lớn để bứt phá thành trung tâm trung chuyển hàng hóa quốc tế.
Với lợi thế của cảng Cái Mép – Thị Vải, hiện xử lý hơn 30% lượng container xuất nhập khẩu của Việt Nam; Cảng Cát Lái - cửa ngõ hàng hóa nội địa lớn nhất cả nước và cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ trong tương lai sẽ mở ra cho TP Hồ Chí Minh mới "siêu mạng lưới" logistics nhờ năng lực tiếp nhận tàu mẹ cỡ lớn, giảm tải áp lực hàng hóa tại một địa điểm, kết nối đa phương thức từ các vùng sản xuất ra cảng biển.
Minh họa chuỗi cung ứng liên vùng của TP Hồ Chí Minh mới.
Trong chuỗi logistics đa cực của TP mới, Bình Dương tiếp tục khẳng định vị thế "thủ phủ công nghiệp" với 29 khu công nghiệp lớn, tỷ lệ lấp đầy gần 100%, đồng thời phát triển mạnh các trung tâm logistics và kho bãi thông minh. TP Hồ Chí Minh giữ vai trò trung tâm dịch vụ tài chính, điều phối; Bà Rịa - Vũng Tàu là "cửa ngõ" xuất khẩu qua cụm cảng Cái Mép – Thị Vải.
Chuyên gia kinh tế Trần Du Lịch nhận định tại hội thảo phát triển logistics của TP Hồ Chí Minh mới hồi giữa tháng 6: các cực phát triển sẽ hình thành chuỗi giá trị logistics khép kín gồm: sản xuất – lưu kho – vận tải – cảng biển, giúp giảm chi phí logistics, tăng tính cạnh tranh hàng xuất khẩu.
Bên cạnh đó, việc sáp nhập ba địa phương cũng tăng thu hút đầu tư vào lĩnh vực logistics. Báo cáo của Savills cho thấy cụm TP Hồ Chí Minh – Bình Dương – Bà Rịa - Vũng Tàu thu hút hàng tỉ USD vốn FDI vào ngành kho vận, công nghệ lưu trữ, trung tâm dữ liệu. Việc áp dụng mô hình logistics thông minh, tự động hóa, hệ thống quản lý IoT và AI sẽ là hướng đi tất yếu.
Chuỗi hạ tầng giao thông liên kết, các trung tâm công nghiệp và dịch vụ tài chính tập trung, TP Hồ Chí Minh mới hoàn toàn đủ điều kiện để trở thành Hub logistics của Đông Nam Á. Đây cũng sẽ là đòn bẩy then chốt để đẩy mạnh xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản xuất công nghiệp và kinh tế vùng.
Sản xuất công nghiệp - bứt phá từ vùng trọng điểm
Trước khi hợp nhất, quy mô công nghiệp của ba địa phương thuộc nhóm dẫn đầu cả nước. Theo số liệu của UBND các địa phương, GRDP năm 2024 của TP Hồ Chí Minh đạt hơn 1,78 triệu tỉ đồng, Bình Dương hơn 520.000 tỉ và Bà Rịa - Vũng Tàu hơn 417.000 tỉ đồng. Riêng công nghiệp - xây dựng luôn chiếm tỷ trọng trên 35% GRDP toàn vùng.
Hiện TP Hồ Chí Minh mới có tổng cộng 61 khu công nghiệp, khu chế xuất với diện tích gần 25.000 ha. Bình Dương tiếp tục giữ vai trò "thủ phủ công nghiệp" khi sở hữu 29 KCN quy mô lớn, tỷ lệ lấp đầy đạt trên 90%.
Vận chuyển xi măng tại một nhà máy ở Bình Dương đến nơi tiêu thụ. Ảnh: SCG
Theo Savills, việc hình thành một siêu đô thị kết nối các cực phát triển: TP Hồ Chí Minh (trung tâm tài chính, dịch vụ), Bình Dương (sản xuất, công nghiệp phụ trợ) và Bà Rịa - Vũng Tàu (cảng nước sâu, dầu khí) tạo nên chuỗi giá trị khép kín hiếm có ở Đông Nam Á.
Báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài cho thấy TP Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu hiện thu hút hơn 7 tỉ USD FDI/năm, chủ yếu vào ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Các tập đoàn đa quốc gia đang mở rộng đầu tư vào công nghệ cao, trung tâm dữ liệu tại Bình Dương và Vũng Tàu.
Với quy mô kinh tế mới, TP Hồ Chí Minh sẽ trở thành "siêu đô thị công nghiệp - dịch vụ" của cả nước, đóng vai trò đầu tàu xuất khẩu. Việc sáp nhập không chỉ mở rộng không gian phát triển mà còn giúp hình thành hệ sinh thái công nghiệp đa dạng: từ sản xuất linh kiện, lắp ráp, chế biến xuất khẩu, năng lượng tái tạo đến dịch vụ hỗ trợ logistics. Điều này sẽ là động lực quan trọng để TP mới duy trì vị thế "thủ phủ công nghiệp" của cả nước và vươn tầm khu vực. Tuy nhiên, áp lực về hạ tầng, lao động chất lượng cao, thủ tục hành chính là những thách thức lớn.
Du lịch – hệ sinh thái đa dạng, hút khách
Năm 2024, TP Hồ Chí Minh đón hơn 6 triệu lượt khách quốc tế, 38 triệu khách nội địa, tổng doanh thu 190.000 tỷ đồng. Bình Dương phục vụ 3,2 triệu lượt khách, trong đó 350.000 khách quốc tế, doanh thu đạt 2.200 tỷ đồng. Bà Rịa - Vũng Tàu đón 16,1 triệu lượt khách, trong đó gần 5 triệu lưu trú, khách quốc tế khoảng 260.000 lượt, doanh thu 17.300 tỷ đồng.
Sau hợp nhất, TP Hồ Chí Minh mới có mục tiêu đón hơn 73 triệu lượt khách trong nước, quốc tế, doanh thu hơn 280.000 tỷ đồng năm 2025 (cộng cơ học từ số liệu của các địa phương). Đây là con số cho thấy tiềm năng và sức áp đảo về lượng đón khách so với cả nước. Mạng lưới du lịch liên vùng của TP Hồ Chí Minh mới cũng sẽ được kết nối hoàn chỉnh với đa dạng sản phẩm du lịch MICE, văn hóa; làng nghề, sinh thái; nghỉ dưỡng biển, du lịch tâm linh. Các chuyên gia nhận định TP mới sẽ trở thành trung tâm hội nghị MICE lớn nhất phía Nam, đồng thời giữ vai trò đầu mối phân phối khách ra các điểm du lịch vệ tinh.
Tuy nhiên, thành phố mới cũng cần chuẩn hóa cơ sở lưu trú, nhân lực phục vụ MICE, bảo vệ hệ sinh thái ven biển, đồng thời thiết lập cơ chế điều phối xúc tiến du lịch vùng. Việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đa dạng tour tuyến liên tỉnh sẽ quyết định tốc độ bứt phá và đón khách của toàn vùng sau sáp nhập. Các chuỗi nghỉ dưỡng Hồ Tràm, resort ven biển, du lịch tâm linh Núi Dinh, làng nghề Bình Dương sẽ được quy hoạch phát triển theo hướng xanh và bền vững.
Bình luận (0)