Từ ngày 1/1/2026, khi Luật Việc làm (sửa đổi) chính thức có hiệu lực, chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) sẽ có nhiều điều chỉnh quan trọng, tác động trực tiếp đến quyền lợi của hàng triệu người lao động. Ba điểm thay đổi lớn tại Điều 38 và Điều 39 tập trung vào việc làm rõ quy định hưởng trợ cấp khi đến tuổi hưu, rút ngắn thời gian chờ nhận tiền và thống nhất mức hưởng tối đa – hướng tới một hệ thống an sinh minh bạch, kịp thời và công bằng hơn.
Làm rõ quy định về hưởng trợ cấp khi đủ tuổi hưu
Một trong những vướng mắc lớn nhất của Luật Việc làm 2013 là quy định điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp liên quan đến tuổi nghỉ hưu. Theo quy định cũ, người “đã hưởng lương hưu” thì không được hưởng trợ cấp thất nghiệp, dẫn đến tình trạng một số người dù đã đủ điều kiện nghỉ hưu nhưng chưa nộp hồ sơ vẫn có thể tạm thời nộp đơn hưởng BHTN.
Luật Việc làm 2025 đã khắc phục vấn đề này tại điểm a, khoản 1, Điều 38, quy định rõ: người lao động chấm dứt hợp đồng lao động khi đủ điều kiện hưởng lương hưu thì không được hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Thay vì căn cứ vào việc đã “hưởng” hay chưa, quy định mới xét đến việc người lao động đã đủ điều kiện nghỉ hưu, dù họ đã làm thủ tục hay chưa. Sự thay đổi này giúp đảm bảo quỹ BHTN được sử dụng đúng mục đích, đúng đối tượng, đồng thời ngăn chặn việc lạm dụng chính sách và tạo sự công bằng giữa những người tham gia.
Nhận trợ cấp nhanh hơn – thời gian chờ giảm còn 10 ngày
Một điểm cải tiến đáng chú ý khác là việc rút ngắn thời gian chờ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Theo Luật Việc làm 2013, sau khi người lao động nộp hồ sơ hợp lệ, họ phải chờ 15 ngày làm việc để được xác định là chưa có việc làm và bắt đầu được hưởng trợ cấp (tức là ngày làm việc thứ 16 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ).
Luật Việc làm 2025 (theo khoản 3, Điều 39) đã rút ngắn thời gian này xuống còn 10 ngày làm việc. Theo đó: “Thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp là ngày làm việc thứ 11 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp.”
Việc rút ngắn 5 ngày làm việc giúp người lao động nhận hỗ trợ sớm hơn, giảm bớt áp lực tài chính trong giai đoạn chưa có việc làm. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng phải đẩy nhanh quy trình tiếp nhận – xử lý – xác minh hồ sơ, thể hiện tinh thần cải cách hành chính mạnh mẽ trong lĩnh vực BHTN.
Đây là thay đổi mang ý nghĩa thực tiễn rất lớn, đặc biệt với nhóm lao động có thu nhập trung bình hoặc thấp, vốn phụ thuộc nhiều vào khoản trợ cấp thất nghiệp trong thời gian chuyển việc.
Công bằng hơn với mức hưởng tối đa thống nhất
Theo Luật Việc làm 2013, mức trần trợ cấp thất nghiệp tối đa được quy định khác nhau cho hai nhóm đối tượng:
- Không quá 5 lần mức lương cơ sở/tháng đối với người hưởng lương theo chế độ Nhà nước;
- Không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng/tháng đối với người hưởng lương theo doanh nghiệp.
Do mức lương cơ sở thường thấp hơn đáng kể so với lương tối thiểu vùng, nên đã tồn tại sự chênh lệch lớn về quyền lợi giữa hai nhóm lao động.
Luật Việc làm 2025 đã xóa bỏ sự khác biệt này, thống nhất công thức tính chung tại khoản 1, Điều 39:
“Mức hưởng tối đa cho tất cả người lao động sẽ không quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động".
Quy định mới này không chỉ đảm bảo nguyên tắc công bằng, bình đẳng, mà còn giúp hệ thống trở nên minh bạch và dễ áp dụng hơn. Đây cũng là bước đi phù hợp với lộ trình cải cách tiền lương, hướng tới loại bỏ khái niệm “lương cơ sở” trong các chính sách an sinh xã hội.
Ba thay đổi trên là những bước tiến quan trọng, giúp chính sách bảo hiểm thất nghiệp ngày càng hoàn thiện và thực sự trở thành điểm tựa vững chắc cho người lao động. Để bảo vệ tốt nhất quyền lợi của mình, người lao động cần: Nắm rõ các quy định mới, đặc biệt là điều kiện về tuổi nghỉ hưu. Rút ngắn thời gian chờ hưởng trợ cấp, giúp người lao động nhận hỗ trợ nhanh hơn; Thống nhất mức hưởng tối đa, tăng tính minh bạch và công bằng.
Bình luận (0)